فرهنگ و ادبیات آیینی ایران ریشه در اعتقادات دینی و پیوند عمیق عاطفی با معصومین، به خصوص امام رضا (ع)، دارد و از این آبشخور های ارزشمند و متعالی بهره مند شده است. تحلیل و تبیین آیین های نمادین و ادبیات آیینی رضوی عامه، علاوه بر تبیین پیوندهای آن با فرهنگ رضوی و شخصیت امام رضا (ع)، معتقدات و باورهای ما را نیز غنا و گسترش می دهد. آیین های نمادین و ادبیات عامۀ رضوی و کارکرد و برآیند آن، مانند توسل ...

حکومت صفویه (907ـ 1135ق)، ویژگی­هایی­ دارد که آن را نسبت به ادوار پیشین تاریخ ایران متمایز می‌سازد. از جمله وجوه تمایزش، بُعد مذهبی است. اجرای آیین عزاداری عاشورا در دولت صفویان، از دغدغه‌های دیرینه و از عناصر اساسی هویت‌بخش و تمدن‌ساز در فرهنگ شیعه است؛ چندان‌که صفویان، ساخت اجتماعی ایران را با تأکید بر هویت مذهبی و ملی جدیدی تعریف کردند. این پژوهش، درصدد است با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن توجه به...

شکل­گیری حکومت شیعی نواب اوده در شمال هند، در سده دوازدهم هجری موجب گسترش تشیع در این منطقه شد. نواب اوده با شیوه های گوناگون و صرف مبالغ و هزینه­های بسیار به ترویج و تشویق هندوان  برای شرکت در آیین های محرم پرداختند. در نتیجه فرهنگ و آیین­های شیعی به­ویژه آیین سوگواری امام حسین-علیه­السلام-جزئی از فرهنگ عمومی در منطقه وسیعی از شمال هند شد و به­تدریج مسلمانان اهل سنت و هندوها نیز در این مراسم ش...

ارزش ها و ضدارزش های جاری در هر فرهنگ، از مؤلفه هایی هستند که می توان در اسطوره ها و برخی آثار هنری بازجست. در پژوهش حاضر، که به روش اسنادی انجام شده، محتوا و دیدگاه های مختلفِ موجود درباره ی منظومه ی درخت آسوری که به زبان پهلوی است و به احتمال زیاد به پیش از اشکانیان هم برمی گردد، معرفی شده است. عناصری را که در متن منظومه دلایل برتری یک طرف بر طرف دیگر و به عبارت دیگر ارزش تلقی شده اند، استخراج...

«شبیه­ خوانی» از جمله میراث فرهنگی گرانقدری است که درباره‌ نسبت آن با نمایش، آیین و بازی بسیار سخن رفته است. شمار زیادی از پژوهشگران در این نظریه­ پردازی­ها، تعاریف ارائه شده در حوزه‌ آیین، بازی و به ویژه نمایش را فراگیر انگاشته و تفاوت­های فرهنگی ملت­ها را نادیده گرفته ­اند. نوشتار حاضر تلاشی در مسیر واکاوی نظرات ارائه شده با در نظر داشتن نگاه متفاوت فرهنگ شرق نسبت به فرهنگ غرب در مقوله‌های یا...

آیین گنوسی را کیشی عرفانی دانسته‌اند که دارای عقایدی تلفیقی است و فرقه‌های گوناگونی دارد، از جمله: مانویت، صابئین مَندایی، شمعونیان، و مرقیونیان. دوران شکل‌گیری و ظهور و بروز این آیین را از قرن دوم پیش از میلاد تا قرن سوم میلادی دانسته‌اند. به عقیده گنوسیان، روح انسان در این دنیا اسیر است و راه نجات و رهایی او دست‌یابی به گنوسیس یا همان معرفت نجات‌بخش است، که فرستادگان الاهی و منجیان آسمانی برای...

در این مقاله جایگاه شورای فرهنگ عمومی استان اصفهان در ساماندهی امور فرهنگی مطالعه شده و بررسی وضعیت سیاست گذاری و برنامه ریزی در مصوبه های شورای فرهنگ عمومی استان اصفهان در سال های 1372 تا 1389 داده های پژوهش را تشکیل می دهد. روش بررسی، تحلیل محتوای مصوبه های شورای فرهنگ عمومی با استفاده ازآزمون های «خی دو» و «دوجمله ای» رابطة بین نوع مصوبه ها بر اساس آیین نامة شورا و سیاست گذاری و برنامه ریزی...

دین، عنصر جدایی ناپذیر جوامع انسانی است. دین مجموعه ی پیچیده ای از سه بعد اعتقادات، اخلاق و احکام است. بر این اساس، دین را نمی توان در بعد مناسکی اش خلاصه کرد. با اینحال، گاهی احکامی پدید می آیند که مورد تأیید دین نیستند. بنابراین لازم است این گونه از مناسک که با عنوان مذهبی اعتبار یافته اند شناخته شود. مهم تر آنکه باید معنای این گونه مناسک در باور مردمی که در انجام آن شرکت می کنند آشکار شود تا...