در سبک شناسی آثار ادبی، ­توجه به ساختار شعر و مسایل زبانی،خواننده را به نتیجه ای مطلوب در شناخت، ­فهم و تفسیرِ محتوا و اندیشۀ سخنوری، رهنمون می شود.یکی از مسایل نوین زبان شناسی در حوزۀ نقد متون ادبی ،واکاوی انحراف از نُرم و عدول از هنجارهای زبانی در دو حوزۀ «واژه افزایی» و «تغییر طبقۀ نقشی» است که در کلام هنرمندان صاحب سبک و نوآور، بسامد چشمگیری دارد.بیدل از آن دسته شاعرانی است که با تأکید بر ابه...

انسان، زیربنای اصلی و محرک واقعی پیشرفت در هر جامعه و همچنین هدف غایی پیدایش هستی است. اهمیت این موضوع از آنجا مشخص می­شود که موضوع اصلی تمامی علوم انسانی به ویژه علوم ادبی-عرفانی «انسان» و راه رسیدن او به کمال و کامل­شدن است. این امر باعث شده شاعران و عارفان ادب فارسی از دیرباز به معرفی انسان کامل توجه داشته و برای معرفی او به شیوه­های گوناگون تلاش و کوشش ورزند. پرسش اساسی این است که راه شناخت...

هدف از این  پژوهش بحث و بررسی  محتوای غزل های بیدل در راستای شخصیت واقعی او است. بیدل عاشق وارسته و عارفی از دنیا بریده است  که دیوان غزلیات  او در بر دارنده ی اصطلاحات و نمادهای عرفانی است. غزل های بیدل چون غزل های حافظ، سرشار از مفهوم عشق حقیقی است. همچنین در این جستار، با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی، در مورد چگونگی نمود عشق حقیقی، عرفان  و کاربرد ابهام های هنری، به عنوان ویژگی های بنیادین ...

مقیاس‌های شاعرانه، یکی از آرایه‌های زیبای ادبی است که تاکنون ناشناخته مانده و کمتر کسی به واجست آن پرداخته است. این آرایة ادبی در دستور زبان فارسی هم چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. برخی دستورنگاران متوجه آن شده و از آن با عنوان‌های وابسته‌های عددی، روشنگر، صفت شمارشی مرکّب، ممیز، رابط‌های کلّی عددی یاد کرده‌اند. در این مقاله، به بررسی مقیاس‌های شاعرانه از قرن پنجم تا قرن دوازدهم، سبک خراسانی ...

پژوهشگران حوزة ادبیات در آسیای مرکزی، در مسیر شناخت میراث ادبی و زبانی این منطقه در بازة زمانی نیمة دوم سدة سیزدهم تا نیمة نخست سدة چهاردهم قمری/ نوزدهم تا اوایل سدة بیستم میلادی۱ با پدیدة منحصربه‏فرد فرهنگی و ادبی با نام بیدل (1054-1133ق./ 1644-1720م.)، و تأثیر بی‏چون‌وچرای اندیشه، قالب و سبک بیان این شاعر نازک‏خیالِ فارسی‏سرایِ هند بر ادیبان فارس‏تاجیک و ازبک‏زبان این منطقه مواجه می‏...

چکیده:ملا محمد فضولی بغدادی، (890-963 ه.ق) شاعری است که به سه زبان فارسی، عربی و ترکی آثاری به نظم و نثر دارد. یکی از آثار او به نثر فارسی، «سفرنامة روح» است که به «حسن و عشق» و «صحت و مرض» نیز مشهور است. این اثر داستان ورود روح به بدن، ازدواج او با مزاج و سیر و سفر او در سرزمین بدن است. بیدل دهلوی شاعر بزرگ سبک هندی، (1054-1133ه.ق) نیز در مثنوی خود به نام «طلسم حیرت» بعد از مقدماتی در تحمید و ...

نظامی گنجوی و بیدل دهلوی، دو شاعر برجستۀ سدۀ ششم و دوازدهم هستند که به نوآوری مشهورند. در سطح زبان اشعار این دو شاعر، عناصر متعدد ابهام‌‌زا دیده می‌شود. یکی از مهم‌‌ترین این عناصر، «ترکیبات ابهام‌‌زا»ست. ترکیبات ابهام‌‌زا، واژه‌‌های مرکبی هستند که از هم‌نشینی دو یا سه تکواژ تشکیل می‌شوند و در محور افقی زبان به صورت یک واحد معنایی عمل می‌‌کنند. بیشتر پژوهشگران، ساخت ترکیبات ابهام‌‌زا و خاص را در...

  هدف از این  پژوهش بحث و بررسی  محتوای غزل های بیدل در راستای شخصیت واقعی او است. بیدل عاشق وارسته و عارفی از دنیا بریده است  که دیوان غزلیات  او در بر دارنده ی اصطلاحات و نمادهای عرفانی است. غزل های بیدل چون غزل های حافظ، سرشار از مفهوم عشق حقیقی است. همچنین در این جستار، با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی، در مورد چگونگی نمود عشق حقیقی، عرفان  و کاربرد ابهام های هنری، به عنوان ویژگی های بنیادی...

طوطی زبان آورِ خطه هندوستان، امیرخسرو دهلوی، یکی از پُرکارترین شاعرانِ فارسی زبان است که تأثیرات شگرفی را بر شعر فارسی گویان بعد از خود، در سرزمین های هند و سند و ایران، گذاشته است. هرچند امیرخسرو بیشتر شهرت خود را مدیون و مرهون مثنوی هایش است، در عین حال، غزل هایی استادانه و دلنشین از وی باقی مانده است که مقام والای این شاعر شیرین سخن را در شعر فارسی نشان می دهد. دیوانِ غزلیاتِ امیرخسرو چندین بار د...

چکیده تمامی آفرینش­های هنری و ادبی انسان در هر دوره­ای در ارتباط و پیوند با یک‌دیگر قرار می­گیرند. به گونه­ای که با تحلیل مقایسه­ای میان آفرینش­های هنری و ادبی انسان در یک دوره می­توان به مؤلفه­های سبکیِ یکسان و مشابهی دست یافت. استخراج ویژگی­های سبکی مشترک میان انواع هنرها نیازمند وجود ابزارهای دقیقی است که در تمامی آفرینش­های هنری و ادبی قابل سنجش باشد. بررسی عملکرد دو فرآین...