در معماری اسلامی و خصوصاً مساجد توجه اصلی به روح نمازگزار و عالم وحدانیت است؛ بدین سبب کتیبه های قرآنی بیشترین سطوح تزئینی را به خود اختصاص داده است. در این بین، محراب به لحاظ جایگاه آن در معماری مساجد همواره یکی از عناصر پرتزئین معماری بوده است که شامل کتیبه هایی از آیات و مضامین قرآنی است. کتیبه های تزئینی مساجد منبع مهمی برای بررسی دیدگاه ها و تفکرات مذهبی ملهم از آیات قرآنی هستند. این مقاله ...

رزمین آذربایجان در معماری ایران مرتبه نخست را دارد. آغاز فعالیت های معماری ایلخانان به مرکزیت تبریز با بهره گیری از تجربیات و سنت های متقدم، فصل گشای عصر جدیدی در هنر و معماری این منطقه بوده است. کاربرد تزیینات معقلی و تلفیق آن با ویژگی های ممتاز سبک آذری در قالب تأکید بر ارتفاع بیشتر، استعمال سنگ تراشیده و بهره گیری بیشتر از هندسه، در یکی از زیباترین و منحصربه فردترین آثار معماری این دوران، مو...

چکیده: در بناهای دوره سلجوقی وایلخانی دو نوع تزیین اساسی دیده می شود: تزیین آجری و تزیین گچبری. توپی گچی ته آجری زینتی است که با استفاده از گچ و آجر به وجود می آید؛ اما نه در رده تزیینات گچی قرار می گیرد و نه در زمره تزیینات آجری. آرایه ای است قائم به ذات، با پشتوانه بصری قوی که با سادگی ابتدایی و هماهنگی چشم نواز ساختمان را از بند تزیینات پیچیده و رمز آلود جدا ساخته، نوعی رهایی و آزادی در ترک...

خطة آذربایجان به عنوان یکی از مهم ترین مناطق سرزمین ایران و همچنین خاستگاه صفویان و مذهب تشیع، نقش مهمی در توسعه و تکامل سنت مقبره سازی اسلامی داشته است. به نظر می رسد طی دوران ایلخانی در این منطقه، سبک خاصی از معماری تدفینی در قالب مقابر برجی شکل تکوین یافته است که مبانی آن ریشه در تصوف اسلامی بخصوص مکتب شیخ زاهد گیلانی و شیخ صفی الدین اردبیلی از عرفای نامی قرون هفتم و هشتم هـ ق دارد. از مهمتر...

مقاصد شریعت مجموعه اهداف و غایاتی است که شارع در جعل احکام شرعی مورد نظر داشته است. این رساله تلاش می‏کند مقاصد شریعت را در ابواب معاملات از منظر فقه امامیه استخراج و تحلیل کند. فقیهان امامیه با قبول امکان کشف مقاصد شریعت در ابواب معاملات، برخی روش‏های کشف اهداف شارع را به کار گرفته ا‏ند و در ابواب مختلف معاملات مانند بیع، قرض، رهن، هبه، حجر، ضمان، صلح و سبق و رمایه به مقاصدی مانند حفظ نفس، حفظ...

مهم‌ترین رکن نظام ضرب سکه و مبادلات پولی درعصر ایلخانی، سکه‌های فلزی اعم از طلا، نقره و مس بوده که در دوره‌ای کوتاه، اسکناس نیز به یاری آن آمده است. نظام یادشده نظامی چندفلزی و نه تک‌فلزی بوده است. تا پیش از اصلاحات غازان، از سیاستی متمرکز تبعیت نمی‌کرد؛ هریک از ممالک تحت تابعیت ایلخانان، مسکوکاتی با وزن و عیار خاص داشتند که عموماً مهم‌ترین ویژگی آن در بسیاری از ادوار، تقلب در فلز سکه‌ها و کاهش ...

آثار چوبی یکی از زیر شاخه های اصلی هنر سنتی و صنایع دستی محسوب می شود. در عصر حاضر نقوشی که منشأ آنها در خارج از فرهنگ و تمدن ایرانی یا اسلامی قرار دارد، جای نقوش غنی این مرز و بوم را گرفته اند. عامل مهم پدید آمدن چنین مشکلی، ناشناخته ماندن نقوش اصیل ایرانی و اسلامی و نیز استفاد? تکراری از آن ها در طی تاریخ، بدون تغییر و خلاقیت بوده است. آرایه های معماری اسلامی گنجینه های غنی از نقوشی هستند که ...

چکیده: تاریخ محلی از گرایش های جدید دانش تاریخ است و در شناخت دقیق و درست تاریخ یک کشور، جایگاه ویژه ای دارد. همدان نخستین پایتخت آریایی های ایرانی بود، پس از آن نیز، این شهر در ادوار متعدد تاریخ ایران پایتخت بود و مرکزیت سیاسی و اداری داشت. همدان را دروازه تاریخ و تمدن و فرهنگ ایران دانسته اند و در واقع تاریخ آن فراتر از یک تاریخ محلی برای کشور است، زیرا تاریخ همدان در بسیاری از دوره ها نمود ت...

استان همدان در پهنۀ غربی کشور از جمله مناطقی است که بناهای ارزشمندی را از دوران اسلامی در خود جای داده است. بخش مهمی از این آثار را آرامگاه­ها و یادمان­های تدفینی تشکیل می­دهند. یادمان معماری« برج قربان» در شهر همدان از آرامگاه­های برجی شاخص دوران اسلامی است که تاکنون به­گونۀ مطلوبی مطالعه نشده است. به همین منظور نگارندگان، بنای مزبور را از دیدگاه­ تاریخی، مزارشناسی و باستان­شناختی مورد مطالعه ...

با ظهور مغولان (ایلخانان) در ایران، هنر مصورسازی کتاب به طور رسمی شکل گرفت و از این دوران به بعد این هنر مسیر شکوفایی را پیمود. شاهنامة بزرگ مغولی (دموت)، شاهکار نگارگری عهد ایلخانی، به منزلۀ نخستین نسخۀ مصور درباری در دوران ابوسعید بهادر خان، در تبریز تصویرسازی شد و پس از آن به تدریج دیگر شاهنامه های مصور به وجود آمد. حضور چشمگیر زنان در نگاره های این نسخه، یکی از نکات متمایز این شاهنامه است. ...