ارزش­گذاری مشخصه­های فای (شخص، شمار) و حالت یا به عبارت دیگر مطابقه در زبان فارسی و بازبینی این مشخصه­ها با تکیه بر رویکرد کمینه­گرا، یکی از موضوعات پیچیده است که به دلیل بی­نظمی­هایی که در ساختار گروه فعلی به خصوص هسته فعل در زبان فارسی مشاهده می­شود، گاهی فرآیند بازبینی را به طور کلی با مشکل مواجه می­سازد. نگارندگان جستار حاضر تلاش کرده­اند تا با در نظر گرفتن ساختار­های مختلف فعلی (ساده، مرکب...

مطابق دیدگاه کشف باوری در باب معنای زندگی، معنای زندگی هم وجود خارجی دارد و هم قابلیت کشف. طباطبایی اگرچه متعرض به این مسئله نشده، ولی شواهدی در آثارش وجود دارد که نشان می دهد به کشف باوری معتقد است. طباطبایی معتقد است فاعل، فعل و غایت در وجود واحد متحدند. غایت مرتبه ای بالاتر در سلسله مراتب وجودی است، و در نتیجۀ هدایت الهی غایت زندگی انسان است و غایت زندگی انسان لازمۀ وحدت فعل الهی است. تحلیل ...

پسوندهای شخص و شمار در گویش لکی دلفان توزیع گسترده ای دارند و می توانند به گروه­های اسمی فاعلی و مفعولی، حروف اضافه و فعل اضافه شوند. رفتار نحوی یکسان فاعل بندهای لازم و متعدی و تقابل آنها با رفتار نحوی مفعول بند متعدی نشان می دهد که پسوندهای مذکور را نمی توان نشانة ساخت ارگتیو در این گویش تلقی کرد. به علاوه، شواهدی مانند حضور این پسوندها بر روی حروف اضافه، علاوه بر افعال، اولویت میزبانی ستاک ف...

فعل زبان روسی، گونه ای از کلام است، که ویژگی های دستوری متعددی را بیان می کند، و به لحاظ این ویژگی های دستوری- نحوی و چگونگی بیان شخص، آن را به گروه افعال شخص دار و افعال بدون شخص دسته بندی می کنند. تفاوت این دو گروه فعلی، در بیان یا عدم بیان ویژگی های دستوری شخص است. هدف از این پژوهش، بررسی ابزار بیان مقولة شخص در گزاره های فعلی جملات روسی است. معنی دستوری شخص را گاهی وندهای فعلی بیان می کنند،...

در مورد کیفیت انتساب افعال ارادی انسان به خودش و خداوند به‌گونه‌ای که مستلزم جبر یا تفویض نباشد، تبیین‌های متعددی مطرح است؛ یکی از آنها، تبیین فخر رازی است که در آن، افعال ارادی انسان، توأمان به خودش و خداوند منتسب شده است؛ به این صورت که افعال ارادی انسان به خودش منسوب است، چون قوامشان به قدرت و اراده اوست. آن افعال به خداوند نیز منسوب است؛ چون قدرت و اراده را در وی آفریده است. پژوهش حاضر با ه...

در این مقاله به بررسی واژه­بست­های ضمیری در گویش  بهبهانی و نقش آنها در گروه و جمله پرداخته می­شود. واژه­بست­های ضمیری در گویش  بهبهانی دارای چهار نقش فاعلی، مفعولی صریح، مفعولی غیر صریح و اضافی می­باشند. در این مقاله نشان داده می­شود که واژه­بست­های فاعلی دارای پانزده میزبان ـ از نظر نقش دستوری ـ  در این گویش می­باشند که به تفصیل در مقاله به این امر پرداخته شده است. میزبان­های واژه­بست­های مفع...

  در این مقاله توزیع و نقش‌های مختلف پی‌بست‌های ضمیری در زبان تاتی، از ایرانی نو شمال غربی، بررسی شده است. ابتدا به صورت گذرا به سیر تاریخی این پی‌بست‌ها در فارسی باستان و فارسی میانه اشاره و نقش آنها در تاتی جنوبی بررسی شده است. جایگاه پی‌بست‌های ضمیری در فارسی باستان و میانه تا حدودی ثابت بوده است و آنها در جایگاه واکرناگل ظاهر می‌شده‌اند. واکرناگل (1892) دریافت که واژه‌بست‌ها در اغلب زبان‌ها...

عبارتِ فاعل از «توانایی انجام فعل به‌گونۀ دیگر» برخوردار است، به چه معناست؟ مباحث بسیاری در فلسفه معاصر درباره معنای این عبارت مطرح شده است. جی ای مور در کتاب اخلاق استدلال کرده است که فاعل از توانایی انجام فعل به‌گونۀ دیگر برخوردار است تنها اگر به‌گونۀ دیگر انتخاب کرده باشد. نخستین‌بار آستین ردیّه‌ای بر تحلیل شرطی مور نگاشته و معتقد شد که دسته‌ای از جملات با ظاهر شرطی اگر-آن‌گاه به‌معنای واقعی ش...

پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل یک نوع از ساخت­های غیرشخصی معلوم در زبان فارسی در چارچوب انگارۀ دستور شناختی می­پردازد. این نوع ساخت خود مشتمل بر دو نمونه است. هر دو نمونه دو بند پایه و پیرو دارند که بند اول در هر دو فاقد سازه­ای در جایگاه فاعل است. علاوه بر این، فعل بند اول همیشه به صورت سوم شخص مفرد می­آید، در حالی که فعل در زبان فارسی بدون هیچ گونه محدودیتی در هر شش صیغه صرف می­شود. این واقعیت د...

فیلسوفان اخلاق در باره نقش انگیزشی باورهای اخلاقی دو رویکرد مختلف دارند: درون‌گرایان با انحصار دلایل انگیزشی به باور، رابطه باور و التزام اخلاقی را ضروری می‌دانند و برون‌گرایان با پذیرش باور و میل به عنوان دو عنصر انگیزشی، ارتباط باور و التزام اخلاقی را ضروری تلقی نمی‌کنند. از این رو، ضعف اراده را ممکن می‌دانند یعنی فاعل با وجود باور به درستی فعل، آن را انجام نمی‌دهد. این مقاله نقش انگیزشی باور...