مقاله حاضر به بررسی علل، چگونگی و فرجام رویارویی دولت­های انگلیس و عثمانی در خلیج فارس، کرانه­ها و پس کرانه­های آن در فاصله سال­های 1918-1871م/ 1336-1288ق می­پردازد. در حدود ربع پایانی قرن نوزدهم میلادی با تغییر در مناسبات و روابط قدرت­ها، انگلیس در مقام قدرت برتر جهان، به منظور حفظ منافع خود در خلیج فارس، با سیاست­های سیّال و چند وجهی، در برابر دیگر مدعیان ایستاده بود. اهمِ این منافع عبارت بودند...

نقد اندیشه ژئوپلتیک قرن بیستم که در حاکمیت نگرش ژئوپلتیک مقاومت در قرن بیست و یکم نمایان گشته است، در یک نگاه انتقادی، توجه خود را از دولت های سلطه‏گر و نخبگان طبقه حاکم در تعیین اولویت‎های ژئوپلتیک به نیروهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی موجود در درون یک جامعه مدنی معطوف می‎دارد. در این پژوهش، ژئوپلتیک کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس باتوجه به مؤلفه هایی همچون احزاب، اقلیت‎های قومی و دینی، مؤسسا...

با تشکیل شاهنشاهی هخامنشیان، مرزهای ایران در سواحل شمالی و جنوبی خلیج فارس تثبیت شد. اهمیت استراتژیکی این حوزه ی دریایی که از هزاره های پیش از میلاد آشکار شده بود، شاهان هخامنشی را به نقش آفرینی سیاسی و اقتصادی در نیمه‎ی شمالی و جنوبی خلیج فارس واداشت. پس از هخامنشیان، اسکندر و سلوکیان هم به اهمیت خلیج فارس در مناسبات سیاسی – تجاری واقف شدند و سعی نمودند تا با حضور مستقیم در این منطقه، زمینه را...

با پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز جنگ تحمیلی و حمایت شورای همکاری خلیج فارس از عراق در جنگ با ایران روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس تیره گردید.با پایان جنگ و آغاز فعالیت های دولت سازندگی آقای هاشمی رفسنجانی روابط جمهوری اسلامی ایران و شورای همکاری خلیج فارس تا حدودی بهبود یافته و تنش ها کاهش یافت.در دوره اصلاحات با طرح اصول تنش زدایی و اعتمادسازی و تاکید بر بسط روابط دوستانه با همسایگان،روابط...

ساخت جزایر مصنوعی از سوی کشورهای حاشیه‎ی خلیج فارس، به‎ویژه امارات متّحده‎ی عربی، سبب‎شده تا این موضوع با حساسیّت بیشتری از سوی کشورهای منطقه، به‎ویژه ایران دنبال شود. در چنین شرایطی، ریشه‎یابی آثار زیست‎محیطی و سیاسی این مسئله، بسیار مهم به‎نظر می‎رسد. آلودگی زیست‎محیطی سال های پیش، درنتیجه‎ی فعّالیّت های انسانی و بهره برداری بی‎رویّه از طبیعت به‎وجود آمده است. آلودگی آبها ازجمله خلیج فارس، بخش چشم...

در فرایند جهانی شدن روابط تجاری و سرمایه گذاری بین کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه در قالب یکپارچگی های منطقه ای و جهانی گسترش یافته که اثرات متفاوتی در مناطق محتلف جهان حاصل شده است. هدف مقاله حاضر بررسی تاثیر یکپارچگی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای حوزه خلیج فارس بوده که عمدتا نفت خیز هستند. بدین لحاظ یک الگوی اقتصاد سنجی سرمایه گذاری خارجی در محیط داده های تابلویی تصریح شده اس...

نوشتار حاضر به این سؤال اساسی می پردازد که باتوجه به الف) تحولات چندسال اخیر منطقه خلیج فارس، یعنی حمله آمریکا و نیروهای ائتلاف به عراق در مارس2003 و سرنگونی رژیم صدام، ب) استراتژی هایی که آمریکا در خلیج فارس و نیز در کل منطقه خاورمیانه درصدد اجراست (یعنی مبارزه با تروریسم، حضور نظامی در منطقه، مبارزه با سلاح های کشتار جمعی، دگرگونی در خاورمیانه و حاصل این استراتژی ها بر سیستم جدید امنیتی در خل...

سال‌هاست که باستان‌شناسان ایرانی و انیرانی در سرزمین‌های پیرامونی خلیج فارس و نیز در ژرف‌ناهای آن به پژوهش‌های باستان‌شناسی پرداخته‌اند و دستاوردهای ارزنده‌ای به‌ارمغان آورده‌اند. این دستاوردها بیش‌تر درقالب مقاله‌هایی منتشر شده است که بیشینۀ آن‌ها به زبان انگلیسی است. کتاب‌های متعددی نیز در این زمینه وجود دارد که البته به زبان انگلیسی چاپ شده است. اگرچه کتا‌ب‌هایی به قلم تاریخ‌پژوهان ایرانی و ...

برای مطالعه ویژگی‌های رسوبی و ژئوشیمیایی ساحل و بستر خلیج گرگان، واقع در گوشه جنوب‌شرقی دریای خزر در شمال ایران، 35 نمونه رسوب سطحی برداشته شد و بر روی آنها آزمایش‌های پایه رسوب‌شناسی، کانی‌شناسی کیفی به کمک XRD و سنجش فلزات سنگین با کمک XRF انجام شد. مطالعات نشان می‌دهد که رسوبات از نظر دانه‌بندی در محدوده ماسه تا رس قرار می‌گیرند، به‌گونه‌ای که هر چه به‌سوی دهانه خلیج گرگان نزدیک می‌شویم، درص...

با روی کار آمدن اصولگرایان در جمهوری اسلامی، دوران پرتنش دیگری در روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس پدید آمده است. این تنش‌ها با آغاز امواج خیزش‌های مردمی در خاورمیانه و گسترش آن به زیرمجموعه خلیج فارس تشدید شده است؛ بنابراین پرسش اصلی این پژوهش آن است که مهم‌ترین عامل در رویکرد شورای همکاری خلیج فارس در قبال ایران چیست؟ فرضیه اصلی این پژوهش این است که «پندار تهدید ایران»‌ مهم‌ترین عامل در س...