بدون شک، ادیبان از بدو نزول قرآن در ادوار مختلف، همواره با کلام الله پیوندی ویژه و عمیق برقرار کرده اند. وام گیری از قرآن در گذشته با عناوینی، چون: اقتباس، تضمین، استشهاد و ...صورت می پذیرفت، ولی از سال 1966م و بعد از طرح اصطلاح بینامتنیت توسط ناقد بلغاری «ژولیا کریستوا» شکل نظریه ای مدوّن به خود گرفت. امروزه شاعران و نویسندگان مسلمان در ابعاد و حوزه های مختلف از آیات و مضامین قرآنی بهره می برند...

نگاه به زن در جوامع اسلامی، علیرغم بن مایه های غنی فرهنگی در سنت اسلامی در این خصوص، همچنان نگاه جنس دومی باقی مانده است. پژوهش حاضر با طرح مساله جایگاه زن نزد دو تن از عارفان بزرگ جهان اسلام در پی یافتن این پاسخ است که محی الدین عربی و مولوی چه نگاهی به زن داشته و به لحاظ وجودی و معرفتی او را چگونه ارزیابی نموده اند؟ دستاوردهای پژوهش نشان می دهد که این دو شخصیت بزرگ عرفانی، با وجود تفاوت هایی ...

محور اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر برداشت سنایی از عشق بر نگرش عطّار و مولوی به این مفهوم است. در این پژوهش پس از یافتن و طبقه بندی استعاره های شناختی به کاررفته در توصیف عشق در غزل های سه شاعر، نوع نگاه هر یک از سه شاعر به عشق بر اساس فراوانی و نوع نمود هر استعاره در غزلیات آنان تبیین شده است. در پایان با بررسی سیر نزولی یا صعودی فراوانی هر استعاره از سنایی تا مولانا و با توجّه به تفاوت نوع نمود ب...

حکمت و عرفان در هر کشوری از کشورهای اسلامی، بخشی از شیرازۀ زندگی و فرهنگ و آیین آن جامعه را تشکیل می دهد. قرن هفتم ﻫ.ق (سیزدهم میلادی)، عصر طلایی تصوّف و اوج اندیشه های عرفان اسلامی است، به طوری که عرفای این دوره چون ابن عربی، صدرالدین قونوی، جلال الدین محمد بلخی (مولوی)، نجم کُبری و... تأثیر معنوی به سزایی در سرزمین های اسلامی گذاشته اند. خواجه افضل الدین محمد مرقی کاشانی نیز از عرفا و حکمای نیک...

از دیر باز دو مقوله سخن وخاموشی مورد توجه عالمان اخلاق،عرفا واهل طریقت بوده است بسیاری از آنان فضائل خاموشی را بیش از سخن دانسته اند.در این نوشتار تلاشی صورت گرفته تا با دقت وکنکاش در آثار به جای مانده از غزالی،مولانا وامام خمینی(ره)با توجه به اشاراتی به احادیث وآیات قرآن دیدگاه آنان در خصوص خاموشی تبیین شود.این نظرات شامل مراتب خاموشی، حوزه های تحت تاثیر آن ونیز آثار وآفات سخن می شود.ایشان راه...

برای ارزیابی جنبه های زیباشناختی و بررسی ویژگیهای صور خیال در این دیوان، ابتدا شواهد تمام انواع صورتهای خیالی استخراج شده بسامد کاربرد هر کدام از انواع مختلف صور خیال تعیین گردید، در بررسی های جلوه های هر کدام از آن صورتهای خیال انگیز در سروده های حافظ، ابتدا تعریفی از آنها مطابق آنچه که در میان علمای علم بیان خودمان مشهور است ارائه شده، برای باز کردن دیدگاههای جدید در این مباحث ، برخی از نظریه...

تصحیح کتاب مجمع الصنایع اثر نظام الدین احمد ابن محمد صالح صدیقی (قرن11)از روی سه نسخه اصلی کتاب که دو نسخه در کتابخانه مجلس شورای اسلامی ودیگری در کتابخانه آیت اله مرعشی نگهداری می شود صورت گرفته است

طریقت خلوتیه در حدود قرن 8 ه.ق توسط محمدبن نور الخلوتی و سراج الدین خلوتی در آذربایجان تأسیس شد و بعدها توسط محمد دمیرتاش، شاهین خلوتی و ابراهیم گلشنی وارد مصر گردید. خلوتیه برای بار دوم توسط مصطفی البکری وارد مصر گردیده و در آنجا منتشر شد و انشعابات زیادی یافت به طوری که امروزه بیش از بیست انشعاب آن فقط در مصر وجود دارد. از فعال ترین شاخه های خلوتیه می توان شاخه شبراویه، قصبیه، صاویه، غنیمیه ...

ساختار اصلی این تحقیق ، بررسی تجلی آیات قرآنی در دفتر اول مثنوی و انگیزه های مولوی از به کارگیری آیات قرآنی در مثنوی معنوی است. در فصل اول، به شرح حال زندگانی مولوی پرداخته شده و مراحل رشد و بالندگی و تاثیر پذیری وی از پدر و ارباب معرفت، مورد کاوش قرار گرفته است. دراین فصل نیز، بطور تقریبا مستوفی ، عقاید و افکار عارف و شاعر کم نظیر مولوی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است، و سعی گردیده با مراجعه...