در نظام های حقوقی مختلف که پذیرای اعتبار شرط عدم مسئولیت به عنوان یک اصل هستند، در شرایط استثنایی به دلیل اهمیت اجتماعی موضوع و مغایرت با نظم عمومی، شرط عدم مسئولیت باطل شناخته می شود. بر این اساس، شرط عدم مسئولیت در قبال فوت، آسیب های بدنی و در صورت نقض عمدی قرارداد یا وظیفۀ قانونی، تقصیر عمده و تدلیس استنادکننده به این شرط، باطل شناخته می شود. همچنین، شرط عدم مسئولیت درصورت نقض اساسی قرارداد ...

 قاعدة جمجمة نازک، به‌عنوان اختراع قضایی قرن بیستم، برآمده از دل دعاوی آسیب‌های جسمانی است. این قاعده در جایی به‌کار می‌رود که تقصیر خوانده به‌دلیل آسیب‌پذیری و حساسیت‌های از پیش موجود در زیان‌دیده به آسیبی پیش‌بینی‌ناپذیرمنجر می‌شود.قاعدة جمجمة نازک یا خواهان پوست تخم‌مرغی نخستین‌بار توسط قاضی کِنِدی در دعوای دولیو علیه وایت و پسران در سال 1901 اعلام شد. هرچند محل تولد قاعد...

مادۀ 36 قانون بیمه مصوب 1316، «دعاوی ناشی از بیمه» را در صورت گذشت دو سال از تاریخ وقوع «حادثۀ منشأ دعوی»، مشمول مرور زمان می داند. مرور زمان مندرج در این ماده، به عنوان یکی از مرور زمان های استثنایی، به اعتبار خود باقی و از مباحث مهم حقوق بیمه است. در این ماده منظور از «دعاوی ناشی از بیمه»، دعوی است که مستند آن، یک قرارداد بیمه باشد؛ خواه آن قرارداد بین طرفین دعوی تنظیم یافته و خواه بین یکی از...

امروزه ارتباطات بین‌المللی بسیار گسترش یافته و در نتیجه دعاوی بین‌الملل خصوصی نیز افزایش یافته است. در بیش‌تر مصادیق حقوق مالکیت معنوی، بدلیل طبیعت خاص آنها که موجب سیّار بودن حقوق مذکور می‌گردد، امکان بروز دعاوی بین‌الملل خصوصی، بسیار زیاد است. در اینگونه دعاوی به دلیل ‌ویژگی‌های خاص موضوعات حقوق مالکیت معنوی و دخالت عوامل فراملّی، بعضاً وضعیت بغرنج و پیچیده‌ای ایجاد می‌گردد. به ویژه با پیدایش و ...

ابن بطلان را می توان در زمره پزشکان بزرگ و معتبر قرن پنجم هجری به بعد دانست که آثار و تجربیات پزشکی وی، به عنوان مأخذی مستند و قابل قبول در ادوار تاریخ طب مطرح بوده است. وی در حکمت و طب، بسیار توانا و در درمان بیماری ها بسیار مهارت داشته است. محدوده زمانی زندگی وی در قرن پنجم هجری و وفات وی در اواسط نیمه دوم همین قرن بوده است. کتب و آثار او در تاریخ طب مخصوصاً در شرق قلمرو اسلامی بسیار مؤثر بوده...

مصادرة غیرمستقیم در آرای متعدد داوری صادرشده در خصوص دعاوی سرمایه گذاران خارجی علیه دولت های میزبان بررسی شد. با بررسی این دعاوی، به خصوص دعاوی نفتی، که اخیراً مورد داوری قرار گرفت، می توان دو اصل را استخراج کرد: اصل نخست این است که برخی قانون گذاری های عمومی می توانند به مصادرة غیرمستقیم منجر شوند، به این معنا که به منزلة یک اصل کلی مقررات عمومی به مصادرة غیرمستقیم منجر نمی شوند، مگر اینکه به ن...

چکیده: برقراری عدل و قسط و برابری و احقاق حق اشخاص همواره یکی از اهداف و آرزوهای بشر از آغاز پیدایش تمدن نوین انسانی و حتی آغاز زندگانی بشریت بوده است. محاکم عدل و انصاف و دستگاه های قضایی در کشور ها در راستای همین هدف ایجاد شد. از سوی دیگر رسیدگی به اختلافات و دعاوی ناشی از تعهدات افراد یک کشور با یکدیگر و یا با دولت مستلزم رسیدگی عادلانه و منصفانه بر پایه ی قوانین و مقرارت شکلی آیین دادرسی م...

درنظام دادرسی ایران بازجویی تدبیر تحقیقی شناخته شده ای در دعاوی کیفری برای کشف حقیقت به شمار می رود .اما در دعاوی مدنی با وجود اینکه به طور پراکنده و استثنایی از جمله در مواد 96 (اخذ توضیح) و 244 (استکتاب) قانون آئین دادرسی مدنی ،امکان احضار شخصی اصحاب دعوا توسط دادگاه پیش بینی نشده است ،بنا به پاره ای ملاحظات، بازجویی در امور مدنی یا استجواب هنوز جایگاه روشنی در نظام دادرس ایران ندارد و بر خلا...

اشتباه، اعتقاد (پندار یا تصور) نادرست یا غیردقیق از واقعیت در خصوص یکی از عناصر عمل حقوقی است که دارای آثار متفاوتی بر اراده (قصد و رضا) است. اشتباه یکی از عیوب اراده در عرصه قراردادها است. مواد 199 تا 201 قانون مدنی به بیان احکام کلی اشتباه پرداخته است. از آن جایی که مواد مزبور از قانون مدنی فرانسه، اقتباس گردیده و ضمانت اجرای اشتباه در آن نظام حقوقی، متفاوت با فقه امامیه است، قانون‌گذار برای ...

سالیان متمادی است که حکم وضعی «بطلان نسبی» در حقوق ایران،  موضوع بحث حقوقدانان قرار گرفته است. برخی از حقوقدانان وجود این ضمانت اجرایی را در حقوق ایران، انکار می­کنند، گروهی نیز نه تنها آن را پذیرفته­اند، بلکه در تشخیص مصادیق آن با گشاده­دستی برخورد نموده­اند. برخی هم به راه حل میانه گرویده و معتقد گردیده­اند. پردازش نظریه در این مورد صحیح نبوده و باید به موارد منصوص در قوانین پراکنده بسنده نمو...