در مقالۀ حاضر بینش حاکم بر جامعه شناسی تاریخی را بررسی کرده ایم و برآنیم تا قابلیت های آن را در تحلیل ماهیت تحولات اجتماعی آشکار کنیم. برای این منظور از روش کتاب خانه ای برای استخراج محتوای بینش جامعه شناختی تاریخی استفاده کرده ایم. یافته های تحقیق نشان می دهند زمینه های اجتماعی و فکری بینش جامعه شناسی تاریخی از قرن نوزدهم در دو حوزۀ تاریخ و جامعه شناسی شکل گرفت. باوجود تمایز سنتی حاکم بر علوم ...

شاخه ای از جامعه شناسی را که به مطالعه روابط بین تفکر و جامعه می پردازد‘ می توان جامعه شناسی معرفت نامید. صرف نظر از تحلیل جامعه شناختی و علمی و اثبات شده معرفت‘ همانگونه که از خود واژه معرفت هم می شود فهمید‘ مدعیان جامعه شناسی معرفت عملاً با گستره کاملی از محصولات تفکر‘ از فلسفه گرفته تا ایدئولوژی‘ از دکترین سیاسی گرفته تا علم کلام سر و کار داشته اند. جامعه شناسی معرفت‘ در کلیه این میدان ها درص...

همانگونه که فریزبی (1981) اعلام کرد زیمل (1918-1858) یک نظریه پرداز غیرمتعارف بود. زمانی که علوم جدید از داشتن مزیت پیشنهاد یک راه حل موقت برای مشکلات و خللی که وجود داشت لذت می بردند و انبوه مسائل و مشکلات اجتماعی گیج کننده بر علم جدید جامعه شناسی فشار می آورد، گئورگ زیمل در جهت تحول نظریه جامعه شناسی تلاش می کرد. به نظر می رسد که زیمل چالش بین مارکس و وبر را در تحلیل سطح کلان اقتصاد سرمایه دا...

این مقاله پس از مرور تعاریف و دیدگاه های مختلف در باب نقطه ی آغازین «نظریه» به عنوان نقطه ی ثقل تولید و خلق دانش به «مسئله» می رسد. در آغاز، مسائل به شکل تدریجی مطرح می شوند و سپس مسائل متعدد تحت عنوان موضوع واحد، انسجام یافته و دانش را به وجود می آورند. این مهم با تمرکز بر جامعه شناسی جنسیت و جامعه شناسی خانواده جست و جوی مصداقی می شود و با تمرکز بر حوزه ی «مباحث بحث انگیز»، که به نوبه ی خود ن...

اختلافات نظری، پیرامون نسبت میان علم مدرن با دین، منجر به نوعی طیف بندی میان متفکرین این حوزه شده است. دیدگاه علم تجدد طلب، پیرایه زدا و سنت گرایی اسلامی، سه رویکرد کلان این میدان منازعه هستند که هر یک به گونه ای متفاوت نسبت به موضوعِ امکان یا امتناع تحقق علم دینی به طور عام و علوم اجتماعی اسلامی به طور خاص اظهار نظر کرده اند. تمامی نظریه ها و رویکردهای این حوزه با اتکای بر پیش فرض های فلسفی شکل...

تولیدات دینی رسانه های جمعی برای کودکان طی سال های اخیر رشد چشمگیری پیدا کرده است. بیان داستان های پیامبران بزرگ و وقایعی از تاریخ اسلام در قالب های هنری جذاب و بهره گیری از ادبیات نمایشی در مناسبت های مذهبی، نویدبخش موفقیت هایی در این حوزه مغفول مانده تولیدی است. اما آنچه امروزه باید درباره سیاست گذاری های دینی کشور پرسید، این است که چرا دست اندرکاران تعلیم و تربیت دینی کودکان، چه در حوزه رسان...

در سال های اخیر تلاش های رسمی برای تاسیس جامعه شناسی بومی  به دو طرح جامعه شناسی اسلامی و مهندسی فرهنگی انجامیده است. هدف این مقاله بررسی واکنش های شناختی دانشمندان اجتماعی ایرانی به این دو طرح رسمی بومی گرایی است. این سوال وجود دارد که آیا  این واکنش های شناختی ، اندیشه های جدیدی را برای بازسازی مفهوم بومی گرایی مطرح می سازند؟ آیا دانشگاهیان ایرانی توانسته اند در دو راهه علوم اجتماعی جهانی یا ...

قرآن، کتاب آسمانی و حبل المتین هویت بخش مسلمانان در طول تاریخ است. در باور پیروان دین اسلام، این کتاب، دستورنامه ای غنی و ارزشمند برای تربیت همه جانبه انسان در عرصه فردی و اجتماعی و در همه زمان ها و مکان ها، و از جمله در دوران معاصر، است. لکن اثبات این امر و دفاع از آن نیازمند توجه به نکته ها و مباحثی است که نوشتار حاضر عهده دار بررسی برخی از آنهاست. مفروض و مدعای این مقاله آن است که بدون توجه ...

امروزه شاهد انقلاب جدید در زمینۀ اطلاعات و ارتباطات در فضای واقعی مجازی و واقعیت مجازی هستیم. مفهوم «دهکدۀ جهانی» به ذهنیت جهانی تغییر هویت داده است. اکنون «انقلاب ارتباطات» به «انقلاب اطلاعات» تبدیل شده است. در اثر فن آوری های جدید سازمان ها و نهاد ها و روابط بین آن ها از اساس دگرگون شده است.  روابط عمومی به عنوان حلقۀ واسط و اتصال دهندة نهاد ها و سازمان ها باید توانایی سازگاری با شرایط جدید ...