هر یک از گونه‌های ادبی دارای ویژگی‌های سبکی خاصی هستند که شناخت سبکِ آنها موجب حصول درک درست‌تری از آنها خواهد شد. هجویه سرایی به عنوان یکی از این گونه‌های ادبی، بارها مورد توجه شاعران واقع شده و آثار قابل ملاحظه‌ای در این نوع بوجود آورده‌اند. یکی از مشهورترن سرایندگان و سرآمدان این نوع ادبی حطیئه است که آثار قابل توجه‌ای در این زمینه دارد. مقاله‌ حاضر بر آن است تا ضمنِ بررسی ویژگی‌های سبکی هجویا...

از آنجا که زبان، ابزار مهم ارتباط میان انسانها به شمار می آید و در پی آن ارتباط میان زبانهای گوناگون نیز، اجتناب ناپذیر است، لذا انسانها برای بهره برداری بهتر از این ارتباط روشهایی را پدید آورده اند که از جمله ی آنها ترجمه، وامگیری خام کلمات و تولید کلمات نوین است. در زبان عربی نیزبه عنوان یکی از زبانهای کهن، این روشها به کار رفته اند که یکی از آنها درآمیختن واژگان یا کلمات با همدیگر به منظور...

شهر اسلامی واژه مناقشه آمیزی است که خواستگاه و منشاء مباحث گسترده و دنباله داری است که مفهوم آن از آغاز تاکنون تحولات و تطورات گوناگونی را تجربه نموده است.اما مسئله این است که تاکنون به اندازه کافی به این تحولات و تطورات مفهوم شهر اسلامی به صورت منسجم پرداخته نشده است.توجه به این مسئله از آن رو اهمیت می یابد که گذشته چراغ راه آینده می باشد.بنابراین با توجه به اهمیت موضوع،این پژوهش با روشی توصیف...

أبونواس اهوازی از شاعران عرب زبان شعوبی قرن دوم هجری در شمار شاعران برجسته این عهد به بیان مضامینی از قبیل خمریات، وصف معشوق، مدح و هجا پرداخته است. سادگی و صداقت از ویژگی های اشعار اوست. رودکی سمرقندی از شاعران قرن سوم و چهارم شعر فارسی نیز به مضامینی چون شادخواری، توصیف زیبارویان و ستایش ممدوح پرداخته است. در جستار حاضر پس از بررسی مختصری از زندگی و اوضاع اجتماعی عصر آن دو به واکاوی اندیشه­ها...

یکی از مضامین شعری که تقریباً در همة دوره های تاریخ ادب عربی حضوری چشمگیر داشته، خمریه سرایی است. در طی قرن چهارم و پنجم هجری، در سرزمین خراسان بزرگ، شاعران زیادی به زبان عربی شعر می سرودند که با مطالعة اشعار آن ها به راحتی می توان دریافت که خمریه سرایی در میان آن ها رشد بسیار چشمگیری داشته است. آنان در خمریات خود، بسیاری از جزئیات شراب را از جمله رنگ، بو، طعم، جام شراب، ساقی، و تأثیر شراب در رو...

     فخرالدین عراقی شاعر قرن هفتم هجری دارای مسلک عرفانی و تابع و شارح نظریات محی­الدین عربی است. زبان شعری او، رمزی است و در آن از اصطلاحات خمریه­ای برای بیان اندیشه­های وحدت وجودی استفاده شده است. این زبان، ظرفیت ویژه­ای برای بیان تمثیلی مفاهیم در شعر او را ایجاد کرده است که گنجاندن آنها در زبان مستقیم ناممکن می‌نماید. کشف این اصطلاحات خاص برای شناخت شعرای عارف در زبان پارسی نیازمند تحقیق بیش...

خمریه ابن فارض یکی از آثار برجسته زبان عربی در حوزه عرفان است که مورد توجه بسیاری از شاعران و ادبای عرب‌زبان و فارسی‌زبان قرار گرفته است. حافظ شیرازی بی‌شک یکی از شاخص‌ترین شاعرانی است که از این تأثیر بی‌نصیب نمانده است، و به نحوی می‌توان برخی غزلیات او را با کمی اغراق شرحی بر خمریه ابن فارض دانست؛ چراکه الفاظ، مضامین و نمادهای مشترکی که در اشعار این دو شاعر ...