حق دفاع از خویش در فقه امامیه     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   دفاع ازخویش، حقی است که ریشه در فطرت انسان دارد. در فقه اسلامی نه تنها براین «حق» تأکید شده بلکه به عنوان یک «تکلیف» شناخته شده است، ولی آیا در جامعه اسلامی «فرصت» دفاع در اختیار کسانی که مورد تهاجم اند، قرار داده می شود؟ پاسخ فقه اسلامی به این سؤال مثبت ...

تناسب معجزه‌ی هر پیامبر با حرفه و هنر رایج در عصرش، مبحثی شناخته شده میان دانشمندان است. این مضمون به طور مسند، اولین بار از امام هادی(ع) نقل شده است. اما به دلایلی که در متن خواهد آمد، به امام رضا(ع) نسبت داده شده است. سند این خبر ضعیف است؛ در نتیجه، بررسی مضمون آن ضروری است. در این خبر، راوی ابتدا از دلیل تفاوت‌ معجزات پیامبران می‌پرسد و امام(ع) تناسب معجزه‌ی هر پیامبر با فن رایج در عصر وی ...

 رسول جعفریان، برای مخاطبان فصلنامة «میقات حج» و همة علاقمندان به تاریخ نامی آشنا است و آثار گرانسنگش در حوزه و دانشگاه و میان فرهیختگان  با اقبال خوبی مواجه است. اکنون توفیق یار شد با وی که به میقات حج عنایت و توجه ویژه داشته و در بسیاری از شماره های آن مقاله دارد، نشستی صمیمی داشته باشیم و پرسش‌هایی ـ بیشتر از تاریخ که حوزة تخصصی ایشان است ـ بپرسیم:  

یکی از مهم‌ترین راه‌های پرهیز از اشتباه در هر علم عبارت است از فهمیدن اصطلاحات خاص آن علم.در علم اصول اصطلاح «حجت» یا «حجیت» از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که فهمیدن منظور اصولیین از آن، کمک زیادی به پی بردن مقاصد این علم می‌نماید. در مورد معنای اصطلاحی این واژه اختلاف نظر وجود دارد و تا به حال در کتاب و یا مقاله‌ای مشاهده نگردیده است که محقق بدقت به این دو واژه رسیدگی نموده و با موشکافی به بیا...

یکی از مسائلی که سخن را گیرایی می بخشد و باعث استواری و فخامت آن می شود، بهره گیری بجا و مناسب صور بلاغی است. متکلم آگاه با تسلط بر شرایط محیطی حاکم و با بهره گیری از صورت های مختلف و تنوع در ایراد سخن سعی می نماید کلامش را به گونه ای بیان نماید که بیشترین اثر را در مخاطب داشته باشد. از مسائلی که در صور بلاغی موردبررسی قرارمی گیرد کاربرد ساختار نحوی مناسب و بهره گیری بجا از آرایه های بدیع و بیا...

مقاله حاضر پیرامون نبوّت حضرت محمّد- و با روش کتابخانه‏ای است. سوال اصلی این است که شیعیان نسبت به جایگاه حضرت محمّد- چگونه می‏نگرند؟ اهمیت این مسأله ما را به این هدف راهنمایی می‏کند که آنگونه که شایسته است به معرفی شخصیت واقعی و عظمت همه جانبه حضرت رسول اکرم- بپردازیم. در ابتدای نوشتار، نبوّت در لغت و اصطلاح بررسی و سپس فرق نبوّت عامّه با نبوّت خاصّه آورده شد. در ادامه علاوه بر اشاره کردن به ایمان نیا...

بی تردید سیره , خطابات و نامه های امام علی(ع) بعنوان اولین جانشین پیامبر خاتم(ص)که قول و فعل او برای ما حجت است پر از نکاتی است که می توانند دست مایه های ترسیم و تبیین و طرح فقه سیاسی و حکومتی باشند , در این مجال بر آن هستیم که با کنکاش در سیره امام(ع)در تمام طول حیات مبارک آن حضرت خصوصاً در دوران حکومت ظاهری پاسخی برای مسائل مبتلابه حکومت اسلامی در عصر حاضر بیابیم و ویژگی و نحوه عملکرد حاکم در ...

یکی از مباحث مهم کلامی، موضوع اخذ میثاق از انسان ها در عالم ذرّ می باشد. عالم ذرّ مطابق آیات و متن صریح روایات منقول از ائمه علیهم السلام، مقطعی از حیات انسان ها قبل از عالم دنیا، بوده که خداوند متعال در آن عالم با گردآوری همه انسان ها به صورت ذرّات ریزی که از پشت حضرت آدم علیه السلام خارج کرده بود، به ربوبیت خود، نبوت انبیاء و ولایت ائمه علیهم السلام از آنان اخذ میثاق کرد. این که چرا آن عالم را ف...

معاونت نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم سازمان دارالقرآن امسال برای نخستین بار مجوز نشر قرآن کریم با ترجمه مرحوم آیت الله نعمت الله صالحی نجف آبادی را صادر کرد که این قرآن توسط انتشارات کویر روانه بازار شد. قرآن با ترجمه آیت الله صالحی نجف آبادی به خط «عثمان طه» توسط حجت اسلام محمدعلی کوشا تصحیح شده است.