ادبیات مدرن معاصر ایران، بازتابی است از فضای اجتماعی و فرهنگی دوران خود و با ارزش ترین دستاورد چنین فضایی، پیدایش رمان است. دولت آبادی با آفرینش رمان بلند و زیبای کلیدر، خود را به عنوان یکی از رمان نویسان مطرح معاصر معرفی کرد. وی یکی از برجسته ترین داستان نویسان معاصر ایران است که از طریق ترکیب امکانات گونه های مختلف زبان معیار، زبان کهن، زبان شعری موجود درمتون منظوم و منثور فارسی ایران در گذشت...

تقسیم‌بندی انواع رمان با توجه به ملاک‌ها و مؤلفه‌های متعدد ومتنوعی چون محتوا، ساختار، زمان، مکان، شخصیت و غیره، (یا برجستگی و محوریت یافتن یکیاز آن‌ها) انجام می‌شود. یکی از همین مؤلفه‌ها (محتوا) به رمان‌هایی که به‌طور جدیبه نفت و مسائل پیرامون آن توجه کرده‌اند، تشخص خاصی بخشیده است؛ به گونه‌ای که می‌توانگفت دارای استقلال نسبی‌اند و نمی‌توان آن‌ها را به طور قطع ذیل انواع شناخته شدةرمان قرار داد ...

رمان رایج‌ترین و پرطرفدارترین نوع ادبی در عصر حاضر است. رمان معمولا از حوادث متعدد و پیچیده‌ای تشکیل می‌شود که شخصیاتی با تفکرات و رفتار متفاوت و گاه متناقض در کانون این حوادث قرار می‌گیرند، لذا در بررسی عناصر رمان، نمی‌توان نقش پررنگ شخصیت‌ها را نادیده گرفت. شخصیت در رمان، فردی زنده نیست مانند آنچه در اجتماع می‌بینیم، بلکه عموماً موجودی خیالی است که نویسنده با استفاده از امکانات زبانی، خصوصیات ...

رمان دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد، به‌قلم شهرام رحیمیان، اثری مدرن و از رمان­های سیاسی درخور‌تأمل است که به بازنگری متفاوت کودتای 28 مرداد، با تکیه بر مسائل روانی شخیت‌­های سیاسی، می‌­پردازد. در این جستار، با دقت در مؤلفه «چندصدایی» باختین، ضمن تبیین این اصطلاح، مصداق­‌ها و کاربست آن را با شیوه توصیفی‌ـ‌تحلیلی در رمان بررسی کرده­‌ایم و کوشیده‌­ایم در ابتدا به این سؤال که «چندصدایی چه...

می‌توان رمان تهران، شهر بی‌آسمان را یکی از مهم‌ترین رمان‌های اجتماعی- سیاسی دانست که از جهات مختلف می‌تواند مورد بررسی قرار بگیرد. یکی از رویکردها، نظریۀ چندآوایی باختین است که دربارۀ شاخص‌های گفت‌وگو و چندصدایی در یک اثر بحث می‌کند. میخائیل باختین یکی از بزرگ‌ترین منتقدان و نظریه‌پردازان روسی است که در نظریۀ «منطق مکالمه»، خوانش گفت‌وگویی در ژانر رمان را مطرح می‌کند. در پژوهش پیش-رو، ضمن معرفی...

رمان رایج‌ترین و پرطرفدارترین نوع ادبی در عصر حاضر است. رمان معمولا از حوادث متعدد و پیچیده‌ای تشکیل می‌شود که شخصیاتی با تفکرات و رفتار متفاوت و گاه متناقض در کانون این حوادث قرار می‌گیرند، لذا در بررسی عناصر رمان، نمی‌توان نقش پررنگ شخصیت‌ها را نادیده گرفت. شخصیت در رمان، فردی زنده نیست مانند آنچه در اجتماع می‌بینیم، بلکه عموماً موجودی خیالی است که نویسنده با استفاده از امکانات زبانی، خصوصیات ...

به عقیدة بسیاری از صاحب‌نظران، پیدایی نوع ادبی رمان مستلزم شیوة خاصی از انسان‌شناسی و نگاه به عالم است که جز در تمدن مدرن امکان ظهور نداشته است. رمان، به‌ویژه رمان رئالیستی، نوعی ادبی است که با انسان منفرد و امکانات فراروی او برای مواجهة با مسائل و معضلات دنیای مدرن سروکار دارد. در میان داستان‌های قرآنی، قصة یوسف پیامبر (ع) بسیاری از شاخصه‌های رمان را دارد و برخی پژوهش‌ها به تحلیل این شباهت و ح...

رمان تاریخی و کوتاه «آن مادیان سُرخ یال» اثر محمود دولت آبادی، بُرشی از زندگی امرؤالقیس، شاعر عاشقانه سرای دوران جاهلی و شرح ماجرای یک خونخواهی قبیله ای ـ عاطفی است. نویسنده در قالب این رمان، یک شبه افسانة تاریخی را با دنیای امروز پیوند داده است. از جنبة زبان روایت، این رمان با مایه داشتن از نثرهای کلاسیک، از دیگر رمان های دولت آبادی متمایز شده است. زبان انتخابی او در این رمان، کاملاً با فضا و عصر...