وند وجهی که نشان­دهندۀ امر، شرط و التزام است و در گویش مکریانی از زبان کردی با پیشوندهای (da- وbi-) نشان داده می­شود، هنگام اضافه شدن به ستاک فعلی باعث بروز یکسری از فرآیندهای واجی می­گردد. این مقاله با پیروی از اصول کلی نظریۀ خودواحد سعی در توصیف تحولات واجی ناشی از افزوده­شدن پیشوند (da-) بر ستاک فعل در گویش مکریانی از زبان کردی دارد. چارچوب نظری پژوهش حاضر بر مبنای نظریۀ خودواحد که یکی از مش...

دربارة ساخت نواختی تکیه زیروبمی در زبان فارسی دو دیدگاه واجی متفاوت وجود دارد. یکی از دیدگاه­ها فرض می­کند که دیرکرد قله در واج­شناسی آهنگ فارسی فاقد نقش واجی و تمایزدهنده است؛ از این رو، وقوع زودهنگام یا دیرهنگامِ قله در تکیة زیروبمیِ خیزانِ فارسی باعث تفاوت­های معنایی نمی­شود. برمبنای این دیدگاه، تکیة زیروبمی فارسی یا به­ صورت L+H* یا L*+H بازنویسی می­شود. درمقابل این دیدگاه، دیدگاه دیگری نیز وج...

زبان ترکی یکی از زبان های پرگویشور در ایران است و این رساله به بررسی فرایند تکرار در این زبان پرداخته که در هر زبان دیگری نیز هم از لحاظ واجی و هم از لحاظ صرفی بسیار مورد توجه است. گرداوری داده های استفاده شده در این رساله از طریق مشاهده و ضبط مورد به مورد آنها از میان سخنان گویشوران ترک زبان شهر ارومیه، مرکز استان آذربایجان غربی صورت گرفته است. آنچه فرایند تکرار را فرایندی ویژه هم از لحاظ واجی...

پژوهش حاضر، به توصیف و تحلیل فرایندهای واجی حذف، تضعیف، قلب، کشش جبرانی، درج و تبدیل همخوان /R/ به همخوان /ɫ/ در گویش کردی رایج در شهرستان سنقر کلیایی، بر اساس «چارچوب واج‎شناسی زایشی» می‎پردازد. بدین منظور، از ده گویشور بومی، مصاحبه به‌عمل آمد؛ همچنین، از شمّ زبانی یکی از نگارندگان به‌عنوان گویشور بومی و برخی منابع مکتوب در جمع‎آوری داده‎ها استفاده شده است. آوانویسی داده‎ها بر مبنای الفبای آوان...

  «رودباری» وابسته به گروه گویش­های بَشْکَرْدی و از اعضای کمتر شناخته­شدۀ خانوادۀ زبان‌های ایرانی جنوب غربی­است که گونه‌های آن با چند مختصّۀ واکه‌ای و همخوانیِ منحصربه‌فردِ واجْگانی در جنوب استان کرمان رواج دارند؛ مختصّاتی که تاکنون مورد پژوهش دقیق زبان­شناختی واقع نگردیده­اند و مطالعۀ علمیِ آنها برپایۀ اصول پذیرفتۀ زبان­شناسی نوین ضرورتی بسیار بدیهی دارد. گفتنی­است برخی از این مختصّات، بازماندۀ مختصّات وا...

زبان­های محلی ایران‌زمین، گنجینه­ای بی­مانند و ذخیره­ای تمام نشدنی برای رشد و پیشرفت زبان فارسی به شمار می­آید. تحلیل نظام آوایی در گونۀ زبانی طرود از توابع شهرستان شاهرود که برای نخستین بار در این مقاله بدان پرداخته‌شده، ظرافت­ها و حلاوت­های این گونۀ زبانی را آشکار می­سازد. هدف از این پژوهش نشان دادن وجوه اختلاف و اشتراک آوایی گونۀ زبانی طرود با فارسی معیار در چارچوب فرآیند­های واجی است تا در ...

فرایندهای واجی، عمل کردهایی ذهنی هستند که سبب می شوند به جای آواهایی که ازلحاظ تولیدی برای فرد مشکل اند، آواهای طبقات ساده تر به کار روند. با افزایش سن و رشد مجموعۀ واج ها و مهارت های گفتاری کودک، به تدریج از تعداد فرایندها کاسته می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی فرایندهای واجی و محدودۀ سنی زوال آن ها درگروهیۀ فارسی زبان است. نمونۀۀ طبیعیِ فارسی زبانِ شهر تهران با استفاده از 106 تصویر گردآوری و مور...

زبان­ شناسان زایشی واج ­شناسی را بخش مهمی از دستور هر زبان می­دانند. واج­ شناسی زایشی که می­ توان آغاز آن را اثر چامسکی و هله (1968) دانست، در گذر زمان در قالب انگاره ­های نظری خاصی مطرح شده است. پژوهش حاضر، که پژوهشی میدانی است، به بررسی و توصیف فهرست واجی (شامل همخوان­ ها و واکه­ ها) گویش بلوچیِ سرحدّیِ گرنچین در چارچوب نظریة واج­ شناسی زایشی می­ پردازد و هویت واجی هر واج را با استفاده از انگارة...

هدف ازاین مقاله، بررسی و توصیف نظام واجی گویش کُرُشی در استان فارس است. گویش کُرُشی به شاخه غربی-شمالی زبان‌های ایرانی نو تعلق دارد. کُرُش نام قومی است که بیشتر در استان‌های فارس و هرمزگان پراکنده‌اند. افزون بر این، کُرُش نام تیره‌ای از طایفه کشکولی بزرگ است که در سده‌های پیشین به ایل قشقایی پیوسته است. با این حال، زبانشان ترکی نیست، بلکه گویشی از زبان بلوچی است. در این پژوهش، نخست همخوان‌ها و واکه‌ها ...

گویش تنگسیری یکی از گویش های منطقه جنوب غرب ایران است که تا کنون پژوهش و بررسی زبانی مستقلی در خصوص آن انجام نشده است. هدف از این تحقیق، بررسی درزمانی دستگاه واجی و صرف اسم وفعل در گویش تنگسیری است.شیوه تحقیق توصیفی- تحلیلی و شیوه جمع آوری داده ها میدانی-کتابخانه ای است.مناطق منتخب برای جمع آوری داده ها عبارتند از: روستاهای بوالخیر، خورسهاب، گاهی و عامری.در این پژوهش گویش تنگسیری از دیدگاه نظام...