مبحث «محکم و متشابه» از مباحث مطرح در علوم گوناگون اسلامی است که غالباً به تبع آیه هفتم سوره مبارکه آل عمران {مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ وأُخَرُ مُتَشابِهاتٌ} مطرح می‌شود. این نوشتار کوشیده مفاد این آیه شریفه را بررسی و اثبات کند که اولاً «آیاتٌ مُحْکَماتٌ» به‌معناى «آیات واضح»، و نیز «مُتَشابِهاتٌ» به‌معنای «آیات مجمل و مبهم»، و نیز تأویل به‌معنای تفسیر نیست. و ثانیاً مراد از «آیات محکمات»، آیاتی است که در نسخ...

چکیده رساله: شناختِ محکم و متشابه در فهم قرآن کریم نقش کلیدی دارد، از این رو بحث از این موضوع بسیار مهم است؛ ولیبا وجود آثارگوناگون در باره محکم و متشابه،تا کنون شماری از پرسش های اساسی در این مبحث پاسخِ مناسب نیافته و به دلیلِ وجود مسائلِ اختلافی و نقاط قابل بحث، این پژوهش ضروری به نظر می رسد. آنچه این رساله را از سایر آثارِ تدوین شده در این مبحث متمایز می سازد، این است که نگارنده با بهره گیری گ...

چکیده‏ درارتباط با قرآن کریم، دانشی به نام علوم قرآنی شکل گرفته است که برخی از دانشوران علوم قرآنی در کتاب های مستقل بدان پرداخته اند، از جمله آیت الله معرفت در کتاب گرانقدر التمهید، و برخی دیگر مانند علاّمه طباطبایی در ضمن کتب تفسیریشان از این علم بحث کرده اند. از دیدگاه مرحوم علاّمه، وحی نوعی سخن گفتن خدا با پیامبر خویش و شعوری مرموز و مخصوص است. این سخن آسمانی و الهی، از طرف خداوند متعال بر ق...

در این پایان نامه هدف بررسی محاسبات کسری و تکنیک تبدیلات فازی است. در مرحله اول معادله دیفرانسیل کسری فازی را بررسی خواهیم کرد و وجود و منحصر به فردی جواب برای یک کلاس از معادلات دیفرانسیل کسری با شرط اولیه فازی را مورد مطالعه قرار می دهیم. در مرحله دوم سه نوع تبدیل فازی و معکوس این تبدیلات را معرفی خواهیم کرد و ویژگی های تقریب توسط معکوس تبدیل فازی را شرح می دهیم. هر سه نوع تبدیل فازی, ت...

چکیده «محکم و متشابه»، «نسخ» و «قرائات» از موضوعات مهم علوم قرآنی است. آیت الله معرفت در هر سه موضوع ضمن نقد دیدگاههای گذشته و رایج، به ارائه نظریاتی بدیع پرداخته اند. تعریف روشن از محکم و متشابه، تفاوت بین متشابه و مبهم، طبقه بندی تشابه به ذاتی و عرضی و ضابطه مند ساختن معانی تأویلی و باطنی، از جمله نوآوری های آیت الله معرفت در حوزه محکم و متشابه به شمار می رود. در موضوع نسخ، شاهد دو قرائت...

دربارۀ الفاظ متشابه قرآن مانند لوح، قلم، عرش، کرسی و ... دو دیدگاه اصلی وجود دارد. یک نظر آن است که این واژه ها در معانی محسوس، حقیقت، و در معانی معقول مجازند، اما طبق دیدگاه دیگر این واژه ها در معانی معقول هم حقیقت اند. طبق این دیدگاه، که آن را با الهام از غزالی «نظریۀ روح معنا» نامیده ایم، الفاظ بر ارواح معانی وضع شده اند و خصوصیات مصادیق در معنای اصلی وجود ندارد. اصل این دیدگاه از غزالی است ...

وقوع تشابه در آیات قرآنی و روایات معصومان(ع)، امری مسلّم است که در اقتضای الفاظ و عربیت زبان ریشه دارد. موضوع تشابه آیات، از دیرباز، بحث های فراوانی را در علوم قرآنی به خود اختصاص داده است؛ اما تشابه روایات، ویژگی و فلسفه ی وجودی آن در دانش حدیث، چندان مورد توجه قرار نگرفته است؛ حال آن که بر اساس ادلّه ی روایی، انقسام روایات معصومان(ع) به محکم و متشابه، قطعی است. علاوه بر این، فلسفه ی وجود متشابه...

زبان عربی که در دروة جاهلی از فصاحت و بلاغت و غنای معنایی در الفاظ یا واژگان، به رشد چشمگیری نائل شده بود، آمادة پذیرایی وحی الهی در این زبان گردید. از طرف دیگر قرآن (کلام الهی)، دارای معانی بلند و حقایق علمی بی پایان، در قالب الفاظ عربی می بایست طوری تجلی می نمود، تا بتواند پیام وحی را آن طور که هست به مخاطبانش برساند، با توجه به نزول وحی، مراتب علمی قرآن که دارای لایه های متعدد معنایی است در ...

در تحقیق حاضر، از روش تحلیل موجکی برای پیش پردازش سری‌های زمانی جریان رود استفاده شده است. با استفاده از تبدیلات پیوسته و گسسته موجکی نشانه‌ی مورد مطالعه که همان گروه زمانی جریان رود قره‌آغاج در چند ایستگاه مورد مطالعه می‌باشد، به نشانه‌های تقریب و جزییات تجزیه می‌گردند. نشانه‌ی تقریب نشان‌دهنده‌ی روند پایه جریان و نشانه‌ی اختلال در واقع نماینده بی نظمی‌ها، تغییرات و جهش‌های سریع در گروه زمانی ...

واژه های محکم و متشابه در زمره اصطلاحات کلیدی علوم قرآنی قرار داشته و انظار محققین بسیاری را به سوی خود جلب نموده اند . در این مقاله سعی برآنست تا پرده از معانی این دو لفظ مقدس برداشته شود و غموض و خفای آن روشن گردد.