با اکتشافات جغرافیایی اواخر قرن 15م/9ق ، شرایط حاکم بر خلیج­فارس دگرگون شد و ساختارهای پیشین که رونق تجارت و دریانوردی آزاد همراه با تسلط و حاکمیت سیاسی و اقتصادی ایران بر خلیج­فارس بود، از میان رفت. کمپانی هند ­شرقی ­انگلیس برای نظم­ دادن به مبادلات بازرگانی اتباع انگلیسی در شرق، با کسب مجوز تجاری از ملکه الیزابت در سال 1600م/1010ق ایجاد شد و پانزده سال پس از آن در بمبئی و کلکته نمایندگی تأسیس...

در این پژوهش به منظور شناسایی رژیم‌های بارشی ایران از داده‌های بارش ماهانۀ 155 ایستگاه همدیدی پراکنده در سطح کشور در دورۀ آماری 1990 تا 2014 استفاده شد. با تحلیل مؤلفه‌های اصلی بر روی ماتریس میانگین درصد بارش ماهانۀ ایستگاه‌ها در دورۀ آماری مورد نظر، 5 مؤلفۀ اول انتخاب و سپس با خوشه‌بندی وارد بر روی ماتریس نمره استاندارد مؤلفه‌های انتخابی ایستگاه‌های مورد مطالعه به 10 منطقۀ همگن بارشی گروه‌بندی...

در قانون اساسی جمهوری اسلا می ایران، اصول سیاست خارجی به صراحت مندرج گردیده است. از این اصول می توان به اصل نه شرقی نه غربی، دعوت جهانیان به حیات طیبه، حفظ تمامیت ارضی و دفاع از مردم مظلوم و ستمدیده جهان اشاره کرد که شکل خاصی به روابط ایران با کشورهای دیگر داده است. بر مبنای اصل نه شرقی نه غربی، ایران هرگونه وابستگی به دو ابرقدرت وقت یعنی آمریکا و شوروی را نفی می کرد و در موضع گیری ها و سیاست خ...

گستردگی قلمرو ساسانیان گذشته از ثروت و قدرتی که برای شاهنشاهان ساسانی به ارمغان می‌آورد، در زﻣﻴﻨﮥ حفظ یکپارچگی ایران مشکلاتی را باعث می‌شد. نواحی شرقی ایران که با پایتخت و مرکز حکومت فاصله داشت، بیشتر از نواحی دیگر در معرض ناآرامی بود. هجوم اقوام هپتالی و دست‌اندازی آنها به ایالات شرقی ایران بخش عمده‌ای از این ناآرامی‌ها را به وجود می‌آورد. هپتالیان علاوه‌برآنکه در مقاطعی از تاریخ بر خط‌مشی سیا...

زنبورهای خانواده mymaridae از بالاخانواده یchalcidoidea شامل 103 جنس و 1424 گونه ی معتبر در دنیا می باشد، که در ایران کمتر مورد مطالعه قرار گرفته اند. در این تحقیق هشت گونه از جنسgonatocerusnees از استان آذربایجان شرقی، در شمال غربی ایران جمع آوری و شناسایی گردید: g. (cosmocomoidea) ater förster، g. (lymaenon) aureus girault، g. (lymaenon) litoralis (haliday)، g. (gonatocerus) longicornis nees ...

فراوانی کانسارهای مس در حوزه فرهنگی جنوب شرق ایران به خصوص استان کرمان را می توان به عنوان یکی از دلایل شک لگیری و گسترش صنعت فلزکاری در این حوزه در نظر گرفت که باعث خلق آثار منحصر به فردی از آلیاژ مفرغ گردید. اشیای مفرغی، به ویژه نمونه های استان کرمان، غنای فرهنگی این مرحله زمانی را دقیق تر نشان می دهند. عصرمفرغ ایران حدود اواخر شش هزار سال تا اواسط چهار هزار سال قبل را در بر می گیرد. از میان ...

در این مقاله سعی بر این است که ارتفاع برف مرز ایران مرکزی با روش‌های رایت، ارتفاع کف سیرک، نسبت پنجه به دیواره و نسبت‌های ارتفاعی برآورد گردد و بهترین روش برای برآورد ارتفاع برف مرز دائمی معرفی شود. در بررسی اثرگذاری مقدار شیب دامنه‌های کوهستانی و حداکثر ارتفاع قلل بر ارتفاع برف مرز دائمی برآورد شده، روابط خطی این پارامترها در روش‌های مذکور در دامنه‌های نسار و نگار مرتفع‌ترین قلل این واحد کوهست...

شبه‌ قارة هند در قرن نوزدهم میلادی کانون تحولاتی بود که سرنوشت مناطق شرقی فلات ایران را دگرگون کرد. هدف این مقاله بازشناسی مناسبات انگلستان و روسیه با ایران در عصر فتحعلی‌شاه قاجار است و بر جنبه‌های مختلف این مناسبات با حکومت بریتانیا و فرمانداری کل هند تأکید گردیده است. پژوهشگران کوشیده‌اند با مراجعه به منابع اصلی دورة قاجار به روش مطالعة روندی، نقش استعمار را در فلات شرقی ایران توصیف تاریخی ن...

باور ما در این مقاله این است که جمهوری اسلامی ایران باید جغرافیای تمرکز سیاست خارجی خود را از کشورهای عربی خاورمیانه به عنوان منطقه نفوذ خود به کشورهای شرقی و شمال شرقی خود تغییر دهد. نویسنده با استفاده از نظریه‌های واقع‌گرایانه در حوزه عملکرد سیاست خارجی در جهت تأمین منافع ملی با استناد به تداوم تعارض میان حوزه‌های نفوذ ایران و کشورهای عربی در منطقه، استدلال می‌کند که تغییر در تمرکز منطقه‌ای ر...

بررسی ابعاد مختلف ملی‌گراییِ بلوچ پاکستان و تأثیر آنان بر قومِ بلوچِ ساکن در استان سیستان و بلوچستان موضوع این نوشتار است. اهمیت این مسئله در آن است که از یک‌سو مناطق مرزی ایران هماره آبستن تحولات ژرف فکری، دینی، قومیتی و بعضاً امنیتی بوده و از دیگرسو، در مرزهای شرقی و جنوبشرقی ایران، کشور پاکستان قرار گرفته که در آن، جریانات عمیق بنیادگرا و ملاحظات قومیتی و آموزه­های متعارض ایدئولوژیک مطرح هستند. ...