قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به فاصله کوتاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی تدوین و به وسیله مجلس خبرگان تصویب شد. محتوای این قانون عمدتاً برگرفته از تعالیم دین مبین اسلام و در برخی موارد نیز بر اساس رویۀ عقلا بوده است که در این میان نقش اندیشمندان اسلامی بسیار پررنگ می­نماید. بر این مبنا تحقیق حاضر بر آن است تا اثبات کند که اندیشه­های فقهی و سیاسی شهید محمد باقر صدر در کنار اندیشه­های حضرت امام ...

آدمیان با سرشت دوگانه و متضاد نوع خواهی و خودخواهی آفریده شده اند. کشاکش این دو بعد، علت اصلی اختلافات و نزاع ها در طول تاریخ و گستره جغرافیا بوده است. فلسفه وجود نهاد های حکومت، داوری، قانون گذاری و حتی دین، تنظیم و ساماندهی روابط انسان ها بوده است، تا زندگی اجتماعی تابع انتظامی بماند و نیکی ها تحت سیطره بدی ها منکوب نگردد. یکی از دستاوردهای مهم بشر در جهت همزیستی انسان ها در سطح بین المللی، ا...

چکیده اعضای وکالت و نمایندگی از نظر فقها، مشروع بوده و از ضروریات دین محسوب می‏شود که به موجب آن تمام یا بخشی از اختیارات اختیاردهنده به گیرنده واگذر می‏شود تا از طرف او اعمال نماید. این تفویض اختیار جزء حقوق اساسی و آزادی مشروع هر فردی است که جز درموارد خلاف شروع یا موارد قائم به شخص – که ممکن است قصد و نیت لازم داشته باشد- می‏تواند در سایر امور حقوقی، این اختیار خود را تفویض نماید. اما اگر ای...

چکیده انسان علاوه بر حق حیات، دارای حقوق دیگری از جمله حق آزادی است. بر اساس این حق، انسان نسبت به غیر خدا آزاد است. حق آزادی، ارمغان ادیان آسمانی و همه انبیاء الهی نیز بوده است؛ در عین حال، این مهم پذیرفته شده که جوامع انسانی بدون نظم و قانون نمی­تواند پایدار و مستدام بماند. وجود قانون ضرورتی انکارناپذیر است هرچند سبب محدودیت آزادی انسان و تحدید دایره عمل او گردد. جامعه بشری  هیچ گاه فارغ از ق...

اشاره ای به سازگاری ها و ناسازگاری ها اسلام و دمکراسی و ارائه خطوط اصلی برای فهم رابطه اسلام و دمکراسی است. نویسنده نخست به ذکر دلایل موافقان سازگاری اسلام و دمکراسی پرداخته و دلایل آنان را استدلال به آیاتی که بر اختیار و حق انتخابگری و آزادی عقیده برای انسان دلالت دارد، آیات و روایاتی که حاکی از اهمیت تعقّل و خردورزی است، خاتمیت دین اسلام، بیعت و اجماع و آیات شورا برشمرده و سپس به دلایل مخالفان...

دین مقدس اسلام، خداوند را قانون‌گذار حقیقی می‌داند. اندیشه ورزان مسلمان درباره برخورداری پیامبر اکرم (ص) از حق تشریع، اختلاف نظر دارند. دلایل معتقدان حق تشریع برای پیامبر و ائمه (ع)، قول به نقصان دین و تأیید نظریه بسط شریعت و تعدد مصادر تشریع و... را در پی‌دارد. این مقاله، دلایل این دیدگاه را بررسی می کند و نظریه حق تشریع برای غیر خدا را نامعتبر می شمرد. 

اجرای دکترین صلاحدید دولت‌ها در اتحادیه اروپا، جهت احترام به حاکمیت دولت‌ها و نیز در نظر گرفتن منافع ملی آنها و در عین حال، عدم تخطی از مفاد کنوانسیون اروپایی حقوق بشر صورت گرفته است. بر مبنای این نظریه برای دولت‌ها اختیار و صلاحدیدی در نظر گرفته شده که از طریق آن آزادی عمل و اختیاراتی برای ایشان در تفسیر مفاد کنوانسیون اروپایی فراهم گشته تا آنها را در عین تعهد به اجرای مفاد کنوانسیون در حفظ من...

اصل بر آزادی در دفاع است. این اصل دو اثر دارد : حق دفاع از خود به طور شخصی، بدین معنا که متداعیین می توانند خود از خویش دفاع کنند و حق انتخاب آزادانۀ وکیل مدافع، بدان معنا که طرفین دادرسی اصولا در انتخاب مدافع آزادی دارند. هر یک از آثار این اصل در حقوق ایران با تحدیداتی مواجه شده است که در این مقاله بررسی می شوند. برخی از این محدودیت ها ناظر به چگونگی حضور وکیل دادگستری به جای متداعیین در دادرس...

ماهیت حق بیماران در نظام عدالت کیفری چیست؟ آیا مطابق تحلیل هوفلدی از حق، این حق از جمله انواع حق ـ وظیفه (تکلیف) است یا حق ـ امتیاز؟ در این مقاله ضمن تبیین ماهیت حقوق بیماران در نظام عدالت کیفری و بیان آثار آن، به بررسی ابعاد این حق در مراحل مختلف اجرای عدالت کیفری از جمله در مراحل تعقیب، تحقیق، محاکمه، صدور حکم و اجرای آن پرداخته می شود. بدون تردید با توجه به انواع بیماری ها و بیماران نظام عدا...

حق اشتغال یکی از مهمترین حق های بشری است. که در قالب حق های نسل دوم در اسناد گوناگون مورد توجه قرار گرفته است به موجب این حق، دولت ها مکلفند، شرایطی را پدید آورند که برای هر فرد جویای کار، فرصت اشتغال در دسترس باشد. از منظر هنجارهای بین المللی این شغل باید واجد ویژگی ها و عناصری چند باشد. از منظر هنجارهای بین المللی این شغل باید واجد ویژگی ها و عناصری چند باشد. یکی از این عناصر، آزادی در انتخاب...