در قرن شانزدهم میلادی، سلطه روسیه در آسیا، شمال دریای سیاه و شمال دریای خزر که اقوام آن مسلمان بودند، گسترش یافت. عثمانیان در این ایده بودند که کانالی از رودخانۀ دُن به رودخانۀ ولگا حفر کنند تا با فتح استراخان و با کمک مسلمانان ترکستان راه پیشروی روس ها را به سوی دریای خزر سد کند و جبهه ای از پشت سر علیه ایران باز کند. اما روسیه پیش دستی کرد و با تصرف شهرهای غازان و استراخان و حوضۀ ولگا و پیشروی...

داده­های ماهواره­ای بارش از چند دهه قبل وارد مطالعات علمی در مقیاس­های منطقه­ای و جهانی شده­­­اند. هدف از این پژوهش، مقایسۀ کمی محصولات بارش ماهوارۀ  TRMM و ماهوارۀ GPMدر حوضۀ آبریز کشف­رود است. مسئله مهم در مورد این داده­ها دقت و اندازۀ پیکسل آنها است. ماهواره GPM در تاریخ 28 فوریه 2014 به فضا پرتاب شده و تاکنون مطالعه­ای در ایران انجام نشده و در سایر نقاط جهان به ندرت انجام گرفته است. این تحق...

برآورد رسوب معلق حوضه­های دارای آمار و اطلاعات به آسانی امکان­پذیر است ولی حوضه­های فاقد آمار، روش­های دیگری را می­طلبد. بر این اساس، روش­های تجربی موسوم به منحنی سنجۀ رسوب یا روابط "دبی- دبی رسوب" ارائه شده است. تحقیق حاضر درصدد ارائۀ روش­های بهتر تفکیک داده و در نهایت تهیه و تدقیق منحنی سنجۀ رسوب معلق در ایستگاه­های هیدرومتری مراوه تپه، هوتن، قازانقایه واقع بر رودخانۀ اترک در حوضۀ آبخیز اترک ...

حوضۀ آبریز کورا - ارس در منطقۀ قفقاز جنوبی میان جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان، ایران و ترکیه قرار دارد. دو رود اصلی کورا و ارس از پرآب‌‌ترین رودهای منطقه هستند که مسائل اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و سیاسی بسیاری پیرامون آن‌ها وجود دارند. همکاری‌های مبتنی بر توافق‌های محدود و چندجانبه میان ارمنستان، گرجستان و جمهوری آذربایجان به‌طور معمول با ابتکار سازمان‌های جهانی و اتحادیۀ اروپا ایجاد شده‌...

اکوسیستم‏های مناطق خشک و نیمه‌خشک حساسیت بسیار زیادی در برابر تغییرات دارند. نوسانات در متغیرهای اقلیمی و افزایش فعالیت‏های انسانی دگرگونی در فرایندهای هیدرولوژیکی این اکوسیستم‏ها و به تبع آن تخریب ساختار آن‌ها را به‌دنبال دارد. در این پژوهش به‌منظور ارزیابی کمّی تأثیرات تغییر‌پذیری اقلیمی و فعالیت‏های انسانی بر فرایندهای هیدرولوژیکی حوضۀ آبخیز بختگان، داده‏های هیدرو‌ـ اقلیمی این حوضه در دورۀ آم...

اطلاعات در مورد کیفیت آب و منابع آلودگی نقطه‌ای برای اجرای راهبردهای منابع آب پایدار مهم است. هدف این تحقیق، به‌کارگیری روش‌های تحلیل چندمتغیرۀ آماری و بررسی تغییرات عوامل مؤثر برای تجزیه‌وتحلیل کیفیت آب و توانایی نظریۀ آنتروپی اطلاعات در تحلیل پایداری و قابلیت اعتمادپذیری داده‌های برداشت‌شدۀ کیفیت آب در هفت ایستگاه واقع در حوضۀ آبخیز گرگانرود است. نتایج تحلیل عاملی براساس مشخصه‌های کیفیت آب نش...

هیدروگراف واحد در پیش‌بینی سیلاب رودخانه‌ها و طراحی سازه‌های کنترلی و حفاظتی در یک حوضۀ آبریز بسیار مهم است؛ ازاین‌رو در حوضه‌های فاقد ایستگاه هیدرومتری با استفاده از روابط ریاضی و تجربی و براساس داده‌های اقلیمی، برآوردی از مقدار آب در حوضه‌ به‌عمل می­آید. دو روش هیدروگراف واحد لحظه‌ای ژئومورفولوژیکی و هیدروگراف واحد لحظه‌ای تابع عرض به‌دلیل بهره‌گیری از خصوصیات فیزیکی حوضه و نرم‌افزار GIS با د...

از تأثیرات مخرب تغییر کاربری اراضی یک حوضه، افزایش تولید رسوب و ورود آن به رودخانه‏ها و تجمع آن در مخزن سدها‌ست. از این‌رو، بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی بر فرایندهای هیدرولوژی امری مهم و ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی اثر تغییرات کاربری اراضی بر رسوب معلق طی سال‏های 1994 تا 2010 در حوضۀ آبخیز دینور در استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWAT صورت گرفت. واسنجی و اعتبارسنجی مدل با استفاده از بر...

در مسائل هیدرولوژیک وکشاورزی، ظرفیت آب قابل دسترس خاک متغیری مهم انگاشته می شود و برآورد این متغیر در مقیاس حوضۀ آبخیز از اصولی است که در نظر گرفته می شود. به دلیل ناپیوستگی در برداشت نمونه ها و نداشتن دسترسی به اطلاعات کافی در ارتباط با شناخت ویژگی های مناطق و نیز، صرف هزینه و زمان زیاد جهت برآورد آب قابل دسترس خاک و تغییرات مکانی آن، استفاده از تصاویر ماهواره ای به صرفه است. بنابراین، توسعه و...

دریاچۀ ارومیه، در طی سال‌های اخیر با نوسانات شدید بارندگی مواجه بوده‌است که رقوم ارتفاعی سطح تراز آب دریاچۀ ارومیه سیر نزولی پیدا کرده‌است که برخی از پژوهشگران کاهش بارندگی را یکی از دلایل اصلی آن می‌دانند که به‌نظر می‌رسد بررسی تغییرات روند بارش‌های ماهانه و سالانۀ حوضۀ دریاچۀ ارومیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. در این پژوهش بارندگی ماهانه، فصلی، سالانه و همچنین شاخص تمرکز بارش </st...