تأثیر ادبیاتی بر ادبیات دیگر از پیامدهای تعامل فرهنگی ملل مختلف است. هیچ ادبیات پویایی نمی تواند خود را از تأثیر ادبیات ملل دیگر دور نگاه دارد و وقتی در دو سوی این معادلة تعامل فرهنگی و ادبی، دو ملت همزبان قرار گرفته باشند، مسئله ضرورتی دیگرگونه می یابد. در این میان ادبیات ایران و تاجیکستان که از یک آبشخور زبانی سیراب می شوند، می تواند محلی برای یک مطالعة تطبیقی باشد. در این مقاله، به بررسی وج...

چکیده:اسطورۀ اژی دهاک یکی از قدیمی ترین و شناخته شده ترین اسطوره ها در ادب فارسی از دوران کهنسال تا به دوران اسلامی است. اسطورۀ اژی دهاک از راه متون اوستایی شناخته شده است؛ در ادبیات زرتشتی به زبان پهلوی نیز، اسطوره ای شناخته شده بشمار می آید. بس پیداست که این اسطوره، یادگار نوشته های پسا-ساسانی را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده است. مطالعۀ تطبیقی این اسطوره در منابع اسلامی از بن مایۀ همانند و ...

در این پایان نامه تکنیک های مختلف کاربرد انواع مصادر تراثی و شخصیت های اسطوره ای در اشعار دو شاعر معاصر منوچهر آتشی (1384) و عبدالوهاب البیاتی (1999) بصورت تطبیقی بررسی شده است.

آیین زار از قرن­ها پیش در مناطق جنوب، به ویژه در میان ساحل نشینان خلیج فارس از خوزستان تا بلوچستان و جزیره ­ها و شهرهای عربی حوزه­ ی خلیج فارس رایج بوده و همواره اجرا می­شده است. در ایران تاکنون تنها از دیدگاه توصیفی، مردم شناسی و موسیقی درمانی به این مراسم نگریسته شده است. ازاین رو پرسش­ های زیادی درباره ­ی این پدیده­ ی پُر رمز و راز بی پاسخ مانده، پدیده ­ای که پهنه ­ی گسترده ­ای از جغرافیا...

اسطوره و تاریخ را افسانه ها به هم پیوند می دهند، بخش عمده ای از مطالب مربوط به تاریخ ساسانیان در کتابهای تاریخ و کتابهای ادب ایرانیان، جنبه ی اسطوره ای دارد. منابع قبل از اسلام در زمینه تاریخ ساسانی بسیار اندک اند و شاید علت آن، از میان رفتن برخی منابع و نیز وجود سنت حفظ سینه به سینه مطالب در آن اعصار است. در منابع قبل از اسلام، مطالب واقعی و تاریخی، اندک است و مطالب عمدتاً صورت اسطوره ای دارد. ...

در روزگار سکوت تاریخ و عصر ناتوانی باستان شناسی این دین و اسطوره است که بشر را یاریگر شده است و او را از دریای تاریک و پرتلاطم رمز و رازهای ذهنی خویش به دنیای زیبای آرام و قرار توانایی رهنمون شده . آنچه بشر رابه ساختن و چگونه زیستن راهنمایی کرده ‘ دین بوده است . سخن از ماورا‘ عالم بالا و قدرتی مافوق ما ‘ سخنی است که از طریق دین به بشر الهام گردیده است . سخن از دین و تعریف دقیق آن کار بسیار دشوا...

قرآن، این نور پرفروغ هدایت بشری که در قالب کلام بر حضرت محمد(ص) نازل شده است از اسلوب‌های مختلف محاوره رایج در بین عقلا، من‌جمله از زبان تمثیل و نماد برای تفهیم حقایق برتر به انسان‌ها استفاده کرده است. در قرآن و از نگاه مفسران فریقین، تقابل دیرینه جبهه‌ی حق و باطل در اسلوب‌های گوناگون برای بشر بیان شده است. در این میان شاه‌بیت جبهه باطل مشرکان مکه، از واژه « اساطیر » حمل بر وقایع « مهمل » می‌کر...

در خوانِش­های دوباره و نوین از روایت­های تاریخی و اساطیری،  گاه با شباهت­های بنیادین و انکارناپذیری روبرو می­شویم که می­تواند همسانی برخی از کهن الگوها را در شکل­دهی به ساختارِ اندیشه­های انسانی، گوشزد کند؛ از جمله این داستان­ها، روایتِ ایرانی زندگی ایرج و روایت عبری یوسف (ع) است؛ اگرچه در روایات کهن، داستان ایرج نیز به عنوان متنی مذهبی و مقدّس قابل اعتنا بوده است؛ امروزه، از آن بیشتر به عنوان متنی...

بر اساس دیدگاه اسطوره شناسی ساختاری، اسطوره ها از طریق عناصر میانجیی که ارائه می کند، می کوشد تضادّی را از میان بردارد که میان جفت های متقابل برقرار است. عناصر میانجی مزبور در مسیر این تقابل، پیوسته در رفت و آمد است و می کوشد از طریق مبارزه و یا آمیختگی با یک سو یا هر دو سوی تقابل، راه وحدتی بیابد تا تضادّ موجود را خنثی یا دست کم کم رنگ تر کند. در این نوشته به معرّفی نظریۀ ساختاری لوی استروس در تح...