امروزه گسترش سازمان‌های مردم‌نهاد در جهان به یکی از رویکرد‌های مؤثر در جهت حل مشکلات اجتماعی، فرهنگی، زیست‌محیطی و گاهی سیاسی و اقتصادی منجر می‌شود و برخی از دولت‌ها در تلاش‌اند که با رویکردی تعاملی با این نهاد‌های غیردولتی برخورد کنند و در جهت حل بحران منطقه‌ای و ملی از آنان مدد جویند. این پژوهش ابتدا به تعریف سازمان‌های مردم‌نهاد و نقش و تأثیر آن‌ها در حل مشکلات و سپس به ارزیابی عملکرد آن‌ها ...

بیان مساله: حس مکان و احساس هویت و تعلق مکانی، از مهم‌ترین بحران‌های معماری معاصر است. با توجه به تحولات رخ داده در طراحی مساجد و نوآوری-های پیشنهادی در طرح کالبدی، عناصر و نشانه‌های این بنا، و نظر به جایگاه ویژه این کاربری در فرهنگ ایرانی – اسلامی، این پژوهش به دنبال کشف نقش عناصر کالبدی آشنای سنتی ساختار مسجد در ارتقای حس مکان و به دنبال آن، ایجاد حس دلبستگی و تعلق به مکان مس...

بیان مساله: مسجد در جایگاه یکی از مهم‌ترین ارکان هویت شهر اسلامی، در صدر اسلام، به‌عنوان اولین نهاد اجتماعی دارای کارکردهای چندی بود؛ به‌گونه‌ای که افزون بر مهم‌ترین کارکرد آن (عبادت)، فعالیت‌های‌ آموزشی، نظامی و اجتماعی نیز در آن جریان داشت. یکی از وجوه روابط زنده و تعاملات پویای مسجد در گذشته، ویژگی‌های فضایی معماری و نوع روابط فضایی آن بوده است که متأسفانه مشاهدات در اکثریت مساجد امروزی حاکی...

معماران تاریخی در طراحی فضا برای سهولت ایجاد رابطه بین خالق و مخلوق از ابزارهای مختلفی بهره گرفته اند؛ آن ها با به کارگیری نور، نماد وحدت الهی، سعی داشتند تا جلوه ای از ذات الهی را در ذهن بیننده به تصویر بکشند. به سبب جایگاه ارزشمند نور در باور ایرانی و رابطه ی مستقیم آن با قلمروی حکمت و فلسفه کامل ترین بازخوانی می تواند بر روی فضاهای نیایشی انجام شود. درنتیجه بهترین گزینه برای بررسی نسبت نور و...

چکیده چگونگی پیدایش هندسۀ مسجد چهارایوانی گنبددار یا مسجد ایرانی در هاله‌ای از ابهام است و گونه‌شناسی متداول مساجد ایران برمبنای شمار ایوان‌ها نیز از این ابهام نمی‌کاهد. هندسه، جان‌مایۀ هر نوع معماری است که با تعریف و تحدید آن، درک کالبدهای گونه‌گون آن نوع را آسان‌تر می‌کند. بنابراین برای شناخت شکل ایرانی مسجد، بهتر است از چیستی سرچشمه‌های هندسی و چگونگی فرآیند پیدایش هندسۀ آن نیز پرسید. مقاله ...

پایان نامه ایی که پیش رو دارید با عنوان«نقش مساجد تاثیرگذار خرم آباد به عنوان پایگاه نیروهای مبارز در نهضت امام خمینی(س)» به بررسی موردی مساجد شاه آباد(جوادالائمه(ع))، صاحب الزمان(عج) و علوی می پردازد که کانون مبارزات انقلابی در شهر خرم آباد بوده، و جریان اعتراضی مردمی برعلیه رژیم پهلوی توسط سه طیف از علما و روحانیون سنتی، مهاجر و جوان در سه پایگاه مختلف پیرامونی با محوریت و مرکزیت مسجد جامع شه...

مقاله ی حاضر، حاصل برنامه­ای پژوهشی (میدانی، کتابخانه ای) است که با نگرشی کلی، به مساجد بلوچستان می­پردازد. جایگاه بلوچستان در مطالعات هنر اسلامی ایران تاکنون، ناشناخته مانده است. مساجد بلوچستان دارای شاخصه­های هنری زیادی در زمینه ی معماری، عناصر و تزئینات وابسته است. بیشتر مساجد شناسایی شده، دارای عظمت و شکوه چندانی نیستند و از نظر قدمت نیز، اکثر آن ها متعلق به سده­های متأخّر دوره اسلامی هستند؛...

در سرزمین حجاز، مساجد و زیارتگاه‌های متعددی وجود داشته که به یادبود محل حضور و نماز خواندن پیامبرخدا9  و دیگر شخصیت‌های مقدس مسلمانان یا در ارتباط با حوادث سرنوشت‌ساز صدر اسلام بنا گردیده است. امیر مؤمنان علی7 از جمله شخصیت‌هایی است که زیارتگاه‌ها و مکان‌های متعددی به نام ایشان در حجاز وجود داشته است. این نوشتار به واکاوی اماکن و زیارتگاه‌های منسوب به آن حضرت و تبیین نوع ارتباط آنها با ایشان می...

در مطالعه آرایه های آجرین معماری ایران، پیش از حمله مغول، به بنای پنج مسجد در شرق ایران کنونی برمی خوریم که طبق کتیبه ها و یا نظر کارشناسان، در اواخر قرن ششم و یا اوایل قرن هفتم هجری قمری، یعنی در دوران تسلط فراگیر خوارزمشاهیان بر اغلب نواحی ایران، ساخته شده اند و از اسلوبی مشابه در معماری و بخصوص آرایه ها برخوردارند. «آجرکاری»، آرایه غالب معماری این دوران است و از این رو، این مساجد که در شهرها...

چکیده: مسجد بعنوان مهمترین نیایشگاه وعبادتگاه خاص مسلمانان ،اولین نهاد عبادی، سیاسی، اجتماعی وفرهنگی است که در نخستین روزهای پایه گذاری حکومت اسلامی توسط پیامبر اکرم(ص )ایجاد و قلب تپنده جامعه اسلامی ومرکز بی بدیل اجتماع مسلمانان شد. این نهاد در طول تاریخ فراز ونشیب های زیادی را طی کرد و اما درخشان ترین فراز حیاتش دردوران صدر اسلام بود. در این تحقیق مابه دنبال بررسی پیدایش مساجد اولیه در ایرا...