تمثیل عرفانی چون حماسه ای است روحانی که از عشق ورزی به معشوق ازلی حکایت می کند و حکایات صوفیه در قالب حکایات و تمثیل ها، بخش مهمی از ادبیات عرفانی را تشکیل می دهند. این حکایات با اهداف گوناگونی در کتب صوفیه به کار گرفته می شوند که عمده ترین آنها تعلیم و ترغیب صوفیه در سیر و سلوک است. مجموعه ای از این حکایات تمثیلی به ادبیات مانوی، به ویژه تمثیل های عرفانی این متون، بازمی گردد. با وجود اینکه هیچ...

این جستار بر آن بوده است تا تصویری شفاف تر و ، در عین حال، ژر ف تر از تجربۀ عرفانی به دست دهد . بهاین منظور، نخست نگاهی از فراز بر این مفهوم افکنده و آن را دارای مصادیق، ساحت ها و ابعاد مختلف یافتهاست. آنگاه با تحدید محدوده بحث بر مفهوم مصطلحِ تجربۀ عرفانی، به بررسی ابعاد چهارگانه این احوال وانکشافات (بعد معرفتی، معرفت شناختی، اَنفسی، و عاطفی ) پرداخته، و سپس با مروری اجمالی بر توصیفتجربۀ عرفانی ...

دو منظومه ی عرفانی- عاشورایی، آتشکده­ی نیّر تبریزی وگنجینه الاسرار عمّان سامانی دو شاهکار ادبی هستند که سرایندگانشان با نگرشی عرفانی که بخش اعظمی از ادب و شعر فارسی را در بر گرفته؛ به شرح واقعه ی عاشورا که خود دریایی از معارف دینی شیعیان را دربر می گیرد؛ پرداخته اند. بهترین و بالاترین جایگاه ارائه و بالیدن عرفان و نماد و نمود عشق واقعی عاشق به معشوق، ماجرای کربلا و داستان یگانه­ی عاشورا است که در...

چکیده : در این رساله به بحث تجربه ی عرفانی و اهمیت آن از دید یکی از عارفان بزرگ قرن ششم ، سنایی غزنوی که اندیشه های عرفانی او بر عرفای بعد از او نیز تأثیری به سزا داشته است پرداخته شده است . مطالعه در آثار سنایی ( حدیقه الحقیقه ، دیوان ، سیرالعباد و ... ) در باب احوال نشان می دهد که سنایی به صورت جدی به ابعاد تجربی عرفانی اعم از مقامات و احوال در فرآیند سیر و سلوک عرفانی توجه داشته است و تجربه...

این پژوهش باعنوان«حیرت درعرفان»درسه اثر دیوان شعر سنایی غزنوی ،منطق الطیر عطّارِ نیشابوریِ ومثنوی معنویِ مولاناجلال الدّین محمّدبلخی شامل مقدّمه،چهارفصل ویک نتیجه گیری کلّی به نگارش درآمده است. فصل اول کلیّات:شامل تعریف لغوی واصطلاحی از واژه ی حیرت با نقل اقوال از قدما ومعاصرین. فصل دوم :حیرت در دیوان شعر مجدودبن آدم سنایی غزنوی. فصل سوم:حیرت درمنطق الطّیر فریدالدّین عطّار نیشابوری. فصل چهارم حیرت در م...

درتحلیل غزل های عرفانی حافظ،باید به این نکته توجّه داشت که در یک غزل هر سه موضوع عرفان مطرح می شود یعنی در ساختار یک غزل عرفانی هم جهان شناسی وجود داردوهم شناخت شناسی هست وسلوک عرفانی هم مطرح می شود وبه زبان دیگر عرفان به انسان ومسأل? انسان مربوط می شودوبه جایگاهی که این موجود ناشناخته در هستی دارد،واین سه موضوع از هم جدا نیست،وکل داستان در این خلاصه می شودکه معشوق تجلّی کرده واز نور تجلّی، انسان ...

پژوهش حاضر میکوشد تا مبانی نظری سلوک عرفانی را از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی بررسی کند. تبیین چیستی سلوک عرفانی از نگاه علامه طباطبایی با توجه به مبانی نظری فلسفهی او و اثبات نوآوریهای علامه در این مسأله از مهمترین بخش های این پژوهش به شمار میرود. ما در ابتدا به بیان چیستی سلوک عرفانی با تکیه بر نظر عرفا، ملاصدرا و علامه طباطبایی می پردازیم. سپس مبانی نظری این مسأله و توضیح نقش این مبانی ب...

رده­بندی انواع سروده­ها یکی از مباحث مهم در مطالعات ژانری است. غزلیات سنائی از معدود مواردی است که در نسخه­های خطی رده­بندی شده است­ و این رده بندی وارد نوشته­های مصححان و دیگر سنائی­پژوهان شده­است. مقاله حاضر ضمن بررسی انتقادی رده­بندی­های گذشته، سعی می­کند طرحی تازه را پیشنهاد کند که بر اساس آن غزلیات در دو سطح ساختاری و محتوایی رده­بندی می­شوند. در سطح نخست غزلیات به چهار گروه تقسیم شده است ...

ابوسعید ابوالخیر از عارفان مکتب خراسان است که اندیشه های این مکتب با اندیشه های هندی قرابتی فراوان دارد. سپهری نیز از شاعران بنام معاصر است که درباره شعر او، بویژه اندیشه های عرفانی اش سخنانی فراوان گفته شده است. برخی شعر او را دارای مبانی عرفان ایرانی اسلامی، برخی دارای مبانی عرفان هندی و شرقی و برخی تهی از عرفان دانسته اند.  گزینش واژگان مدخلی است بر طرز تفکر شاعران لذا پژوهنده یکی از راه های...

بایزید بسطامی از بزرگترین عارفان قرون دوم و سوم است که هر کس آشنایی اندکی با تاریخ و مبانی عرفان اسلامی و ایرانی داشته باشد نام وی را شنیده است. عارفانی که معاصر با بایزید بوده اند همچون ذوالنّون مصری،یحیی بن معاذ رازی، سهل بن عبدالله تستری و احمد بن خضرویه بلخی به عظمت مقام او اعتراف داشته اند و حکایات و مراوداتی که درباره این افراد با بایزید نقل کرده اند همه نشان از یرزگی مرتبه و منزلت بایزید ...