چکیده: منطقه خاورمیانه به دلایل زیر همواره یکی از کانونهای بحران در جهان بوده است:وجود ذخایر عظیم انرژی، موقعیت استراتژیک خلیج فارس، رقابت قدرت های بزرگ، ظهور جنبش های سیاسی و اجتماعی، منازعه اعراب و اسرائیل، اختلافات میان کشورهای منطقه و وابستگی آنان به قدرت های بزرگ و حضور نیروهای بیگانه. بعد از فروپاشی شوروی در سال 1991 تحولات بین الملل به سمت افزایش تاثیرگذاری ایالات متحده در تحولات بین ال...

عرصه تحلیل سیاست خارجی کشورها از مهمترین حوزه های پژوهشی علوم سیاسی و روابط بین الملل است و پژوهشگران با توسل به روش شناسی گوناگون و با استفاده از نظریات مختلف به تحلیل رفتار دولت ها در عرصه سیاست خارجی می پردازند. از سوی دیگر جنگ نیز از مهمترین وقایع یا شاید مهمترین اتفاق در عرصه روابط بین الملل می باشد. با توجه به وجود روش شناسی ها و پارادایم های گوناگون، بیشتر پژوهشگران در تحلیل های خود از س...

پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357، نظام ژئوپلیتیکی خاورمیانه را برهم زد. با فروپاشی این سیستم، تحلیلگران علوم اجتماعی و ژئوپلیتیک به تحلیل چرایی وقوع این رخداد و پیش‎بینی سیستم‎های جایگزین پرداختند. تشکیل یک حکومت شیعی در منطقۀ ژئوپلیتیکی خاورمیانه، سبب همگرایی شیعیان این منطقه و در پی آن، افزایش وزن ژئوپلیتیکی آنها شد؛ به‎طوری که تحلیلگرانی چون فولر و توال، مفهوم ژتوپلیتیک شیعه را برای بیان اه...

اتحاد ایران سوریه یکی از مولفه های شکل دهنده نظم منطقه ای خاورمیانه است. دو کشور با وجود عدم تشابه در زبان، نژاد، مذهب و در ساختار سیاسی، اتحاد مستحکمی را در منطقه خاورمیانه تشکیل داده و تاثیرات ژرفی را در این منطقه برجای گذاشته اند. این مقاله دو پرسش را در دستور کار خود قرار داده است: نخست علل شکل گیری و تداوم اتحاد ایران سوریه طی سالهای 20001979 چه بوده است؟ دوم: تاثیرات این اتحاد در موازنه ت...

رقابت ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه در دوران حکومت پهلوی آغاز شد، اما پس از انقلاب اسلامی ابعاد این رقابت با توجه به تغییر نظام سیاسی در ایران و شیعه محور شدن آن اشکال تازه­ای به خود گرفته است. رقابت و البته روابط آنها همواره تحت تأثیر عوامل داخلی و محیطی، فراز و نشیب­های زیادی را طی کرده است و بسته به نوع سیاست خارجی دو کشور، رویکرد آنها رقابتی، تهاجمی و گاه همکاری جویانه بوده است. از سال...

چکیده شروع هر بحرانی بستر و ریشه های مختلفی از جمله عوامل تاریخی، ژئوپلتیکی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد. گاهی دولتها در مناسبات بین‌المللی، در راستای دست یابی به منافع خود و یا جلوگیری از به خطر افتادن امنیت و ثبات کشور خود، اقدام به محدود کردن اثرپذیری خود از گروههای تروریستی می‌کنند. داعش خشن‌ترین تشکیلات تروریستی در بین همه گروههای مسلح برجسته در منطقه خاورمیانه است. پس از حمله آمریکا به...

چکیده: این پژوهش تحولات کردستان عراق را به دو دلیل مورد توجه قرار داده است. اول به دلیل حضور و فعالیت دولت های منطقه ای و فرامنطقه ای در کردستان عراق پس از صدام و دوم تقویت ناسیونالیسم کردی در مناطق کردنشین ایران به دنبال تأسیس حکومت کردی در شمال عراق است. پیامد این رویداد گسترش خواسته های قومی کردهای ایران از دولت مرکزی است. از این رو این پژوهش با روش آینده پژوهی در پی پاسخگویی به این پرسش است...

بنیادگرایی اسلامی و تروریسم از مهم ترین تهدیدات علیه صلح و امنیتِ خاورمیانه است. یکی از خطرناک ترین نمودهای تروریسم در منطقه گروه داعش است. این گروه بخش‌ های از عراق، سوریه و لیبی را به کنترل خود در آورده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که مهم ترین علت تداوم و بازتولید گروه‌های تروریستی همچون داعش در خارومیانه چیست؟ هرچند مدت طولانی است که بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقهای مدعی مبارزه با ...