ارزیابی کیفیت ترجمه بدون تردید از جمله مقوله هایی است که درسال های اخیر بسیار مورد توجه پژوهشگران و ارزیابان ترجمه واقع شده است. چنین توجه گسترده ای باید در زمینه ی آموزش و ارزیابی کیفیت ترجمه در محیط های آموزشی دانشگاهی نیز نمود داشته باشد. هدف اصلی این پژوهش که از انواع پژوهش های کیفی و از نوع تحلیل محتواست، ارایه ی گزارشی از روش های کاربرد ارزیابی کیفیت ترجمه در شماری از دانشگاههای ایران، بر...

نفوذ فرهنگ و ادب شرق در غرب که از زمان جنگ های صلیبی آغاز شد، تا آن جا پیش رفت که نویسندگان دوره ″رمانتیسم″ آلمان در شرق نیروی تازه ای برای الهام در خلق آثار ادبی دیدند. گوته بعد از مطالعه ی ابیاتی چند از ترجمه ی دیوان حافظ هامر-پورگشتال تحت تأثیر قرار گرفت و در آشنایی فرهنگ و ادب ایران در آلمان نقش بسزایی ایفا کرد. فردریش روکرت نیز در راستای افکار و اندیشه های گوته، با ترجمه ی فرهنگ و ادب شرق ...

یکی از مباحث مهم دستور زبان فارسی که نقش به سزایی در روند کار ترجمه بین دو زبان فارسی و عربی، بازی می کند، چندگونگی «ی» در این زبان است. شاید کمتر زبانی را بتوان یافت که در آن یک حرف تا این حد دارای کارکردهای متنوع و مختلف باشد؛ کارکردهایی که غالباَ کمترین هم پوشی را با هم داشته و کاملاَ با هم متفاوتند. پژوهش حاضر بر آن است تا با ذکر چگونگی مشکل آفرینی این تنوع در نمونه های واقعی ترجمه، تمامی انو...

آنچه در ترجمه متون اهمیت فراوان دارد، شناخت تفاوتهای ادبی و بلاغی و فرهنگی میان زبا نها و ادبیات آنها و معیارهای بلاغی و فصاحت و وجود ضرب المثللها و استعارات آن است. وجود دشوار یها در زبان عربی و متون قرآن و روایات، به خصوص نهج البلاغه باعث شده است که کار ترجمه ی آنها بسیار دشوار به نظر رسد. با این حال ترجمه های زیادی از نهج البلاغه از گذشته تا عصر معاصر انجام گرفته است. در این مقاله گزیده هایی...

از آنجا که هدف از ترجمه متون دینی، تفهیم هرچه بهتر و بیشتر مفاهیم و معارف ناب دینی و اسلامی به مخاطبان است، مترجمان باید تلاش کنند تا تعادل ترجمه ای را در متون دینی و ارائه ترجمه ای که پاسخگوی نیاز مخاطب باشد، رعایت کنند. دستیابی به تعادل ترجمه ای، مستلزم اعمال تعدیل ها و تغییر هایی در فرایند ترجمه است. یکی از این تغییرها که نخستین بار از سوی «وینه و داربلنه» (vinay and darbelnet) مطرح شد، «تصر...

در سه دهه ی گذشته، به ویژه دهه ی 80 میلادی، متخصصان حوزه ی آموزش زبان مطالعات وسیعی در حوزه ی کشف و طبقه بندی رهبردهای یادگیری و تبیین ارتباط آن با سایر عوامل تاثیرگذار انجام دادند. معاصر با این حرکت، تغییری در تمایل متخصصان حوزه ی مطالعات ترجمه نیز به وجود آمد. به طوریکه آنان هم به مطالعات توصیفی روی آوردند که یکی از آن موارد توجه به ماهیت فرایندهای ذهنی مترجم حین ترجمه متون مختلف بوده است. مط...

نمایه سازی ماشینی به گونه ای از نمایه سازی گفته می شود که در آن با استفاده از الگوریتم رایانه ای، واژه های کلیدی یک مدرک از عنوان یا متن، استخراج و سپس به شکل مدخل های نمایه مرتب و سازمان دهی می شوند . با وجود نیاز روزافزون به کاربرد رایانه در نمایه سازی، تاکنون برای زبان فارسی، نمایه ساز ماشینی ساخته نشده است . از این رو در این مقاله نتیجه بررسی و شناخت جنبههای علمی و عملیاتی این سیستم نمایهسا...

یکی از اصول ضروری در ترجمه‌های وفادار و مطلوب ایجاد یا برقراری تعادل میان ساختارهای زبان مبدأ و مقصد است. ساختارهای زبانی، به‌ویژه ساختار نحوی نقش بنیادی در فرایند ترجمه و تحلیل‌های بین زبانی دارد. مفعول مطلق از نقش‌های نحوی است که در زبان فارسی شباهت ساختاری ندارد و باید بر مبنای معادل ساختاری آنکه در زبان فارسی قید با انواع مختلف معادل‌یابی گردد تا پیام کتاب مقدّس قرآن هرچه دقیق‌تر و صحیح‌تر د...

در جهان امروز با حجم عظیم و رشد سریع دانش و اطلاعات بشری به زبان های گوناگون روبرو هستیم. ترجمه به عنوان ابزاری جهت بهره برداری از این دانش مطرح است. متاسفانه روش های فعلی ترجمه بازدهی لازم را چه از لحاظ کیفیت و چه از لحاظ زمان عرضه دارا نیستند به طوری که دسترسی به علوم روز به زبان فارسی همواره با تاخیر همراه است. در روش های سنتی ترجمه گروهی به دلیل عدم وجود ابزارهای مناسب جهت همکاری، هماهنگی و...