راحة الصّدور یکی از آثار برجستة تاریخی - ادبی زبان فارسی است که از شاهنامه بسیار اقتباس کرده است. نقل پانصد و نود و چهار بیت از شاهنامه در موضوعات حکمی و اخلاقی در این کتاب، از یک طرف نشان دهندة عظمت شاهکار فردوسی و از طرف دیگر نشان دهندة علاقه و دلبستگی راوندی به شاهنامه است. راوندی در سراسر کتاب خود از اندرزهای حکیمانة فردوسی سود برده و با این کار، به اثر خود ارزش و اعتبار بخشیده و به دلیل عل...

ادبیّات و نقاشی ایرانی از دیرباز درکنارهم و مکمل یکدیگر بوده اند. ادبیّات ایران غنی ترین و پربارترین هنر تأثیرگذار بر نقاشی ایران است زیرا از آغاز روند نگارش کتابهای ادبی،¬¬ هنرمصوّرسازی و کتاب آرایی همگام با آن شروع به رشد و نمو نمود. ازمیان کتابهای ادبی، شاهنامه فردوسی برای هنرمندان نقاش ایران، گنجینه غنی و الهام بخش بوده است. پیوند نقاشی با شعر و بالندگی آن در عرصه هنر کتاب آرایی در یکی از بی ب...

موضوع این رساله «صور خیال در شاهنامه ی فردوسی» است. منظور از صور خیال در این تحقیق، مجاز، تشبیه، استعاره، کنایه، نماد، اغراق، ایهام، حسن تعلیل، تجاهل العارف، حس آمیزی و براعت استهلال است. در این رساله کوشش پژوهنده بر این بوده است تا نشان دهد این اثر به سبب وجوه ادبی و بلاغی فراتر از یک متن منظوم است. هدف از تدوین این اثر شناخت قلمرو صورخیال، استخراج عناصر خیال در شاهنامه و شناخت تصاویر، ترکیب ه...

یکی از قدیمی ترین رسم ها و آیین های دلپذیر شادی بخش بر پایه جشن عروسی و پیوندهای اجتماعی است . از آن میان شاهنامه فردوسی، که همه ی روایت ها و حکایت های آن مکتوب و غیر مکتوب است، شرح و تفصیل ازدواج های گوناگونی را از دوره های اسطوره ای و تاریخی ایران پیش از اسلام یعنی از پیشدادیان تا ساسانیان به دست می دهد. سیستان به عنوان یکی از کهن ترین مناطق ایران، جایگاه ویژه ای در شاهنامه فردوسی دارد و اکثر...

شاهنامه در جهان بینی فکری ایرانی، جایگاهی رفیع و انکارناشدنی دارد؛اثریکه تاثیر آن نه تنها در آثار حماسی کاملاً مشهود و آشکار است، بلکه تاثیری شگرف و انکارناپذیر در متون غیرحماسی، بالاخص آثار عرفانی، دارد و از این روست که عدّه ای، شاهنامه را آبشخور عرفان نیز دانسته اند. لذا الهام بخشی شاهنامه در تداعی معانی عرفانی و رمزی، غالب عرفای ایرانی را بر آن داشتهتا در موقعیت های خاص از اشعار فردوسی و اندیش...

چکیده : واژه «نام» در شاهنامه در معانی مختلفی چون سر بلندی، نامداری، غروروچیرگی، دلیری، ناموری، قدرت و توانایی، حفظ حریم، حفظ کیان، حفظ آبرو، پهلوانی، درخشیدن در نبرد، حفظ ناموس ونام ونسب، دادگری، دانایی و...بکار رفته است و از برجسته ترین جان مایه های شاهنامه است. از همین رهگذر نامجویی خصلت پایدار اغلب شاهان و پهلوانان شاهنامه است که برای به دست آوردن آن به پیکار بر می خیزند و برای حفظ آن جان...

شاهنامه فردوسی، یکی از آثار مهم ادبیات ایران است. پهلوانان از مهم‌ترین شخصیت‌های شاهنامه محسوب می‌شوند. در شاهنامه شخصیت‌های مثبت و منفی بسیاری آمده است. سیاوش از پهلوانان مثبت شاهنامه است که فرجام زندگیش زمینه‌ساز نبردها و قهرمانی‌های پهلوانان دیگر است. در این نوشتار می‌کوشیم ظرفیت‌های تصویری به کار رفته در شخصیت سیاوش به عنوان ایزد گیاهی در ایران براساس روایت فردوسی در شاهنامه را بررسی کرده، ...

بخش مهمی از ادب کلاسیک فارسی را داستان­هایی تشکیل می­دهند که به سبب موضوع عاشقانه آن‌ها داستان­های غنایی خوانده می­شوند. اگرچه این نوع ادبی با نوع ادبی حماسه کاملاً متفاوت است اما در مهم‌ترین متن حماسی فارسی یعنی شاهنامه فردوسی نیز می­توان داستان­هایی یافت که موضوع آن‌ها عاشقانه است و در حیطه داستان­های غنایی طرح می‌شود. در این مقاله به بررسی ساختارها و به عبارتی، ریخت­شناسی داستان­های غنایی شاه...

گومیزشن و وزارشن به دو دوره از مهم ترین ادوار آفرینش در اساطیر ایرانی اطلاق می شود که طی آن، نبرد میان دو بن متخاصم خیر و شر، به شدیدترین مرحله خود می رسد و در نهایت به پیروزی نهایی خیر بر شر می انجامد. اعتقاد به نبرد و درگیری میان دو اصل نیک و بد که اساس تفکّر اسطوره ای ایرانی را تشکیل می دهد، در شاهنامه فردوسی در قالب جنگ ها و کشمکش های درازآهنگ ایران و نیران (غیر ایرانی) نمود یافته است. در شا...