حج، بزرگ‌ترین کنگرة اسلامی است. شکوهمندترین محفل دیدار خالق و مخلوق و پر رمز و رازترین عبادت و سیر اِلی الله است که با دل کندن از همة تعلقات دنیوی آغاز می‌شود و تا دیدار یار ادامه می‌یابد. این نوشتار می‌کوشد گوشه‌هایی از رمز و راز این سفر معنوی را که در بیانات، پیام ها و مکتوبات رهبران انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی (امام خمینی1 و مقام معظم رهبری ـ مدّ ظلّه عالی ـ ) آمده است، به رشته تحریر ...

قرآن نخستین و مهم ترین منبع استنباط فرامین شرع می باشد. در این تحقیق آنچه آیات احکام حج نسبت به آن نص بوده و یا مُشعر به آن است از دیدگاه فقهای امامیه و اهل سنت بررسی شده است. طبق نظر فقهای امامیه و اهل سنت با استناد به آی? 97 سوره آل عمران، انجام حج در صورت حصول شرائط واجب است، اما در اینکه منظور از «سبیل و استطاعت» چیست بین فقها اختلاف نظر وجود دارد. فقهای امامیه و حنبلیه متفق القولند به دلیل ...

مراسم حج از جمله مراسمی است که در اسلام اهمیت بسیاری دارد، اسلام آنرا سازماندهی نهایی نمود و احکام و دستورات ویژه ای برای آن در مقام اجرا قرار داده است. مسلمانان چه در زمان رسول خدا (صلی الله علیه آله) و چه پس از آن اهتمام ویژه ای به آن داشته اند.تاکید امامان معصوم در طول تاریخ به این بوده که از عظمت حج کاسته نشود. و بر این اساس حج در دوره خلفا هم همواره مورد توجه بوده است.همین طور در دوره عباس...

یکی از مرجحات باب تزاحم، تقدم زمانی بوده و یکی از مصادیقی که بر این مرجح تطبیق داده شده، آن است که شخصی قبل از استطاعت، نذر کند که در عرفه به زیارت سیّدالشهداء برود و بعد از نذر، مستطیع شود. حال در این‌صورت وظیفۀ ناذرِ مستطیع در روز عرفه رفتن به مکه و به‌جا آوردن اعمال حج است یا اینکه باید به نذر عمل کند و در کربلا حاضر شود؟ برخی از فقها به تقدم نذر فتوا داده‌اند و به دلایلی مانند عدم حصول استطاع...

دین مجموعه باورهایی است درباره خدا و پیامبر، بایدها و نبایدها، معارف و اخلاقیاتی که به منظور تأمین صلاح دنیا و کمال اخروی انسان از سوی خدا ارائه می گردد. انسان موجودی اجتماعی است و دین که به دنبال هدایت انسان است باید علاوه بر بعد فردی، به بعد اجتماعی انسان نیز توجه نماید. بررسی آیات قرآن نشان می دهد که دین در طول تاریخ، با وضع مقررات خاص در تنظیم روابط اجتماعی ایفای نقش کرده است و این فرآیند ت...

حج، گردهمایی بزرگ مسلمانان جهان، همواره یکی از جذابترین و بحث انگیزترین عبادات بوده است. بسیاری از عارفان و شاعران بزرگ با تعبیرهای مناسب، به توصیف آداب و مناسک حج پرداخته و هدف از آن را تشریح نمودهاند.نوشتار حاضر تلاشی است برای بیان دیدگاههای عارف بزرگ، شیخ محمد بهاری درباره حج و آداب آن و مقایسه این دیدگاهها با دیدگاههای شاعران و عارفان بزرگ پارسی گوی و به دست آوردن نقاط و نکات مشترک میا...

هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر افزایش اشتیاق مردم به سفر حج تمتع و عمره مفرده است. این موضوع که در سال های اخیر، ثبت نام برای اعزام به سفر حج افزایش داشته است، محقق را بر آن داشت تا با انجام این طرح پژوهشی علت چنین افزایشی را بررسی کند. لذا چهار دسته از عوامل انگیزشی موثری که مردم را به انجام سفر حج تشویق می کند شناسایی شدند، که عبارتند از: عوامل ارتباطی، اعتقادی، اجتماعی، و اقتصادی. ج...

اگر نایب در حین انجام حج، مصدود (منع از عمل) و یا محصور (بیمار) شود و نتواند حجّ منوب عنه (شخصی که حج از سوی او انجام می شود) را به انجام رساند، در این صورت اگر نیابت وی تبرّعی (به قصد احسان و بدون چشم‌داشت چیزی در قبال آن) باشد، حکمش همانند شخصی است که عمل حج خود را به صورت مباشر انجام می‌دهد. 

مرحوم آیةالله سید محسن امین جبل عاملی، از افتخارات شیعه و مؤلفان فرزانه، سفرنامه‌ای دارد که بخشی از آن مربوط به سفر حج است.آنچه پیشر رو دارید، ترجمه‌ای تلخیص شده از این سفرنامه است. در ترجمه، بخشهایی که به توضیحات حاشیه‌ای یا خاطرات غیر مرتبط به حج پرداخته بود، نیامده است، تا از بخشهای مربوط به سفر معنوی حج، بهره بیشتری برده شود.

در اسلام دو اصل به نام «تولی» و «تبری» وجود دارد که از فروع دین شمرده می شود. در آیات قرآن این دو اصل به عنوان نشانه ایمان و در روایات به عنوان محکم ترین دستگیره ایمان معرفی شده است. در همه ی اعمال و عبادات از جمله حج، تولی و تبری وجود دارد و بر اساس روایات دینی تولی و تبری دو رکن مهم حج محسوب می شوند. از آنجا که حج آینه تمام نمای اسلام و جلوه گاه شریعت اسلام است از ابعاد مختلفی می تواند مورد ب...