دعای مکارم اخلاق، بیستمین دعای کتاب صحیفة سجّادیّه، یادگار امام سجّاد(ع)، کهن‌ترین و معتبرترین متن دعایی شیعیان است. کاستی‌هایی که در سلسلة اسناد این دعا وجود دارد، پرسش‌هایی را در صحّت انتساب دعای مکارم اخلاق به حضرت سیّدالسّاجدین(ع) پدید آورده است که در پاسخ به شبهات، راه‌های گوناگونی وجود دارد. در این جستار، با تکیه بر روش توصیفی‌ ـ تحلیلی سعی شده تا پس از عرضة دعای مکارم اخلاق به قرآن کریم، انواع...

چکیده محکم و متشابه از مهم‌ترین مباحث علوم قرآنی است. پژوهش‌های آیت الله معرفت در این مبحث دارای نوآوری‌هایی است؛ اما با این حال، ملاحظاتی بر دیدگاه‌های ایشان وجود دارد. در مقاله حاضر، این ملاحظات در پنج محور معنای اصطلاحی متشابه، انواع تشابه، معنای تأویل متشابه، علت وجود متشابه در قرآن و معانی تأویل قرآن مطرح شده است. مهم‌ترین ملاحظات مطرح شده این است که ظهور آیه هفتم آل عمران تشابه شأنی را بر...

قرائت قرآن که بر هر مسلمانی واجب است، از اصول و قواعد لازم الاجرایی برخوردار است تا حروف، کلمات و جملات قرآن، صحیح و درست خوانده شده و لفظ و معنای قرآن به‌خوبی ادا و منتقل گردد. به صحیح و درست خوانده نشدن این عناصر، «لحن» گفته می‌‌‌شود و دارای علل و اسبابی است که شناخت آنها، کمک بسزایی به آسیب‌شناسی خطاهای قرائت قرآن توسط قاریان می‌کند. در این مقاله ابتدا تلاش شده است که لحن از نظر لغت و اصطلاح...

 معرّفى یکى از زیرشاخه‌هاى جدید علوم قرآنى است که به بحث در تعریفات قرآن مى‌پردازد. قرآن در مواضعى در مقام تعریف و بیان یک موضوع برآمده که یا از جمله پدیده‌هاى طبیعى‌اند و یا از گروه نهاده‌هاى زبانى محسوب مى‌شوند. این شناخت دهى در قرآن، گاه با بیان هویت معرّف و برخى اوصاف و ویژگى‌هاى آن، گاه با ارائه برداشتى نو از مفهوم معهود آن، گاه با ذکر نشانه‌ها، آثار و نتایج آن، گاه با یادکردِ نمونه‌هاى بارزِ ...

   یکی از مهم‌ترین وجوه اعجاز قرآن کریم، فصاحت و بلاغت این کتاب آسمانی است که از زمان نزول آیات الهی تا کنون به شیوه‌های مختلف مورد بحث قرار گرفته است.    یکی از ابعاد بلاغت قرآنی، وسعت و تنوع کاربرد کلمات و اصطلاحات، متناسب با مقتضای حال است. حرف «لَو» یکی از حروف پر کاربرد قرآن کریم است که در ساختارها و قالب های گوناگون، معانی عمیق و متعددی را در بر دارد. حرف «لَو»در قرآن کریم در بیش از ده ساخ...

این نوشتار با هدف تبیین نگاه نویسنده «من وحی القرآن» به عصمت به سامان رسیده است. نویسنده در چهار قسمت این مقاله را به پایان برده است: قسمت اول در تعریف عصمت؛ فضل الله عصمت را مانند بسیاری از تفسیرگران قرآن، لطف الهی شناخته و مانع انجام گناه و اشتباه معرفی می کند. قسمت دوم در قلمرو عصمت؛ نویسنده «من وحی القرآن» پیامبران را پیش از نبوت و پس از آن معصوم می شناسد و این عصمت را نه تنها از گناه، بل...

درک درست از مفاهیم آیات قرآن، در گرو بهره‌گیری از ابزارهای کارآمد در عرصۀ قواعد تفسیر است. «سیاق» به‏عنوان یکی از مهم‏ترین قواعد تفسیری، کارکردهای متنوعی در معناشناسی مدالیل و مفاهیم قرآن کریم دارد. اهل‏بیت(ع) به‏مثابۀ مفسران راستین قرآن، در مقام بیان مفاد آیات از انواع کارکردهای سیاق و قابلیت‌های متنوع آن در تبیین ظواهر قرآن بهره برده‌اند. ایشان در عرصة معناشناسی، حوزۀ معنایی مفردات قرآنی را ک...

خداوند متعال در آیات متعددی از قرآن کریم به انواع مختلفی از پدیده های طبیعی اشاره کرده و به طور صریح یا غیرصریح برخی از ویژگی های آنها را توصیف می نماید. این امر لزوم اهتمام ویژه به روش تفسیر علمی و تبیین و تنقیح مبانی آن را نشان می دهد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که برای ارائه هرگونه استنباط علمی صحیح از آیات قرآن می بایست مبانی کلامی خاصی را مد نظر قرار داد. البته این مبانی کلامی تنها...

در این پایان نامه مجاز مفهومی زمان در زبان انگلیسی و قرآن کریم مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. ابتدا انواع مجاز های مربوط به زمان، بکار رفته در زبان انگلیسی، مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد سپس همان انواع مجاز در قرآن ، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. در اینکه آیا مجاز های مشابه زمان در قرآن کریم و زبان انگلیسی یکسان هستند یا نه و اگر آری باید در ترجمه های انگلیسی قرآن نمود داشته باشند. اگر مج...

سابقه و هدف: انگور میوه ای است که در سرتاسر جهان گسترش یافته و درصد بالایی از غذای مردم را به خود اختصاص می دهد. قرآن در بیش از هزار آیه به مطالب علمی اشاره دارد که برخی در حد اعجاز علمی قرآن به شمار می آیند. از این رو در قرآن مجید یازده مرتبه نام این میوه آورده شده است. اشارات قرآن نظر بر این دارند که انسان از غذاهای نباتی و حیوانی استفاده کند. این مطالعه با هدف مروری بر خواص طبی و تغذیه ای ان...