چکیده:    آل­ احمد از نویسندگان تمثیل‌گراست و دو اثر داستانی سرگذشت کندوها و نون و القلم شاهد این مدّعا هستند. رمان نفرین زمین نیز اثری تمثیلی و مضمونِ سطح تمثیلی آن بازگویی علل و عوامل و عوارض و نتایج تحوّل فئودالیسم سنّتی به کاپیتالیسم اقتصادی است. در این نوشته با توجّه به سبک و زبان و اندیشة او که در دیگر آثارش انعکاس یافته است و با عنایت به وجود قراینی در جزئیات داستان، خصوصاً شخصیّت‌ها و ابتدایی...

عناصر داستانی، عناصر و عواملی است که مجموعاً پیکره یک داستان را تشکیل می دهند و شامل عناصری مانند طرح و پیرنگ، شخصیت و شخصیت پردازی، گفت وگو، زمان و مکان، زاویه دید، حقیقت مانندی، موضوع، درون مایه و ... می باشد. تحلیل عوامل و عناصر اثری نظیر هزار و یک روز که تا حدودی ناشناخته است، به درک بهتر ساختار و محتوای حاکم بر آن اثر کمک شایانی می کند. از بررسی عناصر داستان های این کتاب، می توان مولف واق...

رمان «ما تبقی لکم» اثر غسان کنفانی، شاعر و داستان نویس معاصر فلسطینی، بر اثر کاربست تکنیک‌های جدیدِ داستان نویسی، در زمرة نخستین رمان‌های مدرنی به شمار می‌رود که توانسته است در روند نوآوری و شکوفاییِ ادبیات داستانی عربی  سهم بسزایی داشته باشد؛ از آن جا که این رمان در زمرة ادبیات داستانی جریان سیلان ذهن قرار می‌گیرد، گسستگی زمان حاکم بر این نوعِ داستانی موجب شده است که روایت داستان در صحنه های مختل...

جنگ تحمیلی علیرغم فراز و فرودهای گوناگون، تاثیری مثبت و سازنده بر ادبیّات معاصر داشت، اگر چه ادبیّات هم در بازتاب رویدادهای جنگ با خوانشی دیگرگون تأثیر قابل توجهی داشته و به خوبی ایفای نقش کرده است. یکی از ژانرهای جریان ادبی نوپای دفاع مقدس، ادبیات داستانی است؛ چون داستان متشکل از عناصری است که در شگردهای داستان نویسی پرورده شده و از تأثیر شگرفی در انتقال موضوع برخوردار می باشد. احمد دهقان از نوی...

ساختار داستانی ماهیتی دارد که با تأثیر از عناصر خود، شکلی کُنشی و روایی می پذیرد. نویسنده در پرتو این خصوصیات و عناصر ساختاری مانند: طرح و نقشه، زاویه ی دید، کشمکش، بحران، نقطه ی اوج و گره گشایی، ساختاری داستانی را پی می ریزد. نگریستن به آثار ادبی گذشته از زاویه نظریات معاصر راهی است برای کم کردن فاصله ها با چنین آثاری تا ارزش و راز ماندگاری آن ها بیش از پیش آشکار شود. هم از این رو در این جستار ...

داستان لیلی و مجنون، روایتی نا مکرّر از کهن داستان «عشق» است که گذر روزگاران، غبار کهنگی بر رخساره اش ننشانده است. تمام تلاش نگارنده بر آن بوده است که با کاوش های اینترنتی و کتابخانه ای، سیر تحول این داستان را، قدم به قدم، در ادبیات عربی و فارسی به بررسی بنشیند؛ باشد که نقطه عطفی برای پژوهش های بیشتر در داستان «لیلی و مجنون»، از این منظر باشد. خاستگاه اولیه داستان، بادیه نجد، در سده نخست هجری اس...

زبان شناسی شناختی رویکرد و نگرشی نوین به زبان است. پژوهش حاضر بر اساس آراء و نظریات موجود در زبان شناسی شناختگرا، مخصوصاً دستور شناختگرا، تدوین شده است. این پژوهش سعی دارد تا بر مبنای دیدگاه نظری شناختگرایی به بررسی چگونگی معرفگی و ارجاع­دهی ضمایر در زبان فارسی بپردازد. داده ها و مطالب به روش کتابخانه ای جمع آوری شده اند. کتاب های داستان جلال آل احمد منابع مورد استفاده برای جمع آوری داده ها هستن...

در این رساله، داستان مدیر مدرسه اثر جلال الدین آل احمد مورد تجزیه و تحلیل گفتمانی و متنی قرار گرفته است. هدف این پژوهش، تجزیه و تحلیل این داستان در سطح ساختهای کلان و خرد و نیز یافتن عوامل انسجامی آن بود. در سطح ساخت کلان از الگوی هچ استفاده شده است. در بررسی عوامل انسجام متنی، الگوی هلیدی و حسن (1976) بکار گرفته شده است و در سطح خرد، یازده الگوی نحوی و چهار صنعت ادبی و سبکی در سطح واژه و جمله ...

چکیده: «صحنه» و «فضا» ازعناصر تشکیل دهنده ی داستان کوتاه و بلند است. نقد داستان بدون در نظر گرفتن این عناصر اساسی بی ارزش و ناقص خواهد بود.واژه ی صحنه(setting) در تئاتر به معنی مکان و محل نمایش است و در ادبیات داستانی به محلی که وقوع رویدادها وحوادث داستان است اطلاق می گردد. واژه ی فضا(atmosphere) به معنی جو و آب و هوا در علم فیزیک است و در ادبیات داستانی به حال و هوایی که به خواننده هنگام و...

تاریخ بیهقی، یکی از آفرینش­های کم نظیر ادب فارسی است که قلم توانایِ ابوالفضل بیهقی، به آن بافت داستانی بخشیده است. بیهقی، فضایِ رویدادهای تاریخی را باز می‌گذارد و با استفاده از عناصری چون شخصیت‌پردازی، گفتگو، زاویه دیدِ مناسب، بررسی جزییات، توصیف کسان و چیزها و ... نه تنها خوانندگان را به آن فضا نزدیک می‌گرداند؛ بلکه ارتباطی صمیمانه، نیز، با خوانندگان برقرار می­کند. این مقاله سرِ آن دارد که با بر...