بنیادگرایی دینی با ارائه قرائت‌های افراطی، ناقص، رادیکال و متن محور از متون دینی در مواجهه با بحران‌های دنیای جدید، مسلمانان را به سوی افراطی‌گرایی سوق می دهد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و تاریخی-تحلیلی تلاش می کند به این پرسش‌ها پاسخ دهد که بنیادهای فکری و نظری افراط گرایی در جهان اسلام چیست؟ و علل باز تولید این اندیشه‌ها چه عواملی هستند؟ یافته‌ها حاکی از آن است که افراط گرایی ...

شاخصه‏های مؤثّر ارتباطی جهان حاضر در پی واکاوی اصولی معیّن برای حل منطقی تعارضات فعلی و یا به تعبیری دیگر، ایجاد صلح میان انسان‎هاست. با توجّه به نقش دین در زندگی جوامع و وجود کثرت‏های روزافزون دینی، استفاده از رویکردی فعّال و صلح­ محور در عرصۀ تربیت دینی یعنی عرفان، ضروری می­نماید، از این رو مقالۀ حاضر بر آن است تا با استفاده از یک روش توصیفی ـ تفسیری، تربیت‏ دینی صلح­‏محور مبتنی بر کثرت‏گرایی دین...

وحدت گرایی در مبنای اعتبار قواعد در نظام حقوق دینی، بدین معنا که فقط ارادۀ الهی، مبنا و منشأ التزام آوری قواعد حقوقی باشد، نظام حقوق دینی را از واقع گرایی یا عقلانیت تجربی و همچنین از گزاره های برآمده از عقلانیت متافیزیکی انسان گرایانه و در کل از مبناها و منشأهای رقیب، مصون نگه می دارد. در این صورت عقلانیت فطری، ارادۀ دولت و عرف، نقشی جز منبع قاعدۀ حقوقی نخواهد داشت. کثرت گراییِ حقوقی به معنای پ...

نقش شهر قم به عنوان مرجع تولید کننده دانش دینی در تحولات دوران معاصر ایران بسیار زیاد است. با توجه به پس زمینه های مذهبی شهر قم، شاهد رشد دو فرا روایت در فضای کالبدی این شهر هستیم. یکی فراروایت سنت گرایی دینی و دیگری فرا روایت اسلام سیاسی- انقلابی. هرچند در ابتدا فرا روایت سنت گرایی دینی بر فضای حوزه علمیه قم حاکم بود؛ اما بتدریج شاهد هژمونیک شدن روایت اسلام سیاسی- انقلابی نه تنها در فضای سیاسی...

جان بیشاپ نوعی از ایمان گرایی را تعریف می­کند ـ و آن را ایمان گرایی معتدل می­نامد ـ که بر اساس آن، گاهی به لحاظ اخلاقی اجازه داریم به باوری که شواهد و قرائنی برای آن وجود ندارد، ملتزم شویم. این دیدگاه، ادامة دیدگاه ویلیام جیمز است که او، آن را در مقالة «ارادة معطوف به باور» بیان کرده است. در این دیدگاه، بحث از مجاز بودن اخلاقی باور دینی به میان می­آید. بیشاپ معتقد است که باور دینی می­تواند متأث...

امروزه، دامنه رشد نمونه های خشن افراط گرایی اسلامی در خاورمیانه، غرب آسیا و آفریقا محصور نمانده و دیگر مناطق جهان اسلام، چون آسیای جنوب شرقی نیز به سمت خشونت و افراط گرایی مذهبی تمایل پیدا کرده اند. اسلام رایج در این منطقه همواره شهره به اسلام خندان و ماهیت باورهای تاریخی ملت های این منطقه، به دلیل سابقه و حضور طولانی جریان های دینی و مذهبی معنا گرا و اخلاق محور همانند بودیسم، هندوییسم و تصوّف ا...

نوشتار حاضر در پی آن است تا به این مسئله پاسخ گوید که چه نسبتی میان معرفت آرمانی و معرفت دینی وجود دارد. برای این منظور مباحث گوناگون و پراکنده ملاصدرا در باب علم، عالم و معلوم در چارچوبی منظم بازسازی شده است. در این بازسازی منظم، علاوه بر این­که جزئیات جدیدی از نظر ملاصدرا مطرح می‌شود، با نگاه جدیدی از ملاصدرا مواجه می‌شویم که نتیجه و حاصل بررسی علم، عالم و معلوم آرمانی از منظر اوست. به نظر می...

در این نوشتار،بازتاب انقلاب اسلامی ایران بر مقاومت اسلامی لبنان از منظر تبیین شاخصه های تکلیف گرایی دینی در انقلاب اسلامی بررسی گردیده و با پژوهش در دیدگاه های رهبران انقلاب اسلامی و حزب الله لبنان،این فرضیه ثابت میشود که"عنصر تکلیف گرایی دینی در انقلاب اسلامی بر شکل گیری و تداوم مقاومت اسلامی حزب الله لبنان تاثیری جدی داشته است".و مبین این واقعیت است که هم در تحقق و پیروزی انقلاب اسلامی و هم د...

اثر حاضر به دنبال اثبات این مدعاست که یکی از راه های شناخت خدا تجربه ی دینی است. برای این منظور ابتدا تقریرهای مختلف استدلال تجربه دینی مطرح شده است و سپس به برخی از تجربه های دینی اشاره نموده ایم . در ادامه اشکال یکی از منتقدان استدلال تجربه دینی، یعنی جان هاسپرز مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته است. اشکال هاسپرز این است که قبول صحت استدلال تجربه دینی مستلزم پذیرش عقاید متناقض و ناسازگار است و...