تلمیح از آشناترین و پرسابقه ترین شگردهای بلاغی در ادبیات ایران و جهان است. ‏در این نوشتار به شیوه های کاربرد تلمیح در معنای ویژه تر و رایج تر آن که عبارت از اشارات ‏داستانی است، در شعر حافظ توجه می شود. حافظ تلمیحاتی آشنا را در نمونه هایی چشمگیر، ‏به شکل و شیوه ای ناآشنا و متفاوت روایت می کند. گاه داستان را از گونه ای دیگر می نگرد و ‏گاه از ایهام و تناسب در پیچیده کردن ساختار اشاری و تداعی انگی...

پیرنگ در ادب داستانی، ساختمان و اسکلت بندی یک داستان است، به طوری که ضمن رعایتِ قصه ( توالی زمانی کارکردها)، بر روابطِ علّی و معلولی نیز استوار باشد. در داستان سیاوش، گرچه با داستانی حماسی رو به رو هستیم؛ وجود مشترکاتِ ساختاری میان این داستان و درام و تراژدی، اپیزود نخستِ این داستان؛ یعنی تا ترک وطن سیاوش را «داستانی دراماتیک» و اپیزود دوم آن را، از ورود به توران تا کشته شدنش، به عنوان «داستانی تراژ...

فضای ادبیات جدید ایران در دو دهه ی اخیر، همگرا با فضای جهانی ادبیات از موج ادبی پسامدرنیسم تأثیر پذیرفته است و رمان های پسامدرن که از اواخر دهه ی هفتاد در این فضا مطرح شدند، امروز به عنوان یک واقعیت در آخرین منزل سیر تطور سبکی در داستان نویسی کشور، غیر قابل انکار هستند. نسبی‏گرایی و بومی‏گرایی پسامدرنیستی این امکان را فراهم می‏کند تا کنشگران این حوزه، مفاهیم فلسفه ی پسامدرن را بر اساس اقتضائات ...

طنز امروز، به عنوان یکی از گونه های ادبی موثر و به علت قابلیت های فراوانی که دارد، تحولات زیادی در ساختار و محتوا پیدا کرده است. یکی از جلوه های گوناگون طنز، نمود در ادبیات داستانی می باشد. هوشنگ مرادی کرمانی به عنوان نویسنده ی شاخص ادبیات داستانی کودکان و نوجوانان توانسته است، استعداد و خلاقیت خود را در زمینه ی طنز پردازی با هنر داستان نویسی تلفیق کند و به عنوان نویسنده ی داستان های طنزآمیز در...

از زمان شکل گیری رئالیسم " یاو اقع گرایی در نظریه ها و اندیشه های فلسفی توسط افلاطون و ارسطو،و ظهور دیر هنگام أن در عرصهء ادبیات، مفهوم رئالیسم همواره دستخوش دگرگونی ها، تحولات بسیار اساسی بوده است. علی رغم سابقة دو هزار و پانصد سالهء أن در عرصه های فلسفی، ادبی، غالبأ قرن نوزدهم میلادی معرف عصر طلایی رئالیسم داستانی در فرانسه است. اما این شهرت، مدیون تلاش هایی است که از سه دو رهء پیش از أن صورت...

اقوامی که قرن ها در ناحیه ای زیسته اند، همواره شاهد وقوع رخدادهای گوارا و ناگوار، دشوار و سهل بوده اند. پیروزی ها داشته اند و فتح ها، شکست ها و هزیمت ها، جهان گشایی و پهلوانی ها. راندن مهاجمان و پذیرا شدن آنان. گذشتگان رفتند و بستری از خاطرات حماسی برای آیندگان فراهم آوردند، خاطراتی که استواری مبانی ملیت آنان است، و از همین خاطرات است که ا سطوره ها، افسانه ها، داستان ها و قصه ها پدید أمدند....

ادبیات تطبیقی راهی برای بهتر شناختن خویشتن است. با مطالعه ی آثار ادبی بیگانه می توان بهره ها و توان ادبی خویش را بهتر دریافت و آسان تر به نقاط ضعف و قوت خود پی برد. با اطلاع داشتن از آثار ادبی جهان و مقایسه ی آنها با یکدیگر می توان افق نگاه و اندیشه ی وسیع تری به دست آورد. محمود دولت آبادی و نجیب محفوظ دو نویسنده ی برجسته ی معاصر ایران و مصر هستند که ادبیات داستانی این دو کشور مرهون فعالیت های ...

سینمای ایران از آغاز تا امروز تحولات مختلفی را به خود دیده است. جریانی به نام موج نو سینمای ایران، در دهه های 40 و 50 هجری شمسی، ساختار سینمای ایران را دگرگون کرد. فیلم هایی که تا آن زمان تولید می شدند از لحاظ فرم، و ساختار سینمایی و به ویژه فیلمنامه نویسی در سطح بسیار نازلی قرار داشند و اصول متعارف فیلمسازی، همچون میزانسن، دکوپاژ، مونتاژ، طراحی صحنه و لباس، گریم و ... غالبا در آنها رعایت نمی ش...

روایت داستان دارای ساختاری است که در واقع اساسی ترین رکن و اسکلت آن را تشکیل می دهد. در واقع روایت داستان عصاره آن است که به آن زیبایی هنری می بخشد. «ساخت شناسی روایی» روشی خاص از تحلیل و نقد داستان با این زاویه دید است. ادبیات مقاومت که بخش عظیمی از آن را «داستان» تشکیل می دهد، به دلیل ظرفیت جهانی شدن لازم است با این چنین نگاهی تحلیل شود. این تحلیل می تواند باعث شود داستان های مقاومت تأثیرات م...