رشد و گسترش کالبدی شهر فرآیندی است که بر تمام ساختارهای شهر اثر می‌گذارد. یکی از عوامل اثرگذار بر رشد و توسعه کالبدی شهرها اقدامات سیاسی دولت است. هدف مقاله حاضر بررسی و تحلیل پدیده‌ی پراکنده رویی شهری در شهر قم با تأکید بر تغییر و تحولات تقسیمات سیاسی است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی، از حیث روش ترکیبی از روش‌های اسنادی و پیمایشی در سطح اکتشافی می‌باشد که با به‌کارگیری ترکیبی از مدل‌های کمی و...

فرایند قبض و بسط سرزمینی یکی از موضوعات مهم در جغرافیای سیاسی است که در بررسی تاریخ ایران کمتر به آن پرداخته شده است . نگرش تاریخی صرف در بررسی حکومت های ایران و تحولات سیاسی – اجتماعی آنها مانع توجه به این امر شده است . در این مقاله ضمن بررسی تاریخ پنج سلسله صفویه – افشاریه – زندیه – قاجاریه و پهلوی – الگوی حاکم بر فرایند پیوستگی و گسستگی سرزمین طی دوره های تاریخی مزبور مورد بررسی قرار گرفته ا...

از جمله ابزارهای قدرتمند دولت در زمینة الگوی نظام شهری در هر منطقه که با انگیزة تمرکززدایی صورت می‌گیرد، سازمان‌دهی سیاسی فضا و تقسیمات کشوری است که با تأثیرپذیری از عوامل مختلفی شکل می‌گیرد و بر بسیاری از معادلات ساختاری از جمله الگوی توسعه تأثیرگذار است. استان گلستان نیز از این قاعده مستثنا نیست و با داشتن چهارده شهرستان روند شهرنشینی مختلفی را گذرانده است؛ از این‌رو پژوهش در این رابطه امری ض...

نیروهای همگرا و واگرا که در تعیین چگونگی و کیفیت انسجام ملی نقش عمده‌ای دارند، مفاهیم جدا از هم نیستند، بلکه متغیرهایی هستند که دارای پیوندی معکوس و تأثیرپذیر از هم هستند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه­بر مدل ابداعی سه­منظوره، وضعیت همگرایی و واگرایی در استان کردستان را تحلیل و تجزیه می­کند. ابزار پژوهش پرسشنامه است و پرسشنامه‌ها برای دو دسته از پاسخگویان (مدیران سیاسی و شهروندان است...

چکیده هند ازجمله سرزمی نهایی است که از گذشت ههای دور دارای تمدن های متنوعی بوده است. همین امر باعث شده این کشور از دیدگاه معماری غنی و متنوع باشد. ورود اسلام به هند و شک لگیری حکومت های اسلامی باعث شک لگیری نوع خاصی از معماری اسلامی در شبه قاره شده است. معماری مساجد هندی، بارزترین گونه معماری اسلامی شبه قاره ارزیابی می شود. این پژوهش بر این فرض استوار است که الگوی معماری...

با توجه به تحولات چند سال اخیر در عراق که منجر به منازعات قومی و مذهبی شده است، این پرسش مطرح می شود که آیا این وضعیت یکپارچگی سرزمینی عراق را با چالش های جدی مواجه خواهد کرد و احتمالاً باعث تجزیه سرزمینی عراق خواهد شد؟ بررسی مواضع گروه های داخلی عراق و منافع کشور امریکا و کشورهای همسایه عراق شامل ایران، عربستان و ترکیه نشانگر این امر است که در صورت تجزیه عراق نه تنها منافع کشورهای ذکرشده به خطر...

حق بر تعیین سرنوشت، یکی از بنیادی‌ترین و حساس‌ترین اصول حقوق بین‌الملل است. بخشی از حساسیت این اصل از این واقعیت ناشی می‌شود که اجرای این حق در مواردی به نادیده‌گرفتن تمامیت سرزمینی دولت‌ها منجر می‌‌شود. هیچ اختلافی دربارۀ ردّ تمامیت سرزمینی به هنگامی که حق تعیین سرنوشت دربارۀ ملت‌های تحت استعمار و اشغال خارجی، اجرا می‌شود، وجود ندارد. اما به‌تازگی بعد از وقایعی همچون جدایی آبخازیا و اوستیا از گ...

قلمرو حاکمیت محدوده‌ای است که یک کشور در آن اعمال حاکمیت می‌کند و فراتر از مرزهای یک کشور است که جرائم واقع در این قلمرو طبق قوانین کیفری آن کشور و سرزمین، قابل تعقیب، محاکمه و مجازات است اگر جرم در هواپیمایی دولت ثبت کننده که هنوز از قلمرو سرزمینی کشور خارج نشده ارتکاب یابد در این مورد چون هواپیما در قلمرو دولت ثبت کننده است، به استناد اصل صلاحیت سرزمینی صالح به رسیدگی است و بر اساس ماده 3 قان...

در مطالعات و بررسی جغرافیای نظامی، تاکید بر شیوه تحلیل ناحیه ای است، لیکن در اغلب موارد نواحی و مناطق مورد بحث در محدوده تقسیمات سیاسی کشور و استانی مورد بررسی قرار می ­گیرد.

منازعه اشاره به اختلاف و ناسازگاری در رویکردها، اهداف و اقدامات بازیگران در سطوح محلی، ملی، منطقه‌ای و جهانی دارد و دارای انواع مختلف است. منازعه مرزی و سرزمینی یکی از گونه‌های منازعه و از نوع منازعات بین‌المللی میان کشورها با همسایه یا همسایگان خود بر سر مالکیت و حاکمیت بر مناطق مرزی م...