برخلاف نظر عامه که ادبیات فارسی را مشتی شعر و لختی حماسه می پندارند؛ زبان و ادبیات فارسی به دلیل ظرفیت بالای خود از یک سو و عدم تمایز علوم به شکل امروزین از سویی دیگر، محملی برای انتقال آموزه های علمی مختلف بوده است. در زبان و ادبیات فارسی، بسیارند کتبی که در زمره کتب ادبی محسوب می شوند امّا محتوای علمی دارند و این به دلیل آن است که نویسندگان کتب، تصمیم داشته اند برای ماندگاری اثر خود از ظرفیت ب...

دین اسلام دینی است جهانی و برخوردار از یک سلسله عناصر تعلیمی، امور اعتقادی و مقررات اخلاقی و عملی است که به کار بستن آنها سعادت و نیک بختی انسان را در دنیا و آخرت تأمین می کند. مقررات تعلیمی دین اسلام که از جانب آفریدگار جهان فرستاده شده به گونه ای است که هر فردی از افراد بشر و هر جامعه ای از جامعه های انسانی که آنها را به کار بندد، بهترین شرایط زندگی و مترقی ترین کمال انسانی برایش فراهم خواهد ...

سایه سیاه و سنگین مرگ، این دغدغه همیشگی ذهن بشر، همگام با زندگی همواره  با انسان بوده و این راز مخوف پیوسته ذهن او را به خود مشغول داشته است. بشر راه های بسیاری را برای مقابله با مرگ یا فرار از آن آزموده ولی راه به جایی نبرده، لذا تلخی حضورش را پذیرفته و بدان تن داده است. با قبول واقعیت مرگ، هر ملّتی به فکر افتاد تا این بخش از زندگی را بنا بر مذهب و فرهنگ و سنّت خویش با آداب خاصی پاس دارد.  رفتگا...

نظریه ی خود تصمیم گیری یک نظریه ی انگیزشی است که توسط دسی و ریان پیشنهاد شده است. این نظریه وقتی در زمینه ی آموزش به کار می رود بر اهمیت استقلال یاد گیرنده و انگیزه ی درونی تاکید می کند. بر اساس این تیوری یکی از مهم ترین عواملی که به یادگیری مستقل دانش آموزان می انجامد رفتار تعلیمی معلم می باشد که دامنه ی این رفتار از رفتار حمایت کننده از استقلال تا رفتار کنترل کننده می باشد. همچنین گفته شده اس...

نورالدّین عبدالرّحمن بن احمد بن محمّد، متخلّص به جامی، ملقّب به خاتم الشعرا در سال 817 ه.ق در خرجرد جام به دنیا آمد. وی در ابتدا «دشتی» تخلّص می کرد و سپس آن را به «جامی» تغییر داد. جامی از پیروان طریقت نقشبندی بوده و پس از مرگ مرشدش، خلیفه طریقت نقشبندی شد. از جامی آثار زیادی به نظم و نثر در زبان های فارسی و عربی به جا مانده است. جامی مثنوی خردنامه اسکندری را که در برگیرنده نصایح حکیمان یونانی و م...

این پژوهش با هدف بررسی کاربرد تربیتی تمثیل با تاکید بر آثار افلاطون انجام گرفته است. تمثیل از ارکان مهم ادبیات است و از گونه های شناخت ادب و هنر هر قوم و ملتی است. در طول زمان آثار گرانقدری به زبان تمثیلی در مایه های ادبی،عرفانی،فلسفی و تعلیمی به رشته تحریر در آمده است. در تمثیل این ویژگی نهفته است که می تواند موضوع اندیشگی دشوار و چند لایه را نازل و همه فهم کند و مفهوم آن را در دسترس عموم قرار...

سابقه شعر تعلیمی در ایران به قدمت شعر است. شاعران با آگاهی از این امر که آدمی در مسائل اخلاقی نیازمند ارشاد و راهنمایی است، رسالت عظیمی به عهده گرفتند و در بهبود منش انسان و پرورش قوای روحی و تعلیم اخلاقی او تلاش نمودند. ادبیات تعلیمی طیف وسیعی از ادبیات فارسی را تشکیل می دهد. پند و اندرز، آموزه های زهد آمیز و اخلاقیات، جلوه های گوناگون ادب تعلیمی است. اغراض تعلیم و تربیت، در طول تاریخ، هدف اد...

هدف ادبیات تعلیمی اصلاح اخلاقیات، پرورش اندیشه ها و رشد افکار جامعه، برای رسیدن به خوش بختی است. یکی از مفاهیمی که اغلب در ارتباط با مطالعات تعلیمی و همسو با آن مطرح می شود، مسأله تعهد شاعر (commitment) و رسالت شعر است که خود به عنوان پاره ای از پیکرجامعه شناسی ادبیات به شمار می رود. در این میان، گاهی برخی شعرا از سوی هنرمندان هم عصر خود، متهم به دوری گزینی از اجتماع وعدم تعهد شده اند و این امر...

در تعلیمات دینی و اخلاقی میرسیدعلی همدانی رسالۀ «قدوسیه» که به لحاظ حجم خُرد و از نظر مظمون برجسته است، مقام ارزنده دارد. این اثر به باب ها تقسیم نشده؛ بلکه موضوعات آن پی درپی و با تکرار خطابۀ «ای عزیز» بیان می شود. زبان این اثر ساده و موجز است و تناسب کلام، سجع، توصیف عالی و واسطه های تصویر، منطق گفتار را پرقوت و شیوۀ بیان را جذاب و گوارا کرده است. در رسالۀ «قدوسیه» مسائل اخلاق حمیده در دین مبی...

شعر تعلیمی، یکی از گسترده ترین و دراز آهنگ ترین انواع شعری ادب فارسی است. اشعار و آثار تعلیمی گاهی به صورت مستقل و جداگانه است همانند منظومه ها و داستان ها و قطعاتی که منحصراً به تعلیم و پند و حکمت و اخلاق می پردازد و گاهی هم در میان دیگر آثار ادبی پراکنده است. بدان گونه که گاهی مفاهیم و مضامین اخلاقی، حکمی، مذهبی و پندیات در منظومه های غنایی و حتی حماسی و یا قصاید مدحی به کار رفته که نه تنها جن...