تساهل یکی از وجوه برجسته اندیشه ها و آموزه های جمعیت «اخوان الصفا و خلان الوفا» (دوستان صمیمی و باوفا) که حدود هزار سال پیش در دوران شکوفایی تمدن اسلامی ظاهر شدند محسوب می شود. تساهل و مدارای اخوان در پژوهش هایی که درباره آنان در داخل و خارج از کشور انجام شده و مورد توجه قرار گرفته اما ریشه های این رویکرد اخوان که قرن ها قبل از مطرح شدن این مباحث در غرب ظهور و بروز یافته، مغفول واقع شده است. در...

در این مقاله اندیشه های ایرانشهری نظیر شاهی آرمانی، فرّه ایزدی، توأمان بودن دین و مُلک، عدالت، راستی و مانند آن در کلیله و دمنه بررسی شده است. در کلیله و دمنه، پادشاهی عطیه الهی است که شاه در مرکز ثقل امور مملکتی قرار دارد، پس باید مُهر ن‍ژادگی بر جبین وی نقش بندد، چه اگر جز این باشد، موجودی اهریمنی است که سبب دگرگونی نظم حاکم بر کائنات می گردد. وی باید در جولانگاه حکومت از پشتیبانی فرازمینی بهره ...

دیوان اشعار محمدتقی بهار شاعر و اندیشمند سیاسی دوره معاصر مملو از اندیشه­ها و دغدغه­های سیاسی او همچون عدالت­خواهی، استبداد ستیزی، آزادی، رعیّت­پروری، احترام به دانشمندان و به طورکلی آئین و روش­های ملکرانی است. با توجه به وجـود قراینی، همچـون آشنـایی شـاعر با انـدیشـه­های اسلامی به ­خصوص معارف نهج­البلاغه، به نظر می­رسـد آبشخور اصلـی انـدیشه­های سیاسی او، منابع اسلامی، همچون نهج البلاغه است به گ...

در دهه­ های اخیر بهبود در توزیع درآمد، مبارزه با فقر و کاهش نابرابری یکی از اهداف مهم توسعه اقتصادی و اجتماعی و حتی از وظایف مهم دولت­ ها محسوب می ­شود. ازاین­ رو، توجه به توزیع نامتعادل درآمد و ریشه­ های پدید آمدن آن در جهت دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی مستمر و باثبات از اهمیت ویژه­ای برخوردار شده است. لذا مطالعه حاضر در راستای تحقق هدف عدالت اجتماعی، افزایش رفاه عمومی و حرکت به­ سوی توسعه اق...

در این مقاله به بررسی عرفان و تصوف نظامی خواهیم پرداخت. بحث آغازین این خواهد بود که آیا نظامی را می توان همچون سنایی، عطار، مولوی و دیگران، شاعری عارف نامید. سپس به این نکته می پردازیم که آیا او صوفی رسمی بوده یا تحت تأثیر گسترش این اندیشه ها در این دوره نمودی از آن در آثارش دیده می شود. سپس نظرات وی را دربارة مطرح شدن این اندیشه ها در شعر خواهیم آورد و بازتاب اعتقادات عرفانی اش را در زندگی عمل...

مقاله حاضر در صدد تبیین نظریه «اِشراف دین بر سیاست» از دیدگاه مهندس مهدی بازرگان است. وی دین را حاکم بر سیاست می داند و بر این باور است که هدف اصلی دین، «خدا و آخرت» می باشد و مسائل سیاسی جنبه دنیایی و فرعی دارند؛ از این رو بر اساس حکم عقل لازم است دنیا را بر طبق اصول توحیدی و بر پایه هدف غایی دین، سامان داد. بنابر نظریه بازرگان، دین بر سیاست اشراف کلی داشته، آن را جهت می دهد ولی وارد جزئیات آن ...

در این پژوهش ضمن بررسی واکنش فرد نسبت به خیانت همسر، بخشش به عنوان آخرین مرحله در فرایند سازگاری با خیانت مطرح شده و پاره ای از اندیشه های اسلامی پیرامون بخشش مرور می شود. این تحقیق کیفی است و داده های آن از طریق مصاحبه عمیق جمع آوری شده است. نمونه مورد مطالعه 30 نفر است که از بین 60 نفری که با مشکل خیانت همسر به مراکز مشاوره مراجعه نموده بودند انتخاب شده اند. نتایج نشان داد فرایندی که آزمودنیه...

این تحقیق به مقایسۀ جنبه های شخصیت پردازی و شباهت های محتوایی لیلی و مجنون نظامی، رومئو و ژولیت و آنتونی و کلئوپاترا شکسپیر می پردازد که البته در اثنای این تطبیق، به دیگر جنبه های ادبی آن ها توجه شده است. حاصل پژوهش این که نظامی شاعر قرن ششم هجری و شکسپیر شاعر و نمایشنامه نویس انگلیس در قرن پانزدهم میلادی، نقاط مشترک حسی و حکمی زیادی در آثارشان مشاهده می شود، نظیر قائل بودن به نیکی ها و جریان د...

یکی از دغدغه های فکری هر مورخ اندیشه، فهم و درک و انتقال درست اندیشه به دیگران است. در هرمنوتیک روشی معمولاً از دو شیوه سنتی استفاده می شود: 1- هرمنوتیک متن گرا، که خوانش اندیشه را بر متن مستقل از زمان و مکان ابتناء می نماید، 2- هرمنوتیک زمینه گرا، که متن را امری وابسته به شرایط و قرائت آن را با لحاظ زمان و مکان ممکن می داند. در سال های اخیر پروفسور کوئنتین اسکینر برای فهم اندیشه سیاسی ر...

نوگرایی در شیوه های تغییر اسلامی از مسائل بسیار مهم در اندیشه اسلامی است. مهم ترین اولویت های نوگرایی در شیوه های تغییر عبارتند از: ارائه جای گزین های اسلامی، نوسازی شیوه های تغییر اسلامی، آزادی ها و حقوق، اختلاف، روابط و گفت وگو، دموکراسی، تکثر و ارتباط با دیگران، ارتباط با غرب و اسلامی کردن شناخت. در دهه هشتاد، اندیشه اسلامی به بالندگی شگرفی دست یافت و به توازن دوباره رسید. زمینه های بروز اند...