روان ناخودآگاه جمعی انسان‌ها متشکل از کهن‌الگوهایی است که از طریق انتخاب‌ها، آئین‌ها و رفتار آنها در قالبی نمادین بازتاب می‌شود. یکی از رسانه‌هایی که می‌تواند با بازتاب این نمادها عرصۀ تبلور کهن‌الگوهای روان ناخودآگاه باشد، معماری و از مهم‌ترین کهن‌الگوها، کهن‌الگوی مادر است. بیانمسئله: مادر برای جنس مذکر بار نمادین بیشتری دارد. براساس آرای یونگ، مادر برا...

تعویق صدور حکم یکی از نهادهای تعیین قضایی مجازات است که از جهتی همسان با تعلیق کامل کیفر و از سویی همچون معافیت قضایی است. تعویق صدور حکم، قراری است که بر پایۀ آن دادگاه، محکومیت متهم را اعلام ولی تعیین کیفر نمی­کند. از نظر عدم اجرای کیفر همانند تعلیق کامل کیفر است، ولی وارونۀ آن کیفری تعیین نمی­شود. همین چگونگی، سبب شده تا تعویق صدور حکم در سایۀ تعلیق کامل کیفر و نیز معافیت قضایی از کیفر جای ب...

تعامل میان نویسنده و خوانندۀ متن، نخستین بار در انگاره نظری فراگفتمان هایلند و ذیل دو مفهوم کلیدی «موضع گیری» و «مشارکت جویی» مطرح شد. در این انگاره، نویسندۀ هر متن به طور خودآگاه یا ناخودآگاه با عناصر زبانی مختلف شامل «تردیدنماها»، «یقین نماها»، «نگرش نماها»، و «ارجاع به خود»، موضع خود را نسبت به مفاهیم و پدیده ها اعلام می کند و همچنین با استفاده از عناصری نظیر «ضمیرخواننده»، «جملات امری»، «جم...

تعویق صدور حکم یکی از نهادهای تعیین قضایی مجازات است که از جهتی همسان با تعلیق کامل کیفر و از سویی همچون معافیت قضایی است. تعویق صدور حکم، قراری است که بر پایۀ آن دادگاه، محکومیت متهم را اعلام ولی تعیین کیفر نمی­کند. از نظر عدم اجرای کیفر همانند تعلیق کامل کیفر است، ولی وارونۀ آن کیفری تعیین نمی­شود. همین چگونگی، سبب شده تا تعویق صدور حکم در سایۀ تعلیق کامل کیفر و نیز معافیت قضایی از کیفر جای ب...

مناقشۀ منطقه‌ایِ ایران و ترکیه در عراق و سوریه، به واقعیت‌های تاریخی حاکم بر روابط دو کشور برمی‌گردد و قرائت‌های دوگانۀ ساده‌انگارانه در بیشتر موارد قادر به توضیح مسیر رقا...

یکی از مفاهیم عمده در نگاه مدرن و پست‌مدرن به پدیده‌ها، دوگانۀ «خود» و «دیگری» است. در علوم اجتماعی، هنگامی‌که صحبت از دیگری می‌شود، بحث این است که اقلیت و اکثریت جامعه چگونه شکل می‌گیرد؛ بنابراین در اندیشۀ جامعه‌شناختی، اقلیت‌ها معمولاً دیگری را تشکیل می‌دهند. چراکه «اکثریت» در چارچوب جامعه، واجد قدرت می‌شوند و همین قدرت، زمینه‌ساز معنای «دیگری» در چارچوب «بازنمایی» خواهد شد. در شهرهای ایران، ح...

در طول تاریخ روایات فراوانی به پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) منتسب گردیده که بررسی صحت انتساب آنها نیازمند کاوش و دقت نظر است. از جملۀ این روایات، گفتاری مشهور است که فیلسوفان و متکلمان، صوفیان، مفسران و فقیهان مسلمان بارها بدان استناد جسته‌اند: «اوَّلُ ما خَلَقَ اللهُ العقلُ...». در مطالعۀ پیش رو بنا داریم انتساب این روایت را به پیامبر اکرم (ص) بازکاویم؛ روایتی که در کمتر منبعی از منابع روایی متقدم شیعیا...

مطالعۀ مضامینِ داستان، شیوه‌های داستان‌گویی و اهداف و فوائد هر یک یا هر چه از این قبیل، از دیرباز در علوم ادبی مهم تلقی می‌شده است. خاصّه، عالمان نقد ادبی کوششهای فراوانی بدین منظور کرده‌اند. روایت‌شناسی همچون یکی از گرایشها در نقد ادبی، رویکردی نوین برای تحلیل فرم داستانها ست. از آنجا که یکی از شیوه‌های قرآن برای بیان معارف، داستان‌‌پردازی است، مطالعۀ حاضر با هدف کاربرد رویکرد روایت‌شناسی برای ن...

مقالۀ حاضر به بررسی جامعه‌شناختی اهتمام روشنفکران در ساخت نخستین دولت مدرن در ایران پرداخته است. به‌گونه‌ای‌که امکان تحلیل تاریخی مقولۀ روشنفکری را در دوران مشروطه از سال 1285 تا 1305 به دست می‌دهد. ارتباط گفتمان‌های سیاسی روشنفکران با مناسبات قدرت به شیوه‌ای فوکویی تحت تحلیل تبار تاریخی قرار گرفته است. نتیجۀ بررسی‌ها در این مقاله نشان می‌دهد که معرفت‌های متفاوت شکل‌گرفته در هر گفتمان و کردارها...

از جملۀ رایج‌ترین آداب دینی در میان مسلمانان، که در روایات بسیاری از آن سخن رفته، ذکر گفتن است. گذشته از آن که بر پایۀ قرآن کریم و روایات اسلامی، عباداتی مهم در فرهنگ اسلامی از قبیل نماز مصداق بارز ذکر خدا تلقی می‌شود، مسلمانان در زندگی روزانۀ خود نیز، به شیوه‌های مختلفی ذکر می‌گویند. آنها گاه مجالس وعظ و گردهم‌آییهای دینی خود را نیز «مجلس ذکر»، «مجلس ذکر اهل بیت (ع)»، یا «مجلس ذکر مصیبت» می‌شن...