انسان موجودی است که از دیرباز توجه اندیشمندان را به خویش معطوف ساخته و از جهات گوناگون مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته است. عرفا و فلاسفه نیز، هر کدام به این موضوع پرداخته‌اند، لیکن دست‌یابی به تعریفی که تفاوت‌های لفظی و ظاهری آنان را در این حوزه خاتمه بخشد بس دشوار است. باوجود این، پرداختن به این مسأله برای تقریب دیدگاه اندیشمندانی که دراین‌باره اندیشیده‌اند، لازم و ضروری به نظر می‌آید....

در فلسفه غرب با تفکر هگل تاریخ و فلسفه با هم نسبت می یابند و بل فلسفه ‘ تاریخی و تاریخ ‘ فلسفی دیده می شود و این پیوند مبارک بدون تفسیر تاریخ فلسفه برای هگل امکان پذیر نبوده است . لذا تفسیر هگل از تاریخ فلسفه جدید (مدرن ) امکان جمع تقابلهای تفکر جدید غربی را که از زمانه دکارت تا خود هگل حیات فرهنگی غرب را دچار شقاق و گسیختگی کرده بود ‘ میسور ساخت . در مقاله حاضر‘ یکی از مهمترین فلاسفه دوره جدی...

نزد اسپینوزا خدا همان جوهر است که یگانه حقیقت مطلق هستی می‌شود. اسپینوزا برای اثبات وجود خدا به برهان وجودی متوسل شد و ادعا کرد که برای اثبات وجود عینی خدا، تصور ذاتش کافی است. وی در قضیۀ یازده از کتاب اخلاق به چهار تقریر از براهین وجودی می‌پردازد و در آن خدا را اثبات می‌کند. چهار تقریر او بیانگر استلزام وجود خدا از تصور ذات، ضروری بودن وجود، توانایی و قدرت خدا برای هستی و هستی‌بخشی به دیگر موج...

     تصور، اصطلاح اصلی شناخت‌شناسی اسپینوزا، حالتی غیرمستقیم برای صفت فکر است. تصور جزء مقوم نفس، فعال و مستلزم حکم است. انواع آن عبارت‌اند از: تخیل، تعقل و شهود. درستی و تمامیت، که عملاً معنای واحدی دارند، ملاک‌های اعتبار آن هستند. مطابقت، علامت بیرونی برای درستی تصور است و تبیین، بداهت، وضوح و تمایز، علایم درونی برای تمامیت تصور. شناخت از منظر اسپینوزا را ‌می‌توان به شناخت کامل و شناخت ناقص ت...

موضوع نوشتار حاضر بررسی استدلال‌های اسپینوزا و لاک در دفاع از آزادی است. برای این هدف، ابتدا مدارا و آزادی را تعریف کرده و نسبتشان با یکدیگر را سنجیده‌ام، سپس بستر پیدایش نظریه‌های دفاع از مدارا و آزادی را شرح داده و تئوری‌های حامی خشونت دینی را به اختصار بررسیده‌ام. بعد از آن، استدلال‌های اسپینوزا در دفاع از آزادی را به تفصیل آورده‌ام، سپس استدلال‌های جان لاک در دفاع از آزادی و مدارا را تقریر ...

مسأله جبر و اختیار از مسائلی است که ذهن اندیشمندان را از دیرباز تاکنون به خود مشغول داشته است. گروهی از متفکرین اراده و اختیار در افعال ارادی انسان را پذیرفته و براین باور هستند که انسان فاعل ارادی کردارهای خود می باشد. اما گروهی دیگر از اندیشمندان معتقد هستند که شرایط و عوامل بیرونی و درونی وجود دارد که بر افعال انسانی تأثیر می گذارد. از این رو انسان فاعل تام افعال اختیاری خود نیست. فخر رازی ...

باروخ اسپینوزا (1677-1632)، فیلسوف هلندی و پرآوازه قرن هفدهم اروپا، از زمره متفکران بزرگی است که هم به سبب نحله و نظام فلسفی خاص و هم به علت سلوک اخلاقی و عملیش مورد توجه فراوان قرار داشته ودارد. پدر و مارد او از مهاجرین یهودی پرتغال بوده اند و او نیز قاعدتاً پیروان این مذهب به شمار می آمده و لکن به سبب انتقاداتی که به کنسیۀ یهودیان و برخی از اعتقادات آنان داشته، از مجمع یهودیان آن کشور طرد و از...

این پژوهش توصیفی-تحلیلی به کاربست تئوری «یین و یانگ» به عنوان یکی از نافذترین اصول چهارچوب فلسفی خاور دور، در تحلیل و توصیف رویکردهای هنری شاخص غرب، و گرایش تناوبی آنها در غالب «یین» و «یانگ» می پردازد. به طوری که مکاتب و سبکهای هنری بین قرن پانزدهم تا پایان قرن نوزدهم، به صورت دوتایی تحت عناوین یین و یانگ با هم مقایسه شده و از زاویه تازه ای به روند ادوار تاریخی هنر غرب نگریسته شده است. از آنج...

برهانی که آنسلم در قرن یازدهم اقامه کرد، در فلسفهٴ جدید غرب، یعنی از قرن هفدهم به بعد مورد توجه و بازخوانی دکارت، اسپینوزا، لایپ نیتس، هیوم و کانت قرار گرفت و هر یک از ایشان در مقام دفاع یا انتقاد نسبت به آن برآمدند. این مقاله مباحثی را که از قرن هفدهم تا کنون در فلسفهٴ غرب، درباره برهان آنسلم شکل گرفته است، از منظر حکمت اسلامی بر می رسد.