نزد ابن سینا کسب علم از عقل فعال به دو روش است: یکی فکر و دیگری حدس. نفس از جنبه ی تجردش علوم را با حدس درمی یابد. حدس استعدادی است در انسان که بدون نیاز به فکر کردن شخص را به مجهولات تصوری و تصدیقی می رساند. فکر حرکتی نفس در بین معلومات برای یافتن مجهولات است. اما در حدس حرکت نیست. همین طور حدس در زمان هم روی نمی دهد. حدس در تصدیقات حد وسط استدلال را برای ما فراهم می کند. حدس در مرحله ای از قو...

«ذهن» از واژگان و مفاهیمی است که به کرات در آثار فلاسفۀ مسلمان از جمله ابن سینا به چشم می خورد اما معنای محصلّی از آن را به سختی می توان تبیین کرد. با توجه به نوع کاربردهای این واژه در آثار ابن سینا و نظر به گستردگی و تنوع آن آثار شاید بتوان حدود معنایی این واژه را از منظر وی به دست آورد. این معنا حدود مشترکی با نفس از یک طرف و با مغز و سیستم عصبی از طرف دیگر دارد. همچنین می توان ناگفته هایی از ...

در سالهای نخست قرن بیستم، هانری پوانکاره پس از آن که همزمان با چند ریاضیدان دیگر موفق شد قضیه یکنواخت سازی را ثابت کند و طبقه بندی رویه ها را نتیجه بگیرد، اولین تلاشها برای طبقه بندی خمینه های سه بعدی را آغاز نمود و این حدس را مطرح کرد که هر خمینه سه بعدی بسته (فشرده و بی لبه) که همبند ساده باشد، با کره سه بعدی همسانریخت است. در این مقاله روند تاریخی تلاش ها برای اثبات حدس پوانکاره را مرور می ...

بررسی روند تحول یک عنصر معماری بدون تحول جزئیات آن امکان پذیر نیست و بازگشت به زمان و مکان تولید اثر زمینه کافی را در درک از اثر بدست می دهد. در این متن تلاش بر آن است مراحل شکل گیری گنبد و معناهای دیروزین عین دیروز درک شوند. نگرش بر عنصری چون گنبد در چارچوب دانش معماری به طور عام و دانش مرمت به گونه خاص با زمینه و ابعاد مختلف روبرو می گردد، در بعد معماری فهم سویه های شکل و معنای این عنصر بر ح...

در سواحل جنوبی دریای خزر (رودخانه حویق واقع در استان گیلان و رودخانه گرگانرود واقع در استان گلستان) با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت ماهی سیاه کولی دریای خزر (vimba vimba persa) مطالعه شد. هدف از این تحقیق، مطالعه ساختار جمعیت های احتمالی مربوط به گونه سیاه کولی در دریای خزر و همچنین معرفی نشانگرهای ژنتیکی مربوط است. در این بررسی تعداد 50 نمونه ماهی سیاه کولی توسط ص...

برای روشنساختن این مسئله که آیا فرضیه ربایی، از هویت مستقلی برخوردار است یا آن که قابل ارجاع به یکی از گونه های مرسوم و متعارف استدلال در منطق و فلسفه است، مهم ترین عناوینی که باید رابطه فرضیه ربایی با آنها بررسی شود، استقراء و حدس و قضایای حدسی است. دربارۀ رابطۀ فرضیه ربایی با استقراء اساساً دو دیدگاه کلی مطرح شده است: الف) دیدگاهی که این دو را قابل تحویل به یک دیگر می داند؛ طرفداران این دیدگاه...

« توسیع معنایی الفاظ قرآن » از روشهای تفسیری قرآن کریم است که در آن مفسر میکوشد از همه ظرفیتهای معنایی الفاظ بهره برده، و تفسیری مطابق با نیاز عصر و زمان ارائه دهد. این شیوه بیشتر در تفاسیر علمی، اجتماعی، فلسفی ، و عرفانی نمود یافته است؛ و بیانگر بعدی از ابعاد اعجاز بیانی قرآن است . البته در این روش ممکن است معانیای از الفاظ ارائه شود که در زمان نزول قرآن قابل درک نبوده است؛ لذا موافقان و مخالف...

معناشناسی به مطالعه معنا می‌پردازد. «معنا» آگاهی از بافت فرهنگی و رابطه یک واژه با واژگان دیگر در یک متن است. واسطه میان گیرنده و فرستنده پیام در معناشناسی، واژگانی است که هم گیرنده پیام با آن آشنا بوده وهم در حوزه فرهنگی اهل زبان بیگانه نبوده است. در این مقاله با استفاده از معناشناسی، بر اساس بافت زبانی با بررسی روابط هم‌نشینی به تحلیل معنای «جهاد» با تکیه بر سیر نزول قرآن می‌پردازد. استفاده ا...

 یکی از موضوعات مرتبط با دانش تفسیر معنی شناسی زبانی است که در کشف و پرده دری از مقصود قرآن کمک می کند. در سیر معنی شناسی دیدگاه های متفاوتی پدید آمده است که مهم ترین آن ها جایی است که کانون معنا تحت نظام اجتماعی قرار گیرد و عمل جمعی برا ی زبان و معنا نقش آفرین باشد. در تفسیر قرآن درباره معناشناسی چند موضوع مهم است، یکی معناداری و بی معنایی و یکی مباحث مربوط به بافت مناسب معنا و تشخیص خصوصیات آ...