در ایران باستان زن مقام ارجمندی را دارا بوده و در تمام شئون زندگی با مرد برابری می کرده است. از نظر ریشه شناختی واژۀ زن از ریشه zan به معنی زایش و زائیدن که در زبان پهلوی به صورت zan و nārīg، در زبان سغدی wa/əδو در زبان فارسی باستان wadūیا wad و در زبان اوستایی Vantav و در زبان سنسکریت به شکل Vadhu به کار رفته است. منزلت و جایگاه والای زن در همه ادوار نمودی از اقتدار بانوان همراه با القاب و عنو...

توجه به پیشینه تصویری و عنایت به فرهنگ و سنت­های هنری گذشته همراه با نوآوری، مهم­ترین عامل در دستیابی به عظمت و هویت هنری کنونی هر سرزمین می­باشد. از این رو بررسی ریشه­های طراحی گرافیک در ایران و چگونگی کاربرد آنها با توجه به مفاهیم نمادین، هدف و مسئله بنیادین این پژوهش به ویژه در رابطه با نشانه دانشگاه تهران بوده است. در این نوشتار، پس از اشاره به کاربرد نقش­مایه­های کهن ایرانی در طراحی نشانه­...

چکیده املای وخدغجبه‌ عنوان نام یک دیو در بندی از کتاب هشتم دینکرد آمده است. این واژه در رسالۀ گزیده‌های زادسپرم نیز در هنگام بیان یک صحنۀ آخرالزّمانی ذکر شده است. در هر دو بار کاربرد آن، ایزد «اهلشونگ» هماورد این دیو ناشناخته است. در متون اوستایی و پهلوی دیوی به‌عنوان هماورد این ایزدبانو یافت نشد. از این رو، این احتمال به یقین نزدیک‌تر شد که نام این ایزدبانو به اشتباه در این دو بند ذکر شده است. ...

چکیده ندارد.

در پاره­ای از زند بند دوازدهم یسن سی و سه، نام ایزد «بهمن» با صفت griftār و گونة خطی دیگری همنشین شده است. griftār را در این بند «پذیرنده، گیرنده» معنی کرده­اند. در این مقاله با توجه به معانیِ griftan و griftār،  نشان داده شده است که griftār در این پاره صفت مفعولی به معنی «قابل درک، محسوس» است و از طریق عبارات و جملات سایر متون فارسی میانه، ارتباط این صفت با بهمن نشان داده شده است. در پایان برای...

در دین زرتشتی توجّه خاصی به امر ستایش و نیایش امشاسپندان و ایزدان شده است و ستایشگران در مراسم مختلف به مدد این نیایش ها و ادعیه از ایزدان خواسته های خویش را طلب می نمودند. ستایش سی روزه یک نمونه از این نیایش ها است. این متن به زبان پهلوی است و مشتمل بر سی بخش می باشد. موضوع آن ستایش امشاسپندان و ایزدانی است که نام هریک از آنان بر روی یکی از سی روز ماه زرتشتی نهاده شده است. این سی روز از اورمزد ...

ظروف زرین و سیمین ساسانی، در زمره نفیس‌ترین مصنوعات هنر فلزگری ایران باستان به شمار می‌آیند. این اشیاء از نظر شکل و نقوش بسیار متنوع هستند و انواع ظروف از قبیل بشقاب‌ها، کاسه‌ها، جام‌ها، انواع آبخوری و گلدان با مضامینی نظیر شکار شاهانه، صحنه‌های رسمی درباری، صحنه‌های ضیافت، تصاویر گیاهی و جانوری، نیم‌تنه‌های انسانی، موضوعات اساطیری و غیره را شامل می‌شوند. ظروف مدالیون دوره ساسانی با نیم‌تنه اشخ...

در متون مقدس آیین یاری با چند اصل اخلاقی مؤکد روبه‌رویم که به صورت مکرر در طول زمان از زبان پیران این آیین بیان شده‌اند. این اصول اخلاقی عبارت‌اند از راستی، پاکی، نیستی و رَدا. در این مقاله سعی شده است ریشة واژة رَدا در متون یارسان بررسی شود. این پژوهش مشخص می‌کند که واژة رَدا در متون یارسان که به معنای بخشش، دهش و سخاوت است با رَتا (راتا) در اوستا و دین زردشتی یکی است، زیرا رتا در دین زرتشتی، ایزد...

امنحوتپ چهارم (=آخناتون)، یکی از نامورترین فراعنه‌ی مصر، سراینده‌ی سرود بر‌جای مانده در کتیبه‌ها از سده‌ی چهاردهم پیش از میلاد در ستایش خورشید یا خدای خورشید بوده است. سنگ نبشته‌ی برجای مانده از او، کهن‌ترین سنگ نبشته‌ای است که برای نخستین بار ندای توحید سر داده است. مهر‌یشت اوستا دومین یشت بزرگ اوستاست که یادگار هزاره‌ی پیش از میلاد در ستایش خورشید، مهر و یا خدای خورشید است. این مقاله پس از مع...

چکیده: آیین ها و آداب و رسوم هر ملتی نشانه ای از سنت ها و برداشت های ذهنی آن ملت می باشند؛ که در هر زمان شکل و کاربرد ویژه می یابد. در تکاپوی این چنین زیستن سرانجام راهی به سوی حقیقت میابد و در آن حقیقت ره یافتنی را در قالب نماد، آیین و یا به شکل امروزیش آداب و رسوم مشاهده می کند. انسان برای جلب عوامل سازگار طبیعت و دفع عوامل ناسازگار آن به پرستش عناصر زیادی پرداخته و برای آن مظهری از آیین ...