یکی از انواع علوم قرآنی، تعیین مبهمات آن است. منظور از مبهمات قرآن‏، افراد، مکانها، زمانها، اقوام و اشیایی است که در آیات قرآن به شکل مبهم از آنها سخن به میان آمده است و مصداق آنها به روشنی معیّن نیست. همچنین برخی جزئیات قصص قرآن و امور غیبی مانند حقیقت فرشتگان، ابلیس، جن و بهشت نیز از جمله مبهمات محسوب می شود. برخی مفسران برای تبیین آنها، به آنچه از متن قرآن فهمیده می شود، اکتفا می کنند، گروهی ...

بررسی نقش شناخت بنیادهای فکری علامه در تفسیرالمیزان در کشف نقاط قوت و ضعف روش به کار رفته در آن است. از یکی از مبانی فکری علامه با عنوان »تفکیک حقایق از اعتباریات« سخن گفته و سپس از نقش این مبنا در مباحث مختلف تفسیری بحث کرده است. مباحث یاد شده عبارتند از: یک - توحید در ابعاد گوناگون مثل مالکیت الهی که منشأ و پیدایش حقایقی در رابطه با ربوبیت الهی، قرب الهی، تسلّط و تصرف الهی، حضور الهی، اطاعت ال...

مقالۀ پیش‌رو تحقیق و بررسی روش تفسیر عرفانی ابن‌عربی یکی از اقطاب عرفان اسلامی است.در این تحقیق پس از بیان کوتاه شخصیت و آثار تفسیری، به روش تفسیری او که بر اساس کشف و شهود عرفانی الهام ربانی است؛ با امعان نظر در آثار تفسیری وی توجه شده است. ابن‌عربی اگر چه معتقد است: کشف و شهود می‌تواند الهامات ربانی باشد و هم القائات شیطانی و تلبیس ابلیس، به‌ناچار نیازمند به میزان صدق از عقل، کتاب و سنت است، ...

«دوگانه­ها» در انتقال معنای روایا­ت همواره نقشی اساسی دارند و معنا از طریق ساختار این «دوگانه­ها» و تعاملاتشان ایجاد و منتقل می­شود. برخی ساختارگرایان بر این باورند که همة روایات بر پایة ساختاری ثابت از «دوگانه­ها» استوار هستند. این پژوهش، روایات مربوط به «آفرینش» در متون بندهش، زادسپرم، قرآن و تورات را بر اساس نقش دوگانه­ها انطباق داده تا از این طریق ساختار بنیادین آن را مشخص کند. با این هدف، ...

در این تحقیق سعی شده است در حد توان زوایای فردی و اجتماعی پیامدهای ولایت شیطان بررسی و تبیین شود. در پژوهش از بیش از 70 منبع و بیش از 600 بار ارجاع استفاده شده است. برای تبیین و شرح موضوعات، در درجه اول به آیات قرآن کریم و روایات معصومین(علیه السلام) و سپس به تفاسیری از جمله المیزان، مجمع البیان، نمونه و همچنین دیگر کتب مربوطه مراجعه شده است. این پژوهش متشکل از سه بخش کلیات و مفاهیم و پیامدها...

شیطان به عنوان موجودی مطرود، که ما مسلمانان هر روز به او لعنت می¬فرستیم چهره¬ای دوگانه در عرفان اسلامی دارد.که برخی از عرفا، از او دفاع کرده و به تبرئه¬ی او پرداخته¬اند. آن¬چه که در این پژوهش بیان شده، بررسی کوتاهی است که پیرامونچهره¬ی شیطان در آثار احمد غزالی و مولوی انجام گرفته است که در آن به بیان دیدگاه¬های احمد غزالی و مولانا در مورد ابلیس پرداخته شده است.غزالی دیدگاه متناقضی در مورد شیطان...

یکی از بحث‌های عمده و دامنه‌دار در حوزه علوم قرآنی، به مسأله زبان قرآن برمی‌گردد. تاکنون مطالعات بی‌شماری در مورد ویژگی‌های زبان قرآن از جنبه‌های گوناگون صورت گرفته‌ است. با وجود این، عمدتاً نتایجِ این مطالعات مبتنی بر تحلیل‌های دقیقِ برآمده از نظریه‌های نوین زبان‌شناختی نیست. ازاین‌رو، پژوهش حاضر، جهت بررسی جنبه‌های معینی از زبان قرآن، با کارکردی دوگانه، نخست، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در ...

مار، یکی از پیچیده­ترین و چند سویه­ترین و در عین حال پرکاربردترین رمز‌ها در سراسر دنیاست. این نماد رمز­آلود، پیچیده با مفاهیم گسترده در بسیاری از فراز­های مثنوی با باورهای مذهبی، عرفانی و اسطوره‌­ای تلفیق شده است. مولوی برای مار معانی نمادین بسیاری بیان کرده است که برخی از آن‌ها ارتباط عمیقی با ویژگی­های فیزیکی این جانور دارد. در مثنوی غالباً از مار به بدی یاد شده است و مولوی آن را دارای چهره و ...

بررسى نقش شناخت بنیادهاى فکرى علامه در تفسیرالمیزان در کشف نقاط قوت و ضعف روش به کار رفته در آن است. از یکى از مبانى فکرى علامه با عنوان »تفکیک حقایق از اعتباریات« سخن گفته و سپس از نقش این مبنا در مباحث مختلف تفسیرى بحث کرده است. مباحث یاد شده عبارتند از: یک - توحید در ابعاد گوناگون مثل مالکیت الهى که منشأ و پیدایش حقایقى در رابطه با ربوبیت الهى، قرب الهى، تسلّط و تصرف الهى، حضور الهى، اطاعت ال...

داستان آفرینش آدم و مسائل پیرامون آن در ادب عرفانی بازتاب گسترده­ای دارد. شناخت هدف خلقت و کیفیت پیدایش انسان وجه همت بسیاری از شاعران و نویسندگان قرار گرفته است در این میان، کلام نجم رازی(573-654) در مرصادالعباد و خطیب فارسی(ق.8) در قلندر نامه، حلاوت دیگری دارد. نجم رازی آفرینش آدم را حکیمانه آغاز می کند و در خلقت آدم از مراتب نباتی، جمادی و حیوانی سخن می­گوید سپس روایت خود را بر قاعده عشق و م...