سفال یکی از قدیمی ترین یادگارهای فرهنگی و از جمله مدارک موجود برای اثبات غنای فرهنگی و هنری هر تمدنی می باشد. با توجه به اهمیت این هنر و سابقه تاریخی و فرهنگی آن در ایران و قدمتی که به اندازه ی تاریخ ایران دارد، نیازمند شناخت و توجه بیشتری است. دوره ی سلجوقی در ادوار اسلامی، اوج کمال و پیشرفت هنر سفالگری محسوب می شود و ظروف سفالی این دوره با توجه به فرهنگ و اعتقادات مذهبی، اجتماعی، سیاسی و عوا...

سفالینه های منقوش ، به عنوان نمادی از هنر ماندگار انسان ، همواره در دوران مختلف ، از گذشته تا به حال مطرح بوده است . نقوش به عنوان عنصر اصلی تزیینی در سفالینه ها ، بیانگر مفاهیمی چون ، اعتقادات ، باورها ، اندیشه ها ، تمایلات ، آرزوها و نشان دهنده ، اصول ، فنون و مهارت های هنری به ویژه در زمینه طراحی است. این پژوهش ، به مطالعه و بررسی سفالینه های منقوش قرن پنجم آمل ( دوره سلجوقی ) از جهت نوع نقو...

دورۀ آل مظفر یکی از دوره های شکوه و رونق در منطقۀ یزد است که به مدت نیم قرن، آرامش نسبی را برای این منطقه فراهم کرد؛ در سایۀ این آرامش، ساخت وساز بناها با کاربری های مختلف ازجمله مسکونی رونق گرفت. خانه های ساخته شده با استفاده از آرایه ها و تکنیک های مختلفی تزیین شده اند که با توجه به گستردگی و عدم شناخت آن ها تاکنون در هیچ پژوهشی، به اهمیت و جایگاهشان در معماری دورۀ آل مظفر پرداخته نشده است. ب...

نقوش و تزیینات در هنر ملل مختلف، گاه به صورت پیچیده، پرکار و ظریف و گاه ساده و کم کار، با کیفیت، کمیت و مصالح مختلف، در ترکیب بندی های متفاوت ارائه می شود که در قالب نقوش حیوانی، انسانی، گیاهی، هندسی، تجریدی و خطوط تزیینی قابل بررسی است. در دوران اسلامی نقوش تزیینی و ترکیب بندی آن ها جایگاه ویژه ای یافته و به جهت منع تصاویر انسان و حیوان، نقوش هندسی و گیاهی، رشد و تنوع چشمگیری داشته اند، که در ...

جدول آرایه‌ای ساده است که در نسخه‌های اسلامی اولیه هم دیده می‌شود. می‌توان این جداول را بر اساس نقش آنها در صفحه‌آرایی به دو شکل جداول‌ کاربردی و جداول‌ تزیینی تقسیم کرد. با توجه به اینکه این آرایه‌ها به‌صورت مستقل و با تکیه بر نمونه‌های متقدم موجود در نسخ اسلامی کمتر مورد پژوهش قرار گرفته‌اند مطالعۀ پیش‌رو ضرورت یافته‌است. از طرفی شناخت هرچه بهتر این آرایه شناخت جنبه‌های دیگر هنر کتاب‌آرایی را...

با وقوع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ضرورت ترویج روحیه مقاومت موجب شد آثار متعددی در حوزه نقاشی دیواری به موضوع دفاع مقدس اختصاص یابند؛ به مرور، این امر به رسم تجلیل از شهدا بر دیوارهای شهرها بدل گشت که تاکنون ادامه دارد. از آنجا که نقاشی دیواری بخش وسیعی از جامعه را مخاطب قرار می دهد و موضوع دفاع مقدس نیز به لحاظ محتوایی، هویت و حیثیت جامعه ما را در بردارد، نحوه روایت ارزش های آن برای آگاهی نسل ...

نقوش و درون مایه دیوارنگاره ها همواره رابطه ای پیوسته با مکان و محیط پیرامونی داشته و هماهنگ با عوامل کالبدی و غیرکالبدی مکان و چگونگی ادراک مخاطب، معنا می یابند. چراکه مکان و فضای شهری به یاری تجسم و تصوری که ناظر از گستره آن دارد، قابل ادراک بوده و هویت​مند می گردد. ازاین رو در این تحقیق با تدوین مؤلفه ها و زیرمؤلفه هایی همچون: مؤلفه​های مخاطب​مداری، زیبایی، منظر، انطباق پذیری و هویت مندی مکا...

درباره نقوش واق و افسانه درخت سخن گو، تحقیق و پژوهش بسیار اندکی انجام شده است. پژوهش در این موضوع، سبب می شود این نقش در تاریخ هنر اسلامی و ایرانی بیشتر شناخته شود. این مقاله درپی پاسخ به این سؤالات است: خاستگاه درخت سخن گو و نقوش واق چیست؟ انواع نقوش واق کدام اند؟ حیطه نمایشی نقوش واق در چه گستره ای از هنرهای اسلامی است؟ برای یافتن پاسخ این پرسش ها، به افسانه های درخت سخن گو به اختصار پرداخته ...

بازنمایی تصویری، مفهومی چندبعدی و عمیق است که معمولاً در ساده‌انگارانه‌ترین وضع، معادل واقع‌نمایی ادراک می‌شود. در این نگاه، چون نظم در بیشتر موارد با انتزاع و تکرار همراه است، بازنمود واقع‌نما را به‌ نقص دچار می‌کند. در چنین شرایطی، بازنمایی تصویری و نظم در تقابل یکدیگر قرار دارند، به‌طوریکه با افزایش نظم در یک تصویر، بازنمایی رو به‌ کاستی گذارده؛ به‌ واگرایی و ضعف دچار می‌شود. اما در نگاه «ارن...

دشت برخوار به همراه کوهپایه‌های مجاور در گذشته تشکیل دهنده ناحیه‌ای فرهنگی- جغرافیایی به نام رستاق برخوار بوده است. وجود بناهای متعدد و متنوعی که به دوره‌های مختلف اسلامی تعلق دارند در کنار جنبه‌های بومی و روستایی این بناها، شرایط مناسبی را به منظور ترسیم سیمای کلی آرایه‌های معماری یک منطقه به عنوان یک واحد جغرافیایی- فرهنگی مجزا به وجود آورده است. بر همین اساس و با توجه به مواردی همچون تخریب ب...