در اواخر حکومت قاجار و با شروع قرن بیستم به دلیل اوضاع آشفته کشور پس از انقلاب مشروطیت، جنگ و درگیری های سیاسی، شکل گیری جنبش های استقلال طلبی، نا توانی حکومت مرکزی در اداره امور، بی ثباتی و عدم امنیت، رکود اقتصادی و فقر سراسر ایران را فرا گرفته بود. در این اوضاع و احوال جنوب کشور به دلیل دوری از مرکز قدرت، وضعیت دشوار تری داشت. پس از شروع جنگ جهانی اول و نقض بی طرفی ایران، اوضاع بسیار وخیم تر ...

در این پژوهش، به منظور دستیابی به چگونگی استفاده از دلیل عقل در فقه شیعه و کاربرد عملی آن؛ نظرات اصولی و سیره عملی شیخ طوسی، ابن ادریس، محقق حلی، محقق اردبیلی، فیض کاشانی و شیخ انصاری بررسی شده است. این بررسی با روش تحلیل محتوای متون فقهی واصولی و با تمرکز بر فتاوای استدلالی انجام گردیده است. نتایج نشان می دهد که نامبردگان استفاده از عقل را برای اثبات شریعت و لزوم پیروی از آن پذیرفته و احکام کل...

حماسه یکی از مهم ترین انواع ادبی است که از دورانی که ملتی در راه دست یافتن به شکوه و تمدن گام نهاده است سخن می گوید. ادبیات عربی به دلایلی، از شاهکار برجسته ی حماسی بی بهره است. در این ادبیات، حماسه گونه هایی یافت می شود که در این مقاله، این حماسه گونه ها، در عصرهای مختلف ادب عربی بررسی شده است. در عصر جاهلی نمونه هایی از این حماسه گونه ها را می توان در معلقات هفتگانه، بوی‍‍ژه در معلقه وسیره یع...

در این رساله در فصل نخست ابتدائاً با زندگی نامه شیخ شهاب الدین سهروردی و ملا محسن فیض کاشانی به نحو اجمالی و تا آنجا که به حیات علمی ایشان و روند رشد علمی و پرورش ایده های فلسفی و اعتقادی آن ها تاثیر داشته است پرداخته شده و با برخی زمینه ها و منابعی که با تولد حکمت اشراق و حماسه عرفانی شیخ اشراق ارتباط می یابد و نیز مراحل و منابع پرورش ایده های عارفانه ـ فلسفی فیض کاشانی کاوش شده است. در فصل دو...

در این مقاله، ضمن مقایسه نورستان شیخ شهاب الدین سهروردی و بستان نور امام محمد غزالی، نشان می‌دهیم که راه سهروردی در حکمة‌الاشراق از راه غزالی در مشکاة‌الانوار، کاملا جداست. در این مقاله، برخلاف آرایی مبنی بر تأثیرپذیری سهروردی از غزالی در باب علم‌الانوار، این دیدگاه ساخته و پرداخته شده که نورشناسی سهروردی در حکمة‌الاشراق، دارای ویژگی‌ها و قلمروهایی است که نورشناسی غزالی در مشکاة‌الانوار، فاقد آ...

«نظریه ضرورت بتّاته» عنوان نظریه‌ای است از «شیخ شهاب الدین سهروردی» که از ابداعات و نوآوری‌های مهم وی در عرصه منطق تلقی می‌شود و دارای نتایج منطقی – فلسفی فراوانی است. سهروردی بدون تردید با طرح این نظریه به «ضرورت فلسفی – متافیزیکی» نظر داشته و از آنجا که تبیین منطقی ضرورت فلسفی از دغدغه‌های مهم چند دهه اخیر در حوزه منطق موجهات جدید بوده است، بررسی دلالت شناختی نظریه مزبور با رویکردی تطبیقی می‌...

در هر نظام عرفانی مولفه های مشترک وجود دارد. نظام عرفانی قدیس فرانسیس آسیزی (2/1181-1226 م.) و شیخ نجم الدین کبری (540-618ق.) به دلیل معاصر بودن یکی در مسیحیت و دیگری در اسلام مورد تحقیق قرارگرفته است. شیو? عرفانی فرانسیس آسیزی به دلیل پای بند بودن به فقر مطلق چهر ه ای کاملاً متفاوت با فرقه های دیگر موجود در رهبانیت مسیحی ارائه داده است. او موسس فرقه فرانسیسیان است وی پیرو آیین کاتولیک بوده و مو...

‏خواجه عماد فقیه کرمانی _عارف و شاعر ایرانی ، از معاصران و ستایشگران آل مظفر بود. او در پی مرگ پدر و عمّ بود. ادارة خانقاهی راکه آن دو عارف بزرگ در کرمان برپاکرده بودند. برعهده گرفت. سپس از جانشین شیخ زین الدین کامویی _مرید شیخ شهاب الدین سهروردی - به در یافت خرقه نایل آمد. از آن پس،کردار وگفتار عماد بر محور خانقاه و خانقاهیان قرارگرفت. البته مواردی از گرایش های ملامتی در دیوانش دیده می شرود. عم...

حکمت خسروانی منشوری بی بدیل و میراثی عظیم از آموزه‌های ایران باستان است که گستره‌ای فراگیر از حکمت و فلسفه، شعر و ادبیات و حتی عرفان و تصوف را در یک قاب به نمایش می‌گذارد. این پژوهش بر آن است تا با مقایسه آرای سه اندیشمند بزرگ ایرانی فردوسی حکیم، شیخ اشراق و نجم الدین رازی به این پرسش بنیادین پاسخ دهد که اسطوره‌های جاودان حکمت خسروانی در اندیشه‌های شیخ اشراق،...

این مقاله از زاویه ای تاریخی به بحث پیرامون «نسب اربع» یا رابطه میان مفاهیم کلی می پردازد. منطق دانان بزرگ پیش ـ ابن  سینایی نظیر ارسطو و فارابی و همچنین شیخ الرئیس ابوعلی سینا به موضوع «نسبت های چهارگانه» بین مفاهیم کلی از حیث صدق و انطباق تفطنی نداشته اند. غزالی نخستین فیلسوفی است که این موضوع را در چهار نسبت به حصر عقلی، و بدون ذکر رابطه تباین مطرح می کند. افضل الدین خونجی و سراج الدین ارموی...