حضور ایدئولوژی در متن، به ویژه متن های آفریده شده برای مخاطبان کم سال، ضرورت بررسی متون را بیش از پیش آشکار می کند و در این میان، بررسی ایدئولوژی های پنهان اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا این ایدئولوژی ها تأثیری ژرف تر بر خواننده می گذارند و ممکن است در جامعه، به عنوان ارزش و هنجار شناخته شوند و ارائه ی آن ها در متن به منزله ی نوعی مشروعیت بخشی به آن ها تلقی شود. یکی از ابزارهای پنهان کردن ایدئولوژی، ز...

«مقاصد شریعت» از مباحث مبارک و نوظهوری است که تاکنون کارکردهای گوناگونی برای آن ذکر شده است. افزون‌بر نقش آن در تصحیح دیدگاه و زاویۀ اجتهادی، ظهورسازی و ظهورشکنی، دربارۀ سنداِنگاری مقاصد نیز چندین رویه پدید آمده است؛ البته، بیشتر فقیهان با تردید به این موضوع نگریسته‌اند. در این نوشتار به مقاصد شریعت از دریچه‌ای دیگر و از زاویۀ مرجَّحیَّت باب تزاحم احکام نگریسته شده است. توضیح اینکه، پس‌از پیشینۀ مقا...

چکیده این جستار کوششی است تا از منظر واسازی مفاهیم «حضور» و «غیاب» را تحلیل کرده و با خوانش از چند اثر نقاشی بر آن تأکید نماید. بحث اصلی این مقاله شامل دو بخش است. ابتدا مفاهیم «حضور و غیاب» و «حقیقتِ نقاشی» در رویکرد واساز دریدایی بررسی می شود. سپس در بخش دوم چهار اثر از آثار نقاشی آیدین آغداشلو (1319)، نقاش معاصر ایرانی با خوانش واسازی تحلیل خواهد شد. این چهار اثر با عنوان های هویت، شرقی، معما...

بررسی شخصیت و زندگی خاتون بخارا، اولین و آخرین زنی که بر منصب بخاراخداتی نشست و هم­زمان درگیر رقبای داخلی و حملات پی در پی فاتحان عرب بود، اطلاعاتی ارزشمند درباره حیات سیاسی و اجتماعی بخارا به دست می­دهد. داستان روابط عاطفی خاتون با سعید بن عثمان، فرمانده عرب که در شعری برجای مانده، به رغم ابهاماتش دارای ارزش ادبی و تاریخی فراوان است. در این نوشتار ضمن گزارش تلاش­ های محققان معاصر در خوانش این ...

مقاله ی حاضر در پی خوانش انقلاب ژانویه 2011 مصر به عنوان یک متن واحد با دیدگاه انسان شناختی است. رویکرد نظری اتخاذشده، ترکیبی از آرای وبر و هرمنوتیک گادامر است و در روش شناسی از آرای انسان شناسی تفسیری و به خصوص کلیفورد گیرتز استفاده شده و شامل دو بخش توصیف مختصر و توصیف فربه است. در توصیف مختصر انقلاب مصر، به بررسی زمینه ی اجتماعی فراملی و ملی پرداخته و در توصیف فربه، خوانش اندیشه های مسلط در ...

کتاب دا یکی از متون مرتبط با جنگ است که در سال‌های اخیر جایگاه مناسبی را در بین متون ادبی به خود اختصاص داده است. مقالة حاضر سعی دارد تحلیلی از فهم خوانندگان از خوانش این کتاب را بیان دارد. با توجه به مفهوم تازه‌تأسیس دانش تجربی ادبیات (ESL) که به کنش‌های سیستم کلی ادبیات، همچون متن، نویسنده و خواننده می‌پردازد و نظریه‌های سه اندیشمند مهم در حوزة نظریه‌های ادبی خواننده‌محور- یعنی یاوس، آیزر و ر...

معماری به عنوان یک فرآیند دلالتی در بستر فرهنگی اش قابل ادراک و واجد معنا است. در این میان نشانه شناسی می تواند در پدیداری معنایی معماری و شهر تاثیر گذار باشد که این مهم نیازمند واکاوی و خوانشی فلسفی از روش شناسی در دانش نشانه شناسی معماری و طراحی شهرهاست. تحقیق حاضر به دنبال تبیین و ایجاد روشی برای خوانش معماری و براساس یافته های نظریات نشانه شناسی است. این دانش کل یک متن یا پدیده را مورد خوان...

یکی از مهم ترین موضوعات در هرمنوتیک مدرن، گشودگی اثر و قابلیت تفسیرپذیری آن است. امبرتو اکو در تحلیل زیبایی شناختی آثار ادبی، بر وجود رمزگان و تفسیرپذیری آنها تأکید می کند. وی ضمن نقد «نیّت مؤلف» در نظریۀ بیانگری هنر، قائل به دیالکتیک میان «نیّت متن» و «نیّت خواننده» است. از نظر او هرچند متن، ذاتاً خوانش های چندگانه و نتایج متفاوتی را اقتضا می کند، اما در عین حال هر نوع خوانشی را هم میسر نمی سازد، ...

نشانه­شناسی به مطالعۀ نظام­مند عواملی می­پردازد که در فرایند رسیدن به دلالت­های موجود در یک متن، اثرگذارند. نظام­های نشانه‎ای از جمله زبان‎ها، رمزگان و نظام‎های علامتی در حیطۀ نشانه‎شناسی عمل می­کنند. راهبرد نشانه­ها از وجود تعامل اجزای یک متن با کلّیت به کشف شبکۀ ساختاری می­انجامد. به‎همین دلیل، ریفاتر برای نیل به دلالت‎ها، دوگونه خوانش را پیشنهاد می‎کند: خوانش خطّی یا دریافتی (Heuristic) و دیگر...

مسأله اصلی در این مقاله، بررسی و تحلیل شعر کتیبه اخوان، بر مبنای نظریه نشانه شناسی مایکل ریفاتر است، در این نظریه، ابتدا اشعار به دو شیوه خوانش اکتشافی(Heuristic) و خوانش پس نگر(Retroactive ) بررسی می شوند که در مرحله اول به جستجوی معنا و در مرحله دوم به دلالت های زبانی توجه می شود، در روش تحقیق مبتنی بر نشانه شناسی، کتیبه به شیوه خوانش پس نگرانه (Retroactive ) بررسی می شود و در این مرحله به دل...