تصوف یکی از مهم ترین نحله های فکری تأثیرگذار در طول تاریخ ادبی ایران محسوب می شود. با این که متصوفه یک جریان اعتقادی– اجتماعی به حساب می آید، به علل مختلف در طول تاریخ حیات خود دچار تناقضات فکری و اعتقادی شده و متحول گردیده اند. در این جستار، با ارائهٔ نمونه های احوال مختلف صوفیان، علل و مبانی اختلافات فکری و آرای آنان بازیابی شده و مورد بررسی قرار گرفته است.

جریان شعر حجم به رهبری «یدالله رویایی» با بیش از پنجاه سال سابقۀ شاعری، یکی از جنجالی‌ترین جریان‌های شعری نیم‌قرن اخیر ایران است. در طول این دوران، منازعات و مخالفت‌های ادبی فراوان دربارۀ اصول، ایده‌ها و تئوری‌های جریان شعر حجم وجود داشته است. باوجود همۀ این مخالفت‌ها، جریان حجم در طول این سال‌ها، به‌عنوان جریانی زنده در جریان شعر معاصر فارسی مطرح بوده و به حیات تاریخی خود ادامه داده، به‌ویژه پ...

رمان یکی ازانواع ادبی جدید است که دراوایل قرن بیستم،به عنوان یک فنّ ادبی مستقل،جایگاه خودرادرادبیات عربی محکم کرد.این گونه­ی ادبی دربیان مسائل مربوط به زندگی انسان معاصرکه بامعضلات خاصّ دنیای خوددست وپنجه نرم می­کند،از توان بالایی برخوردار است و توجّه بسیاری از نویسندگان خوش ذوق را به خود جلب کرده است؛ یکی از این نویسندگان معاصر عرب«نجیب محفوظ»است که علاوه بر داستان کوتاه، در زمینه­ی رمان نیز آثار...

روایت، نوعی توالی زمانی دولایه است: زمان چیزی که نقل می‌شود و زمان روایت. روایت‌شناسی یا دستور زبان روایت، رویکردی نظام‌مند و روش‌مند در بررسی ساختار روایت است که با بررسی فرم یک اثر ادبی می‌کوشد به نظام معنایی‌ای فراتر از متن دست یابد و گفتار روایی یا متن را فهم‌پذیر کند. بنابراین، روایت‌شناسی مجموعه‌ای از احکـام کلی دربـارۀ سبک‌های روایی، نظام‌های حاکم بر روایت یا داستـان‌گویی و ساختار پیرنگ ...

هر نوشته ادبی در جریان پیام رسانی به خواننده، شیوه بیان ویژه خود را با توجه به صورت های ساختاری و معنایی زبان خود دارد، ولی تعداد بی شماری از این صورت های ساختاری، درگذر از صافی ترجمه، قلب یا تعدیل می شوند، اگر چه غالبا معنا به جای خود باقی می ماند. در ترجمه بسیاری از آثار ادبی، از جمله نوشته های شکسپیر، مترجم در برگردان واژه ها معنا را حفظ می کند، ولی برای حفظ زیبایی کلام نویسنده همیشه با متن...

تصوف یکی از مهم‌ترین نحله‌های فکری تأثیرگذار در طول تاریخ ادبی ایران محسوب می‌شود. با این که متصوفه یک جریان اعتقادی– اجتماعی به حساب می‌آید، به علل مختلف در طول تاریخ حیات خود دچار تناقضات فکری و اعتقادی شده و متحول گردیده‌اند. در این جستار، با ارائهٔ نمونه‌های احوال مختلف صوفیان، علل و مبانی اختلافات فکری و آرای آنان بازیابی شده و مورد بررسی قرار گرفته است.

در تاریخ ادبیات ایران، آثاری به مقتضیات فکری و فرهنگی زمانه آفریده شده اند که می تواند در رویکردی بازخوانشی ضمن اشاره به روانشناسی فردی و اجتماعی آن عصر، حلقه هایی از جریان شناسی ادبی در تکمیل خلأهای نگرش ساختاری باشند؛ منظومة «جمشید و خورشید» سلمان ساوجی(778ه.ق)، یکی از این آثار است که با وجود غفلت محققان؛ ظرفیتهایی قابل تأمل برای تأکید بر نگرش ساختاری و شبکه ای به آثار ادبی یک دوره دارد. این ...

پژوهش و کاوش درباره ی انجمن های ادبی یک پژوهش با رویکردی تاریخ ادبی است. امّا از سوی دیگر چون انجمن های ادبی نقش به سزایی در پدید آمدن و پیکره گیری سبک های ادبی داشته اند و مهمترین پایگاههای نقد ادبی و تربیت و آموزش ادب جویان و سرایندگان در هر روزگاری بوده اند؛ این پژوهش با گفتمان ها و جستارهای سبک شناسیک و نقد ادبی نیز پیوند می یابد. این پژوهش بر بنیان روش توصیفی ـ کتابخانه ای به بررسی انجمن ...