عبدالله بن ابی یعفور از شمار اندک اندیشمندانی بود که همواره مورد تکریم امام باقر و امام صادق(ع) بودند. با این‌همه، اما ابعاد فکری و کلامی او چنان که باید و شاید مورد تحقیق قرار نگرفته است. گستره شناخت امروزین ما از او به تبحر وی در دانش قرائت قرآن، فقه و وارستگی اخلاقی محدود و خلاصه شده است. حال آن که تلاش‌های اعتقادی او در تبیین معارف اهل بیت(ع) چشمگیر بوده و بُعد کلامی او را آشکار می‌کند. این ...

چکیده: نوشتار حاضر به بررسی احوال سه صوفی همنام یعنی کمال الدین حسین بن حسن خوارزمی، کمال الدین حسین بن شهاب­الدین خوارزمی و تاج­الدین حسین خوارزمی تبادکانی که احوال آن­ها در منابع خلط شده، می­پردازد. اصلی­ترین مسئلۀ این مقاله بررسی قطبیت سلسلۀ کبرویه پس از حاجی محمد خبوشانی، براثر اختلاط احوال دو صوفی به نام کمال­الدین حسین خوارزمی و تاج الدین حسین تبادکانی است، که اولی قطب سلسله حسینیه همدانی...

درب چوبی منسوب به خواجه مرجان بن عبدالله، متعلق به قرن هشتم هجری قمری، مقارن با فرمانروایی شیخ اویس، دومین سلطان جلایری است. این درب که فاقد شناسنامه اطلاعاتی است، اکنون در موزه‌ی ملی ایران نگهداری می‌شود. جلوه‌های آفرینش این درب با تسلسلی از تقابل‌ها و به مدد انعکاس جوهره‎ ناب اشکال هندسی و بسط مفاهیمی نمادین چون صلیب شکسته و نوشتار (مُسَبِّبَ الاَسبابِ وَ یا مُفَتِّحَ الاَبوابِ)، شکل گرفته‌است. در این جستار...

عبدالله بن ابی یعفور از شمار اندک اندیشمندانی بود که همواره مورد تکریم امام باقر و امام صادق(ع) بودند. با این همه، اما ابعاد فکری و کلامی او چنان که باید و شاید مورد تحقیق قرار نگرفته است. گستره شناخت امروزین ما از او به تبحر وی در دانش قرائت قرآن، فقه و وارستگی اخلاقی محدود و خلاصه شده است. حال آن که تلاش های اعتقادی او در تبیین معارف اهل بیت(ع) چشمگیر بوده و بُعد کلامی او را آشکار می کند. این ...

فصاحت و بلاغت ابن مقفع همواره مورد توجه و موضوع بحث مورخان وسخن شناسان متقدم و متأخر بوده است . راز فصاحت و بلاغت و منشأ تعلیمات وی موضوع این مقاله است که در مورد آن اشارات متفاوتی در کتب تاریخ به چشم می خورد . عموم محققان بر این عقیده اند که : - زبان فارسی را در فارس نزد پدرش آموخته است. - در بصره با زبان و ادب عربی آشنا شده و با علمای عصر خویش آمد و شد داشته. - درولاء ال اهتم به سر برده و ...

عبدالله­ بن­ مسعود از شخصیّت­های به نام تاریخ صدر اسلام، قاری و دارای مصحف است که ارزیابی شخصیّت او از آن رو دارای اهمیّت است که مکاتب اسلامی از نظر آشنایی وی با علوم قرآن و حدیث، قرائت و تفسیر، بیشتر زبان به تأییدش گشوده­اند. عملکرد او قبل از شهادت پیامبر(صلی الله علیه وآله) با عنوان شاگرد مکتب وحی و بعد از فقدان ایشان به عنوان مدافعِ اسلام اصیل قابل تأمل است.  ابن­ مسعود از جمله صحابه­ای است که د...

کلیله و دمنه مجموعه داستان هایی از زبان حیوانات است که در عصر ساسانیان از سانسکریت به پهلوی ترجمه شده است؛ سه قرن پس از آن عبدالله ابن مقفع آن را به عربی ترجمه کرد، متن عربی کلیله و دمنه با از بین رفتن متن پهلوی آن تنها ملاک و پایه همه ترجمه ها بوده که به مرور زمان از این کتاب به زبان های مختلف جهان صورت گرفته است. در نیمه اول قرن ششم نخستین ترجمه کامل کلیله و دمنه به زبان فارسی با قلم توانای ا...

چکیده ندارد.

هویت نویسندگان رسائل اخوان الصفا تاکنوندر پردۀ ابهام مانده و میان محققان، بحث و گمان‌هایی در باب انتساب آنان به فرق و مذاهب، به ویژه اسماعیلیه جریان داشته است. از دیرباز اسماعیلیه بر این باور بوده‌اند که رسائل نوشتۀ یکی از پیشوایان این گروه به نام احمد بن عبدالله بن محمد بن اسماعیل است. همچنین در دوران معاصر، برخی خاورشناسان و نیز محققان اسماعیلی مذهب، اخوان و رسائل را به اسماعیلیه منسوب کرده‌ا...

فصاحت و بلاغت ابن مقفع همواره مورد توجه و موضوع بحث مورخان وسخن شناسان متقدم و متأخر بوده است . راز فصاحت و بلاغت و منشأ تعلیمات وی موضوع این مقاله است که در مورد آن اشارات متفاوتی در کتب تاریخ به چشم می خورد . عموم محققان بر این عقیده اند که : - زبان فارسی را در فارس نزد پدرش آموخته است. - در بصره با زبان و ادب عربی آشنا شده و با علمای عصر خویش آمد و شد داشته. - درولاء ال اهتم به سر برده و ...