با ظهور رسانه های جدید و نظریه های ارتباطی خاص آنها و البته به تبع شرایط اجتماعی هر دوره، نگاه های تازه ای در خصوص تعامل دین و رسانه شکل گرفته است. تعامل دین و رسانه ، چه در نقش دو نهاد اجتماعی و چه پیام و ابزار انتقال، با توجه به وظایف رسانه ای و وجوه مختلف دینی موجود در سراسر دنیا نسبت به هریک از ادیان بزرگ، هنوز موافقان و مخالفان بسیاری در سراسر دنیا دارد. تلویزیون مهمترین رسانه در ایران است...

سرمایۀ اجتماعی به بعدی از توسعه توجه دارد که به تازگی شناخته شده و مبتنی بر روابط اعتماد و همبستگی و روحیۀ تعاون و مشارکت است. یکی از نقش­های مهم دین نیز به عنوان یک پدیدۀ­ اجتماعی، اثرگذاری بر روابط و تعامل افراد و گروه­ها است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطۀ باورهای دینی و  سرمایۀ اجتماعی در جوامع روستایی است. جامعۀ آماری این پژوهش کلیۀ ساکنان روستاهای بخش ایلخچی و نمونه شامل 446 نفر است که به شیو...

این پژوهش با هدف پیش بینی گرایش به رفتارهای پرخطر با باورهای دینی، هیجان خواهی، استفاده از رسانه ها، آلودگی محیط و متغیرهای جمعیت شناختی در دانشجویان دختر اجرا شد. طرح پژوهش از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری همۀ دانشجویان دختر دورۀ کارشناسی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 94ـ1393 بودند. نمونۀ پژوهش 290 دانشجوی دختر بود که به شیوۀ تصادفی ساده از دانشکده های مختلف دانشگاه اصفهان انتخاب شدند. ابزار پژو...

با برآمدن جنبش دوم خرداد در ایران و رهبری این جنبش توسط روشن فکران دینی، مخالفان جنبش دائماً روشن فکران دینی را متهم به عدم التزام دینی می‌نمودند. التزام به دین، همان مفهوم رایج در مطالعات جامعه شناسی دین است که اصطلاحاً به آن میزان دینداری[1] گفته می‌شود و روشن فکری دینی نیز حداقل یک نوع تلقی از دین[2] یا نوعی قرائت رایج دینی[3] محسوب می‌شود. که نوعی تجدد گرائی دینی است. این مقاله در صدد است تا...

در جامعه ای که دین محوریت اصلی را داراست، دینداری افراد می تواند با سایر پدیده های اجتماعی موجود در جامعه ارتباط داشته باشد، یکی از مهمترین پدیده های اجتماعی امروز جامعه ایران، احساس امنیت اجتماعی می باشد، احساس امنیت از مهمترین نیازهای بشری است و عنصری سرایت کننده است و در کنش های متقابل افراد دائماً تولید و انتشار می یابد. آنگونه که یافته های پژوهشی نشان می دهد میزان احساس امنیت اجتماعی در ایر...

رؤیت­پذیری از مباحث جدیدی است که با مسئلۀ اقلیت­ها در جوامع امروزی پیوند خورده است. گروه­های اقلیت به نوعی خواستار رؤیت­پذیری بیشتر و به­رسمیت شناخته شدن در جامعه­اند. این مقاله می­کوشد رؤیت­پذیری زرتشتیان به­عنوان یکی از اقلیت­های دینی شهر تهران را مورد مطالعه قرار دهد. پرسش اساسی این است که رؤیت­پذیری اقلیت زرتشتیان به­مثابه یکی از سه اقلیت دینی قانونی در فضای عمومی شهر تهران چگونه است؟ مقال...

تجربه دینی یعنی مواجهه با موجود مقدس یا ماورایی و به بیان دیگر درک حضور و وجود او. این بعد از دین به صورت فردی و گاه جمعی و غالباً در درون افراد تجلی می‌کند، و با عقاید و مناسک خاص هر دین مرتبط است. این تجربه، در روان‌شناسی نوعی گرایش درونی به شمار می‌رود برای گریز از شرایط دشوار زندگی و همین درون‌گرایی است که به انسان دیندار توان ایستادگی می‌بخشد، زیرا دستگاه شناختی در سنگری نفوذناپذیر قرار می‌...

ویکتور ترنر (1983-1920) به دلیل ذهن خلاق و توانمند و تحقیقات میدانی و مستندش که توانست انسان شناسی دین را از حیطه خشک علم الاجتماع بیرون آورد و آن را با مباحث زنده انسانی درآمیزد ستایش شده است. او که چندین سال (دسامبر 1950 تا فوریه 1952 و می 1953 تا ژوئن 1954) در میان قبائل بدوی زامبیا به سر برده بود، تجارب خویش از زندگی و مناسک آیینی آنها را مبنای نظریه های بدیعی قرار داد که در باب دین و آیین ...

در تمدن های دوران باستان، باورهای مردمان درباره خدایان و شاهان و چگونگی انجام مناسک و آیین ها از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. یکی از آیین های تمدن های خاورمیانه باستان که در ارتباط با آن، مراسم گوناگونی بین این تمدن ها رایج بوده، ادای احترام نسبت به خدایان و شاهان بوده است. از آنجا که بین این تمدن ها در زمینه های گوناگون زبانی، دینی و آیینی شباهت بسیاری وجود داشته و به دلیل ارتباط، تأثیرات متق...

مناسک جمعی، به ویژه با رویکرد مذهبی، نقش بسزایی در صورت­بندی حیات اجتماعی و فرهنگی مؤمنان ایفا می‌کند، و از کارکاردهای بسیاری برخوردار است. مناسک عزاداری محرم، از مهم‌ترین و کانونی‌ترین مناسک جمعی، در فرهنگ شیعیان به شمار می‌آید که با فرهنگ ایران عجین گردیده و کارکردهای زیادی دارد. آیین عزاداری حسینی، به مرور زمان الگوهای مختلفی به­خود گرفته که از جمله مهم‌ترین آن‌ها «نخل‌گردانی» است که بیش‌تر ...