. مفاهیم در حوزه علوم انسانی، بنیادی ترین عنصر و کوچک ترین جزء تشکیل دهنده نظریاتند و در عین حال، آسیب زاترین بخش، به سبب احتمال بد فهمی های فراوان و دامن زدن به مجادلات بی سرانجام؛ خصوصاً اگر آن موضوع، در آوان شکل گیری و نظریه پردازی باشد و هنوز مجال کافی برای جرح و اصلاح و شرح و ایضاح مفاهیم اصلی خویش را نیافته باشد. این معضل، هنگامی پیچیده تر می شود که مسئله سهل انگاری در ترجمه متون نظری و ب...

بررسى نقاط مشترک اعتقادى، اخلاقى و توصیه‌هاى اجتماعى ادیان به عنوان اصول مشترک ادیان است. نویسنده نخست اصول مشترک در تعالیم انبیا را در سه بخش: اصول اعتقادى، اصول انسان شناختى و مقررات اجتماعى دسته‌بندى کرده و سپس به ارائه همانندى‌هاى این اصول در ادیان مختلف پرداخته است. در حوزه اصول اعتقادى، از توحید، نبوت و معاد سخن گفته و توحید را از نگاه قرآن، در باور هندوان، در آیین زردشت، در کتاب مقدس مور...

اهانت به شخصیّت های مقدس هر یک از ادیان الهی، از جانب پیروان دین دیگر گفتگوی ادیان را به بن بست می کشاند. ولی احترام و تکریم آنان زمینه را برای برقراری ارتباط، تقریب ادیان و تفاهم در راه شناخت حق فراهم می آورد و آثار مثبت و سازنده ای دارد. آگاهی از احکام ادیان الهی در مسئله توهین به شخصیّت های مقدس، از رویارویی و تقابل پیروان ادیان می کاهد و آنان را از توهین به مقدسات یکدیگر باز می دارد. این پژوه...

نجات بخشی ادیان اصطلاحی است غالباً ناظر به معنای رستگاری اخروی؛ سخن بر سر آن است که از نظر ادیان آسمانی چه کسانی می توانند از آتش دوزخ رهیده، اجازۀ ورود به بهشت را کسب نمایند. آیا این ادیان تنها پیروان خود را اهل سعادت و بهشت می دانند یا برای پیروان دیگر ادیان نیز سهمی از بهشت قایل اند؟از گذشته های دور رویکرد پیروان هر یک از ادیان در این مسئله عموماً رویکردی منحصرگرایانه بوده است؛ ارباب ادیان، هر...

مقاله حاضر، تحلیلی محتوایی از نگاه هفت دین زنده جهان (یهودیت، مسیحیت، اسلام، بودا، هندو، کنفسیوس و زرتشت) به قاعده زرّین است. این قاعده در نگاه ادیان، شامل مؤلفه‌هایی چون «خود»، «دیگری» و «پسندیدن» است که با نگاه به روابط بین‌شخصی، از متدینان به هر یک از ادیان، عمل به آن مطالبه شده است. نگرش مطلوب ادیان، خود را در وضعیت وجودیِ دیگری دیدن یا از منظر دیگری به رفتار خود نگریستن بوده است. توجه به مؤل...

در سال ۱۹۷۰م با سعی و تلاش آکادمیک عبدالغنی میرزایف شعبۀ شرق شناسی و آثار خطی آکادمی علوم تاجیکستان به انستیتو شرق شناسی تبدیل شد که در حیات علمی- فرهنگی جمهوری تاجیکستان پدیده ای نو محسوب می شد. در چهارچوب امکانات مالی انستیتو با اهتمام میرزایف، شعبه ها و بخش های نو، ازجمله بخش های ایران، افغانستان، هند و پاکستان و ممالک عربی تأسیس شد که در آن ها تاریخ و اقتصاد، ادبیات و زبان های این کشورها مو...

موضوع «شرق» دهه ها پیش از ایجاد و گسترش آکادمی ها و مکتب های شرق شناسی مورد توجه اهل ادب و فرهیختگان آلمانی زبان قرار گرفته و به ویژه از نیمة دوم سدة هیجدهم میلادی بیش از هر زمان دیگری در آثار ادبی، ترجمه ها و مباحث نظری مطرح شده، و وجه تخیلی آن نیز افزایش قابل توجهی یافته بود. جستار حاضر نخست دلایل مطرح شدن شرق را در برهة زمانی مذکور بررسی می کند و سپس به معرفی آن دسته از متون شرق گرایانه می پ...

این مقاله که به نوعی در پاسخ به کتاب های «شرق شناسی»و «فرهنگ و استعمار» ادوارد سعید است‘ نگرشهای دیالکتیکی نسبت به «شرق» در تعدادی ازمتون ادبیات انگلیسی را مورد مطالعه قرار می دهد. با انجام یک تحلیل «کانترا پانتال» متن علائمی از یک شرق کلیشه ای و یکنواخت در چارچوب گفتمان غالب ظاهر می شود. به نظر می رسد گفتمان های مشابه ‘تعدادزیادی از اساتید ومنتقدین معاصر در زمینة ادبیات انگلیسی را نیز تحت تأثی...

تامس مور که در تاریخ ایران و ایرلند نقطه ای مشترک، یعنی تعدی زمینی و مذهبی از جانب کشوری دیگر، می یابد، در تلاش است تا با تداعی سرزمین پارس با ایرلند و اعراب با انگلیسی ها به طور غیر مستقیم با گفتمان استعمار انگلیس مقابله کند. لاله رخ، یکی از آثاری که در این رساله مورد بررسی قرار می گیرد، علاوه بر تداعی ذکر شده، استعمار هند توسط ایرانیان را به تصویر می کشد تا با به تصویر کشیدن ایرانیان هم در نق...