جدایی علم و دین در قرون وسطا و ابتدای رنسانس مطرح نبود، چرا که در آن اعصار بسیاری از دانشمندان علوم طبیعی، همزمان متکلمان و عالمان دینی جوامع خود نیز بودند. با ظهور علوم تجربی در قرن هفدهم، کم کم احساس استغنای از دین در دانشمندان علوم به وجود آمد و منجر به پیدایش خداباوری فارغ از وحی و سپس جریان روشنگری فرانسوی و در نهایت ماتریالیسم علمی شد. در قرن های هجدهم و نوزدهم به نظر رسید که علوم به پایا...

ادیان موثرترین عامل ساماندهی به زندگی فردی و اجتماعی انسان‏ها در همه ابعاد آن بوده‏اند. هر چند عموم ادیان و بویژه ادیان الهی بر بنیاد‏های مشترک استوار است، اما آموزه‏های اعتقادی، شریعت مدارانه و اخلاقی هر یک از آنها با دیگری تفاوت دارد و این تفاوتها بسیاری از دگرگونی‏ها را در زندگی فردی و اجتماعی پیروان ادیان مختلف رقم زده است. شناخت ادیان به جوامع بشری کمک می‏کند تا با درک درست‏تر از یکدیگر، ر...

مطالعات علمی ادیان از قرن 19 میلادی و با کوشش های مکس مولر 1 آغاز شد و به لحاظ ماهیت کاملاً باآنچه که دین داران و متکلمان دربارۀ دین خود آموختند و یا آموزش می دادند، تفاوت داشت . از مکس مولر بهعنوان بنیان گذار مطالعات علمی ادیان یا همان علم دین یاد می شود، اما در کنار او باید از کرنلیوس پترس تیلههم یاد کرد که کوشید رهیافتی متفاوت از متکلمان در زمینۀ پژوهش دربارۀ پدیدارهای دینی ارائه دهد .انجامید...

ارتقای کیفیت مراقبت از اولویت‌های مهم بهداشتی است. اما، پژوهش‌ها نشان داده‌اند که روش‌های تغییر رفتار متخصصان بالینی و اجرای تغییرات سازمانی اغلب ناموفق هستند. اقدام پژوهی به عنوان روش موفقیت‌آمیز منجر به تسهیل تغییر و ارتقای خدمات در صنعت، آموزش و اخیراً در بهداشت شده است. در این مقاله، روش اقدام پژوهی و علت موفقیت‌آمیز بودن آن در بهبود تغییر و کیفیت خدمات پرستاری توضیح داده می‌شود. مطالعات اخی...

در این نوشتار به موضوع ارزیابی سیاست پژوهی که یکی از موضوعات اساسی در حوزه سیاست پژوهی است و کمتر مورد توجه قرار گرفته، پرداخته شده است. این موضوع به شاخص ها و عوامل مؤثر در ارتقای سطح کیفیت نتایج سیاست پژوهی می پردازد. در این مقاله ابتدا مفهوم سیاست پژوهی و فرایند سیاست پژوهی بیان شده و سپس با استفاده از روش تحقیق اکتشافی- کاربردی و بهره گیری از روش تحلیل محتوا به بررسی و تحلیل متون حوزه سیاست...

دینداری، مفهومی انتزاعی، چندبُعدی و کثیرالاضلاع است که برای تحقیق علمی و سنجش تجربی باید به جلوه‌های مشاهده‌پذیرش تحویل داده شود. مروری بر پژوهش‌های تجربی انجام‌گرفته در خصوص دین و دینداری نشان می‌دهد که به‌طور کلی دو نوع استراتژی را می‌توان برای سنجش تجربی دینداری مشخص نمود. استراتژی اول، شیوه رایج و متعارف در عملیاتی‌سازی مفاهیم است؛ یعنی، تعیین و تشخیص ابعاد اصلی و سپس، تعیین و تصریح زیربُعد‌ه...

دین و دین داری چه تأثیراتی بر سلامت روان آدمی دارد و کدام شواهد تجربی نقش مثبت دین و دین داری بر سلامت و بهداشت روانی را مدلل می سازد؟ مؤلف برای پاسخ به سؤالات فوق به چند طبقه از تحقیقات انجام شده با عناوین و نتایج زیر اشاره می کند: الف) دین داری و خودکشی; بین تعداد کسانی که به کلیسا می روند و میزان خودکشی رابطه معکوس وجود دارد. ب) دین داری و بزهکاری; بین میزان رفتن به کلیسا و بزهکاری رابطه منف...

زیستِ احسن در جهان، نیازمند معرفت و نیز جهان آرایی است. این دو نیاز، پاسخ های بسیاری دارند که کامل ترین و عقلانی ترین آنها، پاسخ های دین است. پس انسان از دین، راه های جهان داری و جهان دانی و جهان آرایی می خواهد و دین خدا نیز این راه ها را به او می نمایاند. انتظار دین نیز از بشرآن است که سرمایه های عقلی و هنری و تجربی خود را در راه های پراکنده و نافرجام، هدر ندهد.

به زعم بسیاری از آنان که نقش دین در جامعه امروز دغدغه پژوهشی آن‌هاست، عرفی‌شدن فرآیندی عام است که دیر یا زود همه جوامع را دربرمی‌گیرد. با وجود این، در حوزه جامعه‌شناسی دین و آن‌جا که نظریه‌های عرفی‌شدن تکوین یافته، به‌ویژه به دلیل رخدادهای دهه پایانی قرن بیستم و سال‌های ابتدایی قرن بیست و یکم، شواهد تجربی و نظریه‌های متضاد با تلقی عام از فرآیند عرفی‌شدن بیشتر شده است. در ایران نیز که دارای ساخت...