هاشمیات، عنوان هشت چکامه ی عربی، با محتوای کلامی، سیاسی، اجتماعی و انقلابی، اثر شاعر اهل بیت (ع) کمیت زید اسدی می باشد. گستره ی اشتهار هاشمیات و تأثیرگذاری آن در حوزه های گوناگون علمی، ادبی و فرهنگی در خور توجه و تأمل است. استقبال ها، تضمین ها، تخمیس ها و اقتباس های فراوانی که در طول تاریخ فرهنگ و ادب اسلامی پیرامون آن انجام شده و نیز استشهادها و استنادهای بسیاری که در متون مهم ادبی و تفسیری و ...

نماد از منظر علوم بلاغی کلمه، عبارت و یا جمله ای است که علاوه برمعنای ظاهری، طیف معنایی گسترده ای به خواننده القا کند. از آن جا که بیان اندیشه های غامض عرفانی و انعکاس غیرمستقیم اندیشه های سیاسی و اجتماعی در قالب نمادین آسان تر است، از دیرباز نماد و نماد پردازی در ادب فارسی، به ویژه در گستره ی شعر فارسی، ظهور ویژه ای داشته است. در ادبیات معاصر علاوه بر عوامل مذکور، توجه به آشنایی زدایی در متون ...

چکیده با آغاز کشورگشایی های مسلمانان و سقوط امپراطوری ساسانی در ایران و سست شدن نفوذ امپراطوری روم در مرزهای شمالی شبه جزیره عربستان و سقوط حکومت های محلی در شمال آفریقا، کسان بسیاری در بند افتادند و به سرزمین های مسلمان نشین کوچانده و سپس مسلمان شدند بدین ترتیب یک لایه اجتماعی بسیار مهم و تاثیر گذار در جهان اسلام -به ویژه در عراق و شهرهای کوفه و بصره- شکل گرفت که موالی نام گرفتند-موالی اندک ...

با توجه به تأثیرگذاری شگرف هزارویک‌شب بر عرصه‌های مختلف ادبی و فرهنگی ملل جهان، این پژوهش با هدف بررسی نقش هزارویک‌شب در شکوفایی نمایش نوین عربی، نزد پیشگامان این هنر صورت گرفت. بدین‌منظور پس از بررسی ریشه‏ها و خاستگاه‏های نمایش و شکل‌های مختلف هنرهای دراماتیک در کشورهای عربی، به معرفی هزارویک‌شب و قابلیت‏های نمایشی آن پرداخته شد. همزمان با شکل‏گیری تئاتر نوین عربی و پایه‏ریزی آن توسط نمایشنامه...

بررسی تطبیقی ضرب المثل های فارسی و عربی (براساس کتاب امثال و حکم دهخدا، از مدخل مزن تا پایان مدخل ی) به وسیله ی مریم جعفری مجاورت دو ملت ایران و عرب در طول تاریخ، پیوندهای دوجانبه ی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را ایجاد کرده است. از آن جا که در تمام روابط و پیوندها، زبان نقش میانجی را ایفا کرده است، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری دو سویه ملت های مذکور در زبان و عناصر زبانی امری روشن و آشکا...

یکی از شاخه های علوم ادبی در دوره ی معاصر ادبیّات تطبیقی است. در این شاخه به مقایسه ی آثاری می پردازند که به نوعی از یکدیگر متأثر شده باشند. این شاخه از ادبیّات به دنبال کشف اشتراکات و اختلافات آثاری است که آن آثار را بررسی می کند و همچنین به چگونگی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری آنها می پردازد. ادبیّات تطبیقی در ایران سابقه ی زیادی ندارد، به همین خاطر ادیبان گذشته توجّه زیادی به این شاخه از ادبیّات ننموده...

امروزه گسترش تحقیقات و تعمق‌های علمی در میراث گرانبهای ادبیات فارسی زمینة مناسبی را برای پی‌گیری مطالعات تطبیقی و مقایسۀ آثار ادبی از جنبه‌های مختلف فراهم کرده است. این مقاله تلاشی است برای مقایسۀ محتوایی دو اثر ارزش‌مند در زمینۀ ادبیات عرفانی، یعنی حدیقة ‌الحقیقۀ سنایی غزنوی و مرصاد العباد نجم‌الدین رازی که عمدتاً بر مبنای دیدگاه «بینامتنیت» و نیز «ترامتنیت» صورت گرفته است. ترامتنیت، که نخستین‌...

   یکی از مهم­ترین شیوه­های تأثیرگذاری بر روح و روان، استفاده از تمثیل است. تمثیل­ها علاوه بر جنبه­های ادبی و بلاغی در پرورش نفوس و برانگیختن احساسات و عواطف آدمی نقش بسزایی دارند و در اعماق روح و جان نفوذ کرده و گوینده را در اهداف و مقاصد یاری می­کنند. تمثیل­های قرآن از یک سو چون کاملاً واقعی، حقیقی و منطبق با محیط زندگی انسان است و از سویی دیگر به دلیل بهره­گیری دقیق ،حکیمانه، متعادل و هماهنگ ...

بهترین نام برای قلب زنده اثر هنری ـ ادبی چیزی نیست جز زیبایی­شناسی. حس و اندیشه زیبایی­شناسی همان هرمنوتیک هنری است. در زنجیره هنر هرمنوتیک، پایان هر اثر، آغاز اثری جدیدتر است و هر اثر هنری الهام­بخش آفرینشی تازه می­گردد. هنر گاهی شکل زیباشناسانه خود را تغییر می­دهد؛ که این تغییر شکل می­تواند از راه بازسازی زبان، فهم و دریافت صورت گیرد و در زیبایی­شناسی هنر، جهت معرفت­بخشی، تأثیرگذاری، کارکرد و...

چکیده: با آنکه محمود دولت­آبادی در دورة دوّم از داستان­نویسی خود گرایش به رمانتیسم و در دورة سوّم گرایش به سمبولیسم دارد، در مجموع، عنصر غالب هنری در گزینش واقعیّت‌های داستانی در همة کارنامة ادبی او، منطبق بر مکتب رئالیسم است. واقعیّت‌های داستانی در سبک دولت­آبادی، همواره با الهام‌گیری از واقعیّت‌های مستند اجتماعی و یا تجربیّات زیستی و فردی آغاز می‌شود و در طرح کلّی روایت نیز همیشه زمینة اصلی ماجرا، ...