بررسی تطبیقی و مقایسه ای یکی از روش های پذیرفته شده علمی در شناخت دقیق تر و کامل تر موضوعات مختلف می باشد. به نظر می رسد چنانچه از این روش در مطالعه دو شخصیت متضاد و دو سیره حکومتی کاملاً متفاوت بهره گیری شود بتوان زوایای پنهان زیادی را روشن ساخت و ابهامات متعددی را برطرف نمود. علی × همواره به عنوان یکی از مهم ترین شخصیت های تاثیرگذار در تاریخ اسلام مطرح بوده است. آنچه باعث ماندگاری نام ایشان د...

بنابر مشهور امام حسن† در اواخر صفر سال 49 یا 50 هجری قمری، توسط جعده بنت اشعث و به تحریک معاویه به شهادت رسیدند. بیشتر اسلام شناسان غربی، حکم به ساختگی بودن این روایت داده و ادعا کرده اند که تنها شیعیان کیفیت وفات امام را در منابع خود بدین صورت ضبط کرده اند. در این مقاله تلاش شده است تا با رویکردی توصیفی، دیدگاه ها و دلایل آنان استقصا و با منابع اسلامی مقایسه شود؛ تا از این رهگذر، دقت ادعاهای م...

امام حسن مجتبی(ع) در شرایطی وارد جنگ با معاویه گردید که هیچ امیدی به سپاهیان و مردم عراق نداشت. مردم این شهر در مقاطع مختلف مواضع متفاوتی داشته اند. با این که در میان کوفیان، شیعیان بسیاری بودند اما، توده ی مردم از یاری حسن بن علی(ع) کوتاهی کرده و حضرت(ع) را در شرایطی قرار دادند که چاره ای جز ترک مخاصمه و پذیرش صلح نداشتند. در مورد صلح امام حسن مجتبی(ع) باید گفت: نه صلح وی به معنای شایسته دانست...

تحلیل گفتمان به عنوان رویکردی نوین و میان‌رشته‌ای، کوشیده است به متن با دیدی فرای کلمه، جمله و متن بنگرد و بافت را نیز در شناخت فرایند معناسازی و معناشناسی تبیین نماید؛ با این هدف که ساختارهای قدرت، سلطه و نابرابری‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی حاصل از آن را از طریق بلاغت، نحو، کاربردشناسی زبان و بینامتنی از دریچه‌ای انتقادی مورد مداقه قرار دهد. نگارندگان در این جستار برآنند که نامة دهم نهج ...

برخی از صحابه پیامبر با توجه به جایگاه سیاسی و نظامی خویش، با حمایت هایی که از معاویه طی سال های 17 – 60 ه ق به انجام رساندند، در تکوین و استمرار امارت و خلافت او نقش بسزایی ایفا کرده اند. بررسی چگونگی و میزان حمایت افراد موردنظر از معاویه از اهداف مهم این پژوهش به حساب می آید. در پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی به بررسی میزان تراکم صحابه حامی در یکی از چهارسنخ حامی کامل، حامی فعال، حامی ...

چکیده پژوهش تدوین یافته درمورد مغیره بن شعبه پسر ابی عامر و نقش آفرینی وی در تحولات سیاسی اجتماعی تاریخ صدر اسلام است . مغیره بیست سال قبل از هجرت در طائف متولد شد سال پنجم هجرت در حالی که به اعتراف خودش به هیج وجه قصد نداشت که اسلام رابپذیرد ، در جریان مسافرتش به اسکندریه ، دردربار پادشاه مصر، مقوقس ، تحقیرشد و در راه بازگشت درحالی که همسفرانش درخواب بودندآن ها را ازبین برد و در مدینه پناهنده...

محمّد(ص) مهم ترین جزء نظام فکری عین القضات است و به جرأت می توان گفت تمام مفاهیم و مصطلحات مندرج در آثار او، در سایه ی محمّد(ص) معنا می یابند. سالک برای رسیدن به معرفت و مشاهده ی جلوه ی حُسن حق، باید مقام وی را درک کند و معانی را در آینه ی وجود او بیابد. این مقاله تلاشی است برای به تصویر کشیدن نمای کلّیِ سیمای محمّد(ص) در آثار عین القضات همدانی، با تکیه بر دو اثر مهم و مفصّل او، تمهیدات و نامه ها. دست...

شکل گیری شخصیت معاویه ناشی از عواملی چون خانواده- به سبب زندگی قبیله ای علاوه بر تاثیر والدین، تحت تاثیر آثار و نتیجه رفتار و عملکرد اجداد و خویشان - جنگ ها و رقابت هایی که با ظهور اسلام به وقوع پیوست، بود. باورها و تفکراتی که از خاندان خویش به ارث برده، و جنگ ها و رقابت هایی که برای مقابله با دین اسلام صورت پدیرفته بود، اثری جز، آسیب و شکست برای او و خانواده اش نداشت. او به اجبار تغییر ظاهری د...

رویداد صفین به مثابه یکی از عمده ترین چالش های فرا روی حکومت امام علی، از دیر باز موضوع تأملات مورخان و تاریخ پژوهان بوده است. این واقعه که در زمره «فتن» شمرده شده، در تاریخ نگاری اسلامی- بویژه مکتب شام و عراق- بازتاب های متفاوت یافته است.این که ابن ابی الحدید چگونه به این حادثه پرداخته و زمینه ها و فرایند آن را چگونه مورد کاوش قرار داده، عمده ترین پرسشی است که این مقاله می کوشد با تکیه بر شرح ...