اسطوره­ها چه ماهیتی دارند؟ چگونه می­توان ازخلال تحقیقی تجربی و انسان­شناسانه، نشانه‌هایی عینی از تأثیرگذاری مفهومی به­شدت انتزاعی همچون اسطوره را در زندگی روزمرة ایرانیان ثبت ­و مستند نمود؟ بنابراین در مقالة حاضر، با ­هدف پاسخ­ دادن به این پرسش، مفهوم کلیدی تقابل­های ساختاری برجسته می­شود و مبتنی­بر تعارض دوگانه­های مشهوری مانند شرقی/غربی، زن/مرد، سنت/صنعت و...، نشان­داده­ می­شود که چگونه کار ا...

چکیده شاهنامۀ فردوسی به منزلة برجسته ترین منظومة ادب حماسی زبان فارسی همواره مورد توجه پژوهش گران بوده و جنبه های متفاوت این اثر مانند زبان، محتوا، ساختار، اساطیر، و شخصیت های متن بررسی شده و به صورت کتاب یا در قالب مقاله به جامعۀ علمی ارائه شده است؛ هریک از این آثار جنبه های ارزش مند و احتمالاً کاستی هایی دارد که مطرح کردن آن ها و توضیحات نویسنده می تواند زوایای دیگری را روشن کند که ممکن است از...

ظاهر امر چنین می نماید که برای آموزش و پژوهش در هر رشته ای از علوم، به ویژه علوم مهندسی، تسلط بر علوم پایه شرط اصلی ورود به آن علم و همچنین توفیق در آن است. تجربه ها و پژوهش ها بیانگر آن است که هر عالم و محققی قبل از هر چیز متأثر از جهان بینی خویش می باشد. در واقع، به عکس آنچه بعضاً گفته می شود که " علم نمی تواند مستقل از جهان بینی و به عبارتی بدون توجه به معنویت مورد نظر انسان مطرح باشد" وجیزه ...

عبور از افلاک از موضوعات مشترکی است که در بسیاری از سفرنامه ها و معراج نامه ها تکرار می‌شو؛ اما کیفیت عبور از این افلاک، نقش افلاک و ساکنان آنها و همچنین مبانی اسطوره ای و دلالت‌های نجومی در آنچه سالک مشاهده یا تجربه می‌کند یکسان نیست. سه سفرنامه ای که به مقایسه آنها پرداخته ایم از حیث درون‌مایه‌ یکسان نیستند. معراج نامه، سفرنامه‌ای است که جنبه دینی و اعتقادی دارد؛ اما در روایتی که بوعلی به آن ...

انسان از ابتدای خلقت خود با سؤالات و کنجکاوی­ های فراوانی روبه رو بوده است و همه چیز زندگی برای او جزء ابهامات به شمار می­رفت. اطلاعات ناکافی که بشر از ابتدای آفرینش از دنیای پیرامون خود داشت، ناخودآگاه او را به سمتی می­ کشاند که به بسیاری از عناصر طبیعی و غیر طبیعی جنبه ­ی بزرگی و شکو ه می یخشید؛ یا آنها را به خدایی بر می ­گزید و از بیم اتفاقات پیرامون به آنها پناه می­برد؛ یا آنکه در حین ن...

این مقاله در صدد پاسخگویی به این سؤال است که چرا شریعتی برای اسطوره اهمیتی بیشتر از تاریخ قائل شده است؟ و با طرح این پرسش، ضمن بررسی مفهوم و معنای اسطوره و تعاریف متفاوتی که از آن شده است، اسطوره را در چارچوب نظریات مثبت‌نگرانه ارنست کاسیرر که اسطوره را شکل معینی از تجربه و شیوه‌ی خاصی از عینیت بخشیدن به جهان دانسته، در اندیشه‌ی شریعتی بررسی و دنبال کرده است. نتیجه این که شریعتی با آگاهی از وجو...

در این مقاله کوشش کرده ایم درباره نقد اسطوره ای- یکی از شیوه های مهم نقد ادبی - و دیدگاه های متنوعی که در این زمینه وجود دارد سخن بگوییم . اسطوره با اجزای مختلف ادبیات نسبت دارد . مقصود از ادبیات ، هم شامل ادبیات کتبی است و هم ادبیات شفاهی؛ زیرا پیوند اسط وره ها را با ادبیات شفاهی نمی توان نادیده گرفت؛ چنان که روایت های شفاهی از برخی اسطوره های ایرانی هنوز هم در بین مردم ایران رایج است . پیوند ...

اسطوره حلقه ی وصل میان انسان معاصر با انسان نخستین است. پیوند میان خواست های درونی و رفع نیازهای ناشناخته ی انسان معاصر و همتای نخستین او، با اسطوره مفهوم پیدا می کند. شناخت اسطوره و دریافت دقیق هویت آن به سادگی امکان پذیر نیست؛ به همین سبب نمی توان تعریف دقیقی از اسطوره ارائه کرد. وجود دهها تعریف متفاوت از دیدگاه های دین شناختی، روان شناختی، فلسفی و غیره دلیل روشنی بر این مدعا است. نوشته ی حاض...

تطبیق مبانی اساطیری آثار حماسی جهان می تواند در شناخت هرچه بیشترشان مؤثر باشد، با این رویکرد است که شناخت وجوه عظمت شاهنامة فردوسی به عنوان یکی از برترین نمونه های حماسی جهان آسان تر شده و لایه های تو در توی آن کتاب آشکارتر می شود. در مقالة حاضر، شاهنامه که نمونه ای از آثار حماسی غیر مصنوع است، با برترین نمونة حماسة کلاسیک مصنوع، یعنی انئید ویرژیل سنجیده شده است. در این سنجش کنار هم نهادن و مقا...

این رساله به دنبال این است که منشأ و خاستگاه اصلی اسطوره را ازدیدگاه ارنست کاسیرر و میرچا الیاده بررسی کند و همچنین نقشی را که اسطوره در اندیشه و جنبه های مختلف زندگی انسان در طول تاریخ داشته است، مورد بررسی قرار دهد، و به صورت تطبیقی صورت می گیرد که نام تطبیق، محدودیت های خاص خود را ایجاد می کند . و در چهار فصل تدوین شده است که هر کدام از فصل ها به صورت یک مقدمه برای نتیجه ی نهایی انتخاب شده ا...