شخصیت‌بخشی یکی از مهم‌ترین صورت‌های خیال است که به شکل‌های مختلف در شعر می‌آید و معمولاً با صنایعی همچون ایهام یا استخدام و حسن تعلیل همراه است. شخصیت‌بخشی به مثابه نوعی تشبیه یا استعاره دارای دو رکن است؛ یکی شخص و دیگری شیء. هرگاه ویژگی یا فعلی انسانی را به شیء نسبت دهیم یا به بیان دیگر در شیء فرافکنیم، حاصل کار شخصیت‌بخشی خواهد بود. این نوع تصویرپردازی یکی از مهم‌ترین وجوه زیبایی در شعر حافظ ا...

استعاره به عنوان یکی از وجوه زیباشناختی کلام، به‌ویژه در اثر ادبی مانند قرآن‌کریم، همواره مورد توجه اهل فن و ادب واقع شده‌است و یکی از پرکاربردترین وجوه بلاغی به حساب می‌آید. برگردان استعاره، در نگاه برخی افراد چنان ناممکن می‌نماید که گویی امری ناشدنی است. البته نظریه‌پردازان بزرگی چون نیومارک، تعریف دقیقی برای ترجمة استعاره پیشنهاد کرده‌اند که امروزه کاربست آن را از سوی مترجمان مختلف،...

چکیده الف) موضوع، طرح مسئله و اهداف: رساله حاضر تحقیقی پیرامون صفات استعاری در زبان فارسی است. استعاره می تواند در مقوله های گوناگون واژگانی جای گیرد، که از آن میان می توان به اسم، فعل، صفت و قید اشاره کرد. مقوله واژگانی مورد بحث در این رساله، صفات استعاری است. این تحقیق بر آن است تا با بررسی صفات استعاری در فارسی، انواع آن و بسامد و رفتار معنایی این صفات را مشخص سازد. ب) مبانی نظری و پرسش ها...

استعاره به خاطر انتزاعی بودن حوزة مذهب، از فراوانی بالایی در قرآن کریم برخوردار است. تا چندی پیش و قبل از پیدایش زبان­شناسی شناختی، استعاره بیشتر به عنوان رویکردی برای زیبایی­آفرینی و روشی برای ابداعات هنری قلمداد می­شد، امّا با طرح نظریة استعاره مفهومی، استعاره، ابزاری برای تفکّر و اندیشه به شمار رفت که در سراسر زندگی بشر جریان دارد و به کمک آن بسیاری از مفاهیم انتزاعی مفهوم­سازی می­شوند. این پ...

استعاره در غرب، ازجمله موضوعاتی است که از چشم‌اندازهای متعددی بررسی و نظریه‌های مختلفی دربارة آن ارائه شده است. استعاره در سنّت بلاغی اسلامی از نظر تعریف و کاربرد، قلمرو محدودتری دارد. همة نظریه‌پردازان استعاره، هم در غرب و هم در بلاغت اسلامی، بر این باورند که استعاره علاوه بر معنای حقیقی و تحت‌اللفظی، دارای معنایی ثانویه و مجازی است؛ اما در این میان، دو دیدگاه خلاف‌آمد عادت وجود دارد. دونال...

پژوهش پیش رو به بررسی استعاره های زمان و استعاره های جهتی از دیدگاه زبان شناسی شناختی و نظریه معاصرِ استعاره در کتاب آسمانی قرآن کریم می پردازد. زمان را به وسیله مکان، شی، دوری و نزدیکی و جان بخشی می توان مفهوم سازی کرد و در قالب های متفاوت شیئی مورد بررسی قرار داد. زمان دارای قابلیت های متفاوتی از جمله حرکت کردن رفتن و آمدن است و این امر در آیاتی که سخن از آمدن روز قیامت دارد نمود یافته است. ...

متون عرفانی از مهم‌ترین متونی هستند که به منظور انتقال آموزه‌های معرفتی و اثرگذاری بر مخاطبانی که دغدغۀ آگاهی و تربیت باطنی دارند، تنظیم شده‌اند. از این رو به نظر می‌رسد در راستای تحقق این هدف، از شگردهای خاصی در بیان بهره گرفته شده‌است. با توجه به شیوۀ سخن در این دست آثار، می‌توان متون عرفانی را در شمار متون خطابی دانست. در این پژوهش، ضمن نگاه به مفهوم خطابه و سیر تاریخی آن، ابزارهایی چون تمثی...

در نگاه زبانشناسی شناختی، استعاره صرفا یک مقوله زبانی نیست، بلکه مرتبط با تفکر و اندیشه انسان است و از گذر آن می‌توان به نوع و چگونه اندیشیدن صاحب سخن پی‌برد؛ بر همین اساس در این جستار سعی شده است تا چگونه اندیشدن امام علی (ع)در خصوص مفهوم گناه که یکی از انتزاعی‌ترین مفاهیم پرکاربرد متون دینی است، مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. قطعا این چگونه اندیشیدن به شناخت و درک عمیقی از مفهوم گناه منجر می‌ش...

بررسی استعارۀ خشم در زبان نابینایان مطلق مادرزاد در مقایسه با همتاهای بینایشان مهناز طالبی دستنایی[1]فریده حق بین[2]آزیتا افراشی[3]تاریخ دریافت:20/12/91تاریخ تصویب:10/2/92چکیده مقالۀ حاضر به بررسی استعاره­های مفهومی خشم در آزمون ور ان نابینای مطلق مادرزاد می­پردازد. بر اساس آموزه های زبان شناسی شناختی، استعاره­های مفهومی نقش مهمی در نظام شناختی بشر دارند و استعارۀ شناختی، چارچوبی برای اندیشه اس...

داستان‌انگاری مدل‌های علمی رویکردی فلسفی است که طبق آن دستۀ مهمی از پرسش‌های فلسفی ناظر به مدل‌ها (مانند چیستی ماهیت مدل، چرایی وجود احکام صادق و کاذب در مدل‌های علمی و چگونگی دسترسی معرفتی به حقایقی تازه در بارۀ جهان از راه به‌کارگیری مدل‌های علمی) از طریق «داستان» انگاشتن مدل‌ها پاسخ می‌یابد، بدون اینکه تعهدی هستی‌شناختی به وجود مدل‌ها وجود داشته باشد. در این رویکرد فلسفی، «داستان» در معنایی ...