شش ماه پس از آغاز تجاوز گسترده عراق به جمهوری اسلا می ایران، نیروهای رزمنده توانستند ضمن متوقف و زمین گیر کردن ارتش عراق، توان نظامی خود را بازیابی و با طراحی سلسله عملیاتهایی آنها را از مناطق اشغال شده بیرون کنند، با این حال بیشتر شهرهای مرزی ایران همچنان در تیررس نیروهای عراق قرار داشتند و گلوله باران روزانه آنها خسارات و تلفات زیادی را بر مردم عادی تحمیل می کرد. در این میان، سیاستمداران و تص...

پس از حمله سراسری عراق به ایران در شهریورماه 1359 و پیروزی های اولیه این رژیم در اواخر این سال، به تدریج در اوائل سال 1360، ماشین جنگی عراق متوقف شد و با بازپس گیری خرمشهر در 3 خرداد سال 1361 روند جنگ به سود ایران تغییر کرد. از این مقطع به بعد تا بهار 1367، موازنه جنگ علی رغم فراز و فرودهایش به سود نیروهای ایرانی بود. این نیروها توانستند افزون بر بازپس گیری بخش گسترده ای از مناطق اشغال شده، منا...

معمولاً وقتی کشوری تصمیم به جنگ با یک دولت دیگر می گیرد به پیروزی خود در جنگی که آغاز می کند، مطمئن است. عراق پس از انعقاد معاهده ی 1975 با ایران، فرصتی یافته بود تا به طور مرتب بر قدرت نظامی خود بیفزاید و با استفاده از نیروهای مسلح، نفوذ خویش را در منطقه گسترش دهد. با روی کار آمدن صدام حسین در تیر 1358، ساختار حکومت دیکتاتوری در حکومت عراق به نهایت خود رسید و جاه طلبی های صدام اساس رفتار این کش...

قیام عبدالله بن زبیر (61-172 ق) و مختار بن ابی عبید ثقفی (64-66 ق) از قیام های عصر اموی هستند که توفیقاتی نیز داشتند. در این میان ابراهیم بن مالک اشتر به دلیل آوازه، نسب و نفوذش مورد توجه دو گروه قرار گرفت. ابراهیم ابتدا با مختار برای خونخواهی شهدای دشت طف همراه شد، اما پس از نبرد «خازر» و تحقق نسبی این هدف و به دست آوردن امارت موصل از او جدا شد. او همچنان در موصل بود تا اینکه زبیریان بر مختار ...

چکیده تجاوز نظامی آمریکا به عراق و اشغال آن در مارس 2003 که منجر به سقوط رژیم بعثی شد، سرآغاز دوران جدیدی در روابط ایران با عراق گردید. فروپاشی حکومت صدام، فرصتی استثنایی برای جمهوری اسلامی پدید آورد تا قدرت سیاسی و فرهنگی خود را در عراق گسترش بخشد. اگرچه این اشغال باعث تضعیف عراق و رفع تهدید مستقیم و جدّی از امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران شد ولی تداوم حضور قدرت­های فرامنطقه­ای، بی­ثباتی داخلی د...

کردستان عراق نام منطقه‌ای در شمال عراق است که از ابتدای استقلال این کشور در سال 1932 تاکنون بر سر جدایی از عراق جنگیده است. کردها پس از سال‌ها مبارزه توانستند در سال 1991 در شمال این کشور به حداقلی از خودمختاری دست یابند. با سقوط صدام (2004) کردها موفق شدند کردستان را به منطقه‌‌ای فدرالی تبدیل کنند. این منطقه تا سال 2014 در اوج شکوفایی بود، اما با ظهور داعش (2014)، کردها با حکومت مرکزی عراق بر ...

چکیده کشور عراق یکی از مهم‌ترین کشور‌های منطقۀ حساس خاورمیانه محسوب می‌شود و همواره تحولات آن در سایر کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تأثیرگذار بوده است. عراق جدید نیز، که پس از حملۀ نیرو‌های ائتلافی، به رهبری امریکا، در سال 2003 و در پی سقوط رژیم دیکتاتور بعثی شکل گرفت، بسیار حائز اهمیت است و روند تحولات آن از سوی قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با حساسیت فراوان دنبال می‌گردد. عراق جدید به سمت‌و...

کشور ایران با همسایه غربی خود عراق، از دالامپرداغ تا بندر فاو به طول 1336 کیلومتر، به خط مستقیم، دارای مرز مشترک است. مرزهای ایران چه در آب و چه در خشکی عمدتاً  به شکلی است که از نظر نظامی به نفع ایران و به ضرر عراق است. استان کرمانشاه ناحیه‌ای کوهستانی است که بین فلات ایران و جلگه بین النهرین واقع شده است و سراسر آن را قله‌ها و ارتفاعات زاگرس پوشانده است. ارتفاعات مناطق مرزی استان کرمانشاه، مسل...

حمله نیروهای ائتلاف و امریکا به خاک عراق به بهانه تسلیحات کشتار‌جمعی، تحولات این کشور را به یکی از موضوعات اصلی مورد بحث کارشناسان مسائل سیاسی و بین‌المللی تبدیل کرد. بر اساس  قانون ‌اساسی جدید عراق که به تصویب نمایندگان مجلس و تأیید اکثریت ملت عراق رسید، نظام حکومتی آن «جمهوری پارلمانی دموکراتیک و فدرال» تعیین شد .مسأله ی اصلی در این مقاله بر یافتن پاسخ به این  پرسش ابتناء یافته است که تاثیر ن...

بررسی روابط دولت‌های ایران و عراق، نشان دهنده این واقعیت است که گرچه پس از سقوط صدام فصل جدیدی در روابط این دو دولت گشوده شده است؛ اما با وجود تشابهات فرهنگی، تمدنی و دینی هم‌چنان دولت‌های ایران و عراق در بحث ایجاد همگرایی منطقه‌ای و همکاری‌های اقتصادی با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند. هرچند عوامل بیرونی موثری نظیر دخالت‌های آمریکا، اوضاع آشفته و بی‌ثبات سیاسیِ عراق را می‌توان از عوامل موثر بر واگ...