مقاله­ی حاضر پژوهشی در شعر بلند طغرای مشهدی از شاعران و نویسندگان قرن یازدهم هجری قمری است. این شعر که در قالب مسمّط مخمس در یکصد و سی و چهار بند آمده است، به یکی از آثار او به نام «اعتقادیه» تعلق دارد؛ اثری که نایاب است و در مجموعه­ی آثار طغرا و کلیات و رسائل او و در هیچ یک از تذکره ها و حتی تاریخ ادبیات ایران نیامده است. این شعر به طور کامل در نسخه­ی خطی مناقب علوی اثر میر حسین علی خان تالپور ...

درباره حدوث و ازلیت جهان دو دیدگاه مختلف (ازلیت و غیرازلیت) بین متألهان مطرح شده است. نویسنده در این مجال بعد از تبیین مسئلۀ بحث و مفهوم‌شناسی، با توضیح سه رویکرد عقلی (حصر وجود مجرد به خدا، حدوث لازمه اصل اختیار و اراده، استحالۀ اضافه بر بی‌نهایت، نفس حدوث حادث دلیل بر توقف و انقضای گذشتۀ ازلی، ورود مبدأ بر حوادث گذشته مستلزم وجود مبدأ بر کل) و قرآنی و روایی موافقان حدوث، به تحلیل و ارزیابی اد...

انسان پیچیده‌ترین موجود هستی است که دیدگاه‌های متفاوت و متعارضی دربارة ابعاد وجودی‏، ویژگیها، مراحل آفرینش و سعادت و شقاوت وی ابراز شده است. به رغم واکاوی‌های فراوانی که از سوی اندیشه ورزان دربارة انسان انجام شده، هنوز هم از او به عنوان «موجود ناشناخته» یاد می‌شود. آنچه در این نوشتار مد نظر قرار گرفته است، پاسخ به سؤال اساسی دربارة مراحل وجودی این پدیده از دیدگاه اسلام است. انسان در فرهنگ اسلا...

کهن‏الگو، صورت ازلی، صورت مثالی و به‏بیان یونگ، «آرکی‏تایپ»، عبارت از طرح کلی آن دسته از رفتار‏های بشری است که در ناخودآگاهی جمعی ریشه دارند. از مهم‏ترین کهن‏الگو‏هایی که یونگ،آن‏ها را بررسی کرده است، می‏توان آنیما (مادینۀ روان مرد)، آنیموس (نرینۀ روان زن)، پرسونا (نقاب اجتماعی فرد)، سایه و خود را نام برد. هدف اصلی از نوشتار حاضر، بررسی نمود آنیما در ذهن وزبان شاعر و اندیشمند معاصر عرب، خلیل حا...

نظام‌مند کردن الاهیات پروتستان یکی از ویژگی­های برجستة جان کالون است. او در تبیین دیدگاه‌های الاهیاتی خود، از حکمت رواقیون، آموزه­های انسان­گرایان و مکتب نوآگوستینی بهره برد و توجه ویژه‌ای به آثار آگوستین نمود. در واقع او اندیشه­هایش را بر نظریات آگوستین بنیان نهاد. تأکید جدی بر تقدم خداوند و تقدیر ازلی در فرآیند نجات انسان، تأکید بر اصل «تنها کتاب مقدس»، نفی سلسله مراتب کلیسایی، تأکید بر اهمیت...

بی شک علامه محمد اقبال لاهوری، فیلسوف بزرگ شبه قاره هند در قرن بیستم، یکی از منادیان اصلی بازگشت خویشتن و احیای تفکر اسلامی در عصر حاضر است. این مقاله پس از معرفی اجمالی شخصیت این متفکر اسلامی، آرای آموزشی او را مورد بررسی قرار می دهد. وظیفه آموزش و پرورش از نظر اقبال، آفرینش انسانی اصیل است که می تواند برای خود به طور مستقل بیندیشد. از نظر وی، آزادی برای تعلیم شخصیت چنین فردی ضرورت دارد، زیرا ...

یکی از نزدیک ترین و ملموس ترین پدیده های اسرارآمیز جهان خلقت، راز مرگ و زندگی است. اندیشمندان و پژوهش گران مختلف، از منظر علم، عقل و دین آثار فراوانی را در این خصوص خلق نموده اند؛ اما هیچ کدام نتوانسته اند به ماهیت آن دست یابند. مرگ و زندگی از جمله مقولاتی است که مکاتب مختلف الهی و غیرالهی درباره آن به اظهار نظر پرداخته اند؛ خداوند در قرآن کریم به روند خلقت موجودات، به ویژه انسان، اشاره نموده و...

مجموعه آذرین پنج کوه در فاصله 58 کیلومتری جنوب شرق دامغان واقع شده است، که شامل. توده ی نفوذی با ترکیب پیروکسن سینیت و مونزونیت،بخشی ازنوارماگمایی ائوسن میانی تروداست که در سنگ های میزبان آتشفشانی – رسوبی نفوذ نموده است. بافت غالب در پیروکسن سینیت هیپیدیومورف گرانولار، پوئی کیلیتیک می باشد و پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار و کلینوپیروکسن فنوکریست های شاخص تشکیل دهنده ی این واحد سنگی هستند. در مونزون...

آموزة مَنْتْره یا ذکر در ادیان و مکاتب مختلف هندی، به‌ویژه دین هندویی، از اهمیت خاصی برخوردار است. البته برخی از این مکاتب خود مَنْتْره‌ها را دارای نیروهای خارق‌العاده می‌دانند، و برخی نیز نیروی ماورائی آن را به خداوند مرتبط می‌دانند. اهمیت ذکر یا مَنْتْره در هندو صرفاً به خاطر تأثیر معنوی و ماورائی آن نیست؛ بلکه برخی از اذکار و مَنْتْره‌ها در سنت آیین هندویی، در امور دنیوی مانند شفای بیماری و غلبه بر مرگ، ...

 مساله وجود خدا از جمله مباحث مهمی است که از دیرباز ذهن بشر را به خود مشغول نموده است. در حوزه فلسفه دین، فلاسفه به انحای مختلف به اثبات وجود خدا پرداخته‌اند. برهان امکان و وجوب از جمله براهین جهان‌شناختی است که با رویکرد پسینی به اثبات خدا می‌پردازد. در حوزه فلسفه غرب، توماس آکوئیناس تحت تاثیر فلاسفه اسلامی، تقریری از این برهان ارائه نموده‌است. در فلسفه اسلامی تحت عنوان برهان صدیقین از آن یاد ...