یکی از مشهورترین و تأثیر گذارترین گروه های اسلام گرا که در دهه هشتاد میلادی در جهان عرب ظهور و رشد پیدا کرد، جنبش انقلابی «حزب الله لبنان» می باشد. اگر چه این حزب به عنوان یک جنبش و در قالب مقاومت، ویژگی های یک دولت را ندارد، ولی نفوذ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی این جریان شیعی در کل جامعه لبنان و همچنین تأثیر تصمیمات این حزب بر روی تصمیمات سیاسی و حتی راهبردی دولت ملی لبنان، حزب الله را در معادلات ...

مقاله حاضر بر آن است تا با بیان رویکردها، اندیشه­ها و کنش­های ژئوپلیتیکی ایران قبل و پس از انقلاب، ژئوپلیتیک جدید ایران پس از انقلاب را تبیین نماید. نگارندگان در این مقاله به دنبال این پرسش هستند که وقوع انقلاب اســـلامی چه تحولی در ساختــار ژئوپلیتیک ایران پدید آورد؟ در پاسخ  با بررسی و واکاوای بنیان­های اندیشه­ای و عملی ساختار سیاسی جمهوری اسلامی و اصول اساسی حاکم بر سیاست خارجی کشور این فرضی...

در منطقه ژئوپلیتیک خلیج­فارس عوامل بسیاری توان برهم­زدن ثبات سیاسی و امنیتی منطقه را دارد. هر یک از عوامل دارای ابعاد متفاوتی­اند و در سطوح متفاوتی قرار دارند. با این­حال در منطقه خلیج­فارس، مهمترین عاملی که ساخت ذهنی منطقه را تشکیل داده ”رقابت“ است و به عنوان عامل فرادست؛ دیگر عوامل بی­ثبات را تحت‌الشعاع خود قرار می­دهد. سئوال اصلی پژوهش این است که ناپایداری و بی­ثباتی در منطقه خلیج­فارس ریشه ...

از پایان جنگ جهانی دوم بدین سو، منطقه خاورمیانه به عنوان کانون تأمین انرژی و پل ارتباطی بین المللی همواره مورد توجه بازیگران جهانی بوده است و یکی از بحرانی ترین مناطق در جهان به شمار می آید که حاصل آن تجربه های امنیتی و سیاسی و مداخلات خارجی بوده است.در این بین یکی از مناطقی که از نظر ژئوپلیتیک دارای اهمیت و مورد توجه قدرت های بزرگ جهانی و به ویژه ایالات متحده آمریکا بوده است کشور عراق می باشد....

فدراسیون روسیه به‌عنوان قدرتی برآمده از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی همواره تلاش داشته تا جایگاه خود به‌عنوان یک قدرت بزرگ در معادلات سیاست جهانی را احیا نموده و این گزاره را با تمام توان پیگیری نماید. این موضوع سبب شده تا رویکرد ژئوپلیتیک روسیه در بحران‌های مختلفی نظیر بحران سوریه قابل توجه و دقت نظر باشد. در واقع، روسیه با عنایت به فرهنگ استراتژیک خاص خود پای در آوردگاه سوریه نهاده و تلاش د...

ژئوپلیتیک ایران پیوند ناگسستنی­ای با همسایگان دارد و می­توان گفت که بسیاری از مسائل و چالش­های ژئوپلیتیکی ایران ریشه در کشورهای پیرامونی دارند. هدف این مقاله بررسی مسائل ژئوپلیتیکی تأثیرگذار افغانستان به ویژه ترانزیت مواد مخدر و ناامنی مرزی بر امنیت ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که ژئوپلیتیک افغانستان در حوزه مواد مخدر و ناامنی مرزی چگونه امنیت ایران را متأثر ساخته است؟ نتایج این مقاله نشا...

عراق به صورت سنتی یکی از کشورهای تأثیرگذار در زمینه ایجاد امنیت یا بی ثباتی در منطقه خلیج فارس بوده است . عراق جدید با نظام سیاسی دموکراتیک و سیاست خارجی متفاوت نسبت به گذشته خود ، واقعیت نوینی در سطح خلیج فارس ایجاد کرده است . عراق جدید واجد تحولاتی است که تغییر در ساختار قدرت و هویت آن باعث دگرگونی هایی در ژئوپلیتیک و رویکردهای بازیگران خاورمیانه ای شده است . حضور شیعیان و اکراد در ساخت قدرت...

سیاست گذاری اجتماعی از راه تأمین نیازهای مردم و تمهید زندگی برخوردار و معطوف به عدالت، پیدایش نظام سیاسی اجتماعی متعادل و متوازن را باعث می شود که امنیت نتیجه قهری آن است. این نوشته با الهام از رویکرد امنیت ملی گسترده مکتب کپنهاگ از یک سو و آرای بلند و لیکورس در خصوص ابعاد جامعه ای سیاست گذاری اجتماعی، نسبت امنیت ملی و سیاست اجتماعی را مطالعه می کند. فرضیه این نوشتار براین گزاره استوار است که س...

امروزه با پیشرفت علوم و فنون، سوخت های فسیلینفت و گاز نه تنها به عنوان محرک صنایع و اقتصاد اهمیت خود را از دست نداده اند، بلکه با گذشت زمان نقش آنها در سیاست و امنیت جهانی برجسته تر هم شده است . در این راستا کنترل بر منابع انرژی برای دولت های قدرتمند به عنوان عامل نفوذ و حافظ اقتدار جهانی آنها عمل می کند و آینده سیاست بین الملل به شدت تحت تأثیر فرآیند تولید و توزیع حامل های انرژی قرار گرفته است...

منطقه خزر در وضعیت ژئوپلیتیک قدیم خود در دوره اتحاد شوروی در موقعیت حایل بین حوزه نفوذ دو ابرقدرت قرار داشت. ولی پس از فروپاشی شوروی به دنبال بروز ساختارهای جدید و ظهور سه کشور نوظهور در منطقه، مناسبات جدیدی بین حوزه های جغرافیا، قدرت و سیاست بر این منطقه حکمفرما شد. این مناسبات جدید منافع ایران در خزر را دچار تغییرات جدی کرد و تعریف های جدیدی از منافع ژئوپلیتیکی ایران در خزر را پدید آورد. دولت...